Giải ngân vốn đầu tư công: Những chuyển biến tích cực

Năm 2020 khép lại với nhiều điểm phấn khởi trong công tác giải ngân vốn đầu tư công. Kết quả đó là sự nỗ lực từ tỉnh, các ngành, địa phương.

Giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2021.

Kết quả từ sự nỗ lực

Thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh, tổng kế hoạch vốn năm 2020 của tỉnh là 3.196,749 tỉ đồng. Nguồn thực tế phân bổ cho các dự án trên 2.900 tỉ đồng, trong đó tỉnh quản lý 51,31%, huyện quản lý chiếm 48,69%. Tính đến ngày 31-1, tổng khối lượng thực hiện đạt 90,20%, cao hơn 10,38% so với cùng kỳ. Giá trị giải ngân đạt 89,98%, cao hơn 11,22% so với cùng kỳ. Đây là sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị từ tỉnh đến địa phương.

Cụ thể, với nguồn vốn do các sở, ban, ngành tỉnh quản lý, giải ngân đạt 83,21%. Trong tổng số 26 đơn vị chủ đầu tư cấp tỉnh được giao kế hoạch, có 11 đơn vị giải ngân trên 90%, 8 đơn vị đạt từ 60% đến dưới 90%, 7 đơn vị dưới 60%. Ông Trần Chí Hùng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, cho biết: Năm 2020, ngành nông nghiệp được giao thực hiện 2 dự án là trồng rừng phân tán và dự án VnSAT (phát triển nông nghiệp bền vững). Đến thời điểm này, 2 dự án đã triển khai hoàn thành. Dự án trồng cây phân tán thực hiện xong, giải ngân trên 99%. Riêng dự án VnSAT, nhiệm vụ triển khai đến năm 2020 là hỗ trợ cho các tổ chức nông dân, hợp tác xã, đã kết thúc. Về tình hình giải ngân vốn chuyển nguồn từ năm 2019 sang năm 2020, giải ngân được 100%; vốn bố trí năm 2020, giải ngân đạt 88,4%.

Đối với kế hoạch vốn do các địa phương quản lý (chiếm 48,69%); khối lượng thực hiện và giải ngân đạt trên 97%. 8 đơn vị cấp huyện được giao kế hoạch vốn đều có tỷ lệ giải ngân trên 90%. Dẫn đầu là huyện Long Mỹ với tỷ lệ giải ngân đạt 99,56%, thấp nhất là thành phố Ngã Bảy với 92,2%. Ông Nguyễn Thanh Giang, Chủ tịch UBND huyện Long Mỹ, chia sẻ giải pháp: Những năm qua, công tác giải ngân là một trong những hạn chế của huyện Long Mỹ. Do vậy, năm 2020 huyện xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm và chỉ đạo thường xuyên. Tập trung chỉ đạo công tác chuyên môn nghiệp vụ; thành lập ban chỉ đạo công tác giải ngân vốn đầu tư công. Thường xuyên theo dõi, giải quyết kịp thời vướng mắc về vốn, thủ tục. Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành tỉnh trong giải phóng mặt bằng.

Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Vị Thủy Nguyễn Văn Vui cho biết: Tính đến ngày 31-12-2020, tỷ lệ giải ngân của huyện đạt trên 98%, xếp thứ 3/8 đơn vị huyện, thị xã, thành phố. Phần vốn còn lại thuộc các công trình có vốn thừa không giải ngân được. Riêng nguồn vốn kéo dài đã giải ngân hết. Đối với nguồn vốn chuẩn bị đầu tư, tính đến ngày 31-1, huyện giải ngân được 98,85%, xếp thứ 4/8 đơn vị cấp huyện. Có nhiều nguyên nhân giải ngân chậm, nhưng chủ yếu là do một số công trình khó thu hồi đất; mất thời gian nhiều ở khâu đo đạc.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh, khối lượng thực hiện kế hoạch vốn năm 2020 cao hơn 10,38% so với cùng kỳ, giá trị giải ngân cao hơn 11,22% so với cùng kỳ, đây là sự cố gắng của toàn hệ thống chính trị. Dù đã có nhiều nỗ lực nhưng kết quả thực hiện và giải ngân chưa đạt yêu cầu theo chỉ đạo của Chính phủ. Theo bà Nguyễn Thị Màu, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh, nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ giải ngân chưa đạt yêu cầu do quy trình chuẩn bị thủ tục đầu tư kéo dài. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn do người dân khiếu nại, giải quyết kéo dài ảnh hưởng đến việc bàn giao mặt bằng; nhu cầu bố trí tái định cư cao nhưng một số địa phương không có nền để bố trí. Năng lực một số nhà thầu không đáp ứng yêu cầu, tiến độ thi công chậm. Năng lực quản lý của một số sở, ngành được giao làm chủ đầu tư còn hạn chế. Bên cạnh đó, số vốn năm 2019 kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2020 tương đối lớn, tạo thêm áp lực trong năm 2020. Năm 2020 cũng  là năm cuối triển khai kế hoạch trung hạn 2016-2020, tỉnh triển khai nhiều dự án khởi công mới. Đối với các dự án được đầu tư từ nguồn thu vượt ngoài kế hoạch trung hạn hầu hết bố trí đủ vốn theo tổng mức đầu tư được duyệt. Còn một số dự án không thi công hoàn thành trong năm 2020; số vốn kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2021 còn khá cao (trên 290 tỉ đồng).

Nhiệm vụ then chốt

Tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2020, triển khai nhiệm vụ năm 2021 diễn ra vào cuối tuần qua, Bí thư Tỉnh ủy Lê Tiến Châu nhận định: Chúng ta đã vượt qua một năm đầy khó khăn với kết quả khả quan. Tỷ lệ giải ngân khá hơn, nhờ vậy góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trước hết nhờ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của UBND tỉnh, chủ đầu tư, các đơn vị phối hợp, một số nhà thầu quyết liệt triển khai. Bên cạnh đó, còn có sự vào cuộc của cấp ủy các cấp đã hỗ trợ rất tốt cho chính quyền, tuy nhiên còn nhiều đơn vị giải ngân thấp.

Bí thư Tỉnh ủy cho rằng năm 2021 này, tinh thần chung là giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách phải đạt từ 95%, phấn đấu đạt 100%. Trên cơ sở đó, đề nghị các sở, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm công tác giải ngân vốn đầu tư công và kể cả vốn đầu tư ngoài ngân sách. Trên cơ sở đó, thành lập, duy trì các Tổ công tác chỉ đạo giải ngân vốn đầu tư công. Trên cơ sở kết quả giải ngân, Ban Tổ chức Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp Ban cán sự Đảng UBND tỉnh tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ đối với cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ quản lý. Ban cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành chuyên môn rút kinh nghiệm về những hạn chế của năm 2020, tìm giải pháp khắc phục cụ thể. Linh hoạt bố trí cho các dự án chuyển tiếp để hoàn thành, kế hoạch phải sát với tình hình, nhu cầu và khả năng của các chủ đầu tư. Chủ động cắt giảm, điều chuyển vốn các chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân thấp do nguyên nhân chủ quan. Thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Trung ương và Tỉnh ủy, gắn với trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong thực hiện giải ngân. Dù đẩy mạnh giải ngân nhưng phải đảm bảo chất lượng công trình. Ban cán sự Đảng UBND tỉnh tăng cường thanh, kiểm tra công tác thanh, quyết toán các nguồn vốn đầu tư; quan tâm cải cách hành chính trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản.

Ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, cho hay: Năm 2021 là năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, mọi công việc phải hoàn thành ở mức tốt nhất để làm tiền đề cho những năm tiếp theo. Quán triệt, triển khai nghiêm túc, quyết liệt các giải pháp tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm. Đề nghị các ngành, địa phương tiếp tục xác định nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2021. Do đó, phải làm tốt trách nhiệm người đứng đầu, trách nhiệm các cơ quan chuyên môn trong phối hợp giải ngân vốn, đây cũng là cơ sở đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ cuối năm.

UBND tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương trình UBND tỉnh phân bổ hết số vốn còn lại của năm 2021 đã được HĐND tỉnh thông qua vào tháng 12-2020. Thường xuyên rà soát, kiểm tra đôn đốc, không để xảy ra tình trạng chậm giao kế hoạch vốn, tồn đọng vốn, tồn đọng hồ sơ giải quyết. Đề nghị các chủ đầu tư xúc tiến khâu lập thủ tục đầu tư dự án, đặc biệt lưu ý khi thẩm định trình phê duyệt kế hoạch đấu thầu cần ưu tiên tối đa đấu thầu qua mạng. Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư rà soát tiến độ giải ngân từng thời điểm, từng dự án, kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh có phương án xử lý cụ thể. Đồng thời, tham mưu cho các đồng chí Tổ trưởng tổ công tác chỉ đạo giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Văn Thanh lưu ý các chủ đầu tư chủ động rà soát, thực hiện giải ngân đạt 100% số vốn được phân bổ. Lập kế hoạch triển khai từng dự án cụ thể, chủ động phối hợp với các địa phương để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Đối với các dự án chưa có mặt bằng thi công, chủ đầu tư tuyệt đối không được tạm ứng vốn cho nhà thầu. Tránh trường hợp lạm dụng việc vướng giải phóng mặt bằng để sử dụng vốn không đúng mục đích, làm giảm hiệu quả của nguồn vốn đầu tư. Trong khâu lựa chọn nhà thầu, cần lưu ý các nhà thầu đang có nhiều dự án triển khai, xem xét kỹ năng lực. Chủ động đề xuất với Sở Kế hoạch và Đầu tư để điều chuyển vốn đối với các dự án không có khả năng giải ngân hết nguồn vốn, thời gian đề xuất trước ngày 20-6-2021. Thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh về nghiệm thu, thanh toán vốn…

Bài, ảnh: ẨN LIÊN