Amezaiku - Nghệ thuật tạo hình kẹo độc đáo của Nhật Bản

Ẩm thực Nhật Bản nổi tiếng với những món ngọt có vẻ ngoài hấp dẫn, bắt mắt. Không ví dụ nào tuyệt hơn món kẹo truyền thống amezaiku ngọt ngào, xinh xắn được tạo hình các loài vật ngộ nghĩnh không chỉ thu hút trẻ nhỏ, mà cả người lớn.

Nghệ nhân làm kẹo amezaiku, Takahiro Yoshihara. Nguồn: NEW YORK TIMES

Nguyên liệu chính của amezaiku là siro làm từ tinh bột bắp hoặc khoai tây, đường và nước. Đun hỗn hợp là phần khó nhất đòi hỏi kỹ thuật và sự cẩn thận của người làm kẹo, nó còn phụ thuộc vào điều kiện nhiệt độ bên ngoài theo mỗi thời điểm khác nhau. Khi hỗn hợp đã sẵn sàng, một phần được lấy ra để nhào nặn, sau đó cố định trên que, có thể thêm màu thực phẩm thích hợp với tạo hình. Nguyên liệu lúc này vẫn còn nóng, đến khoảng 800C, nghệ nhân sẽ dùng tay và một chiếc kéo tạo hình thật nhanh trong vòng vài phút trước khi nó nguội và cứng trở lại.

Một số nguồn cho rằng, tạo hình kẹo truyền thống amezaiku đã có từ thế kỷ thứ 8. Đến giữa thời Edo (1603-1867) loại hình này trở nên thịnh hành. Hiện nay, không còn thấy nhiều người thợ làm kẹo ở dọc đường hay trong công viên nữa. Trẻ em cũng quan tâm đến các trò chơi máy tính hoặc xem truyền hình chứ không còn hào hứng mấy với những chiếc kẹo. Các gian hàng amezaiku chỉ còn xuất hiện ở các lễ hội hay sự kiện văn hóa và hiện tại chỉ còn rất ít những nghệ nhân bậc thầy ở nghề này. Nhưng amezaiku không biến mất, một thế hệ những nghệ nhân trẻ không chỉ tiếp nối mà còn mang tới một diện mạo cho loại kẹo tạo hình độc đáo này.

Nghệ nhân Takahiro Yoshihara là người đầu tiên mở cửa hàng amezaiku vào năm 2008. Sau thời gian học nghề và trở thành nghệ nhân amezaiku thực thụ, Takahiro còn phát triển nhiều kỹ thuật mới khi làm kẹo và sáng tạo ra nhiều mẫu khác nhau. Đến cửa hàng của Takahiro, không chỉ mua kẹo mà được trực tiếp quan sát quá trình tạo ra chúng khiến khách hàng không khỏi trầm trồ, thích thú. Cửa hàng này là tín hiệu đầu tiên cho nghề làm kẹo truyền thống có cơ hội mở rộng. Năm 2013, cửa hàng kẹo thứ hai được mở ở Asakusa, Tokyo, bởi nghệ nhân Shinri Tezuka. Phong cách làm kẹo của Tezuka khác biệt hơn với những viên kẹo trong suốt. Cả hai cửa hàng đều có lớp học amezaiku dành cho những ai có hứng thú tìm hiểu và sáng tạo. Ngoài những con vật quen thuộc và theo mẫu truyền thống, còn có nhiều mẫu nhân vật hoạt hình được giới trẻ yêu thích hiện nay.

Những nghệ nhân tích cực giới thiệu và quảng bá loại hình này bằng nhiều cách. Họ thực hiện các tua diễn khắp nước Nhật và tham gia các sự kiện văn hóa ở nước ngoài, tham gia chương trình truyền hình cũng như  lập các trang web để giới thiệu sản phẩm. Tất cả đều thể hiện sự đam mê với nghề và mong muốn bảo vệ một nét văn hóa truyền thống cho thế hệ sau.

THIÊN NGỌC (tổng hợp từ Japan times, Tofugu)