Nón Panama truyền thống của Ecuador

Nón Panama có cái tên dễ gây hiểu lầm rằng nó có nguồn gốc từ Panama nhưng đây lại là loại nón truyền thống được dệt hoàn toàn thủ công có nguồn gốc từ đất nước Ecuador.

Simon Abel Espinal là một trong số rất ít người có thể đan nón Panama có trên 3.000 mối đan trên 1 inch vuông.

Người ta còn gọi nón này với những cái tên khác, như: nón Jipijapa hay Toquilla. Toquilla là tên đặt theo loại sậy mọc nhiều ở Ecuador, dùng để lấy sợi đan nón. Loại sợi này có chất lượng được ví như lụa bởi độ mềm mại và màu sắc tự nhiên của nó. Đó là yếu tố quan trọng nhất làm nên giá trị của nón Panama. Quá trình làm nón bắt đầu từ công đoạn chọn những cây toquilla để làm sợi, sau đó đem phơi khô, luộc sợi, làm mỏng… Sợi dệt thành phẩm mềm, mảnh và có màu kem tự nhiên mà không cần xử lý với màu nhuộm. Công đoạn dệt cũng được thực hiện hoàn toàn bằng tay chứ không sử dụng máy dệt, chính vì vậy mà một cái nón thường mất nhiều tháng mới hoàn thành. Từng mắt dệt đan chéo rất nhỏ có khi phải nhìn bằng kính lúp mới quan sát rõ được nên người làm nón một khi đã bắt tay vào làm cần tập trung tối đa và thao tác tỉ mỉ vào từng mối sợi.

Những cái nón Panama mềm mại, màu trắng kem đồng nhất, không bị mất hình dáng ban đầu, không phai màu, nên được nhiều người yêu thích và sử dụng nó như một phụ kiện thời trang. Giá một cái nón từ vài trăm đến vài nghìn USD, tùy thuộc vào thời gian và số mối đan mà người thợ thực hiện. Một cái nón có vài nghìn mối đan trên mỗi inch vuông sẽ có độ khó cao, mất nhiều thời gian so với vài trăm mối nên không phải người thợ nào cũng có thể làm được.

Thị trấn Montecristi là nơi làm ra những cái nón Panama tinh xảo nhất. Nguồn: NATIONAL PUBLIC RADIO

Simon Abel Espinal là một trong số ít người thợ có thể làm những cái nón có trên 3.000 mối dệt mỗi inch vuông. Ông là một nghệ nhân chuyên đan nón Panama đang sống ở Montecristi, nơi nổi tiếng làm nón thủ công chất lượng cao ở Ecuador. Bắt đầu học nghề từ năm 14 tuổi và làm nón gần 40 năm qua, ông Simon luôn tự hào với nghề gia truyền mà cha và ông nội đã truyền lại. Chính lòng yêu nghề và sự gắn bó bền bỉ suốt nhiều năm với nón đan truyền thống mà ông đã đạt được kỷ lục mà khó ai có thể vượt qua là đan 4.000 mối trên 1 inch vuông. Ông Simon cho biết thêm là mỗi cái nón làm mất không dưới 6 tháng, thậm chí cả năm và cái đắt nhất ông từng làm có giá trị lên đến 25.000USD.

THIÊN NGỌC (tổng hợp từ Great big story, National Public Radio)