Thời trang góp phần gìn giữ nghề truyền thống

Công ty thời trang Manos Zapotecas đã hợp tác cùng các nghệ nhân dệt vải ở Teotitlan del Valle, một ngôi làng của người Zapotec, ngoại ô thành phố Oaxaca, Mexico. Điều này đã giúp nhiều nghệ nhân nơi đây thoát khỏi bờ vực phải từ bỏ nghề truyền thống và có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Một nghệ nhân Zapotec bên cạnh các sản phẩm dệt truyền thống. Nguồn: MANOS ZAPOTECAS

Nghề dệt nổi tiếng ở Teotitlan del Valle là một phần quan trọng trong văn hóa và đời sống của người dân Zapotec, đã có từ năm 500 TCN. Nhiều nghệ nhân đã học cách tạo sợi và sử dụng khung dệt từ cha hay mẹ của họ từ khi còn nhỏ, thậm chí một số người đã học làm sợi khi mới 6 tuổi. Trước đây, công việc dệt vải thường do nam giới đảm nhiệm, phụ nữ làm các công đoạn khác: kéo sợi, chải và nhuộm. Hiện nay, phụ nữ cũng có thể dệt vải và phần lớn thợ dệt của Manos Zapotecas là nữ.

Shelley Tennyson, người sáng lập thương hiệu từng đến Teotitlan del Valle giảng dạy các khóa học cho người dân địa phương, đã thấy những sản phẩm dệt rất đẹp được tạo ra từ bàn tay họ. Tuy nhiên, do thị trường địa phương bão hòa và ngành du lịch đang đi xuống, nhiều nghệ nhân ở Teotitlan del Valle đã hoặc đứng trước nguy cơ bỏ nghề dệt để tìm công việc khác. Khi ấy, ý tưởng về Manos Zapotecas đã xuất hiện và bà đã thử mang những sản phẩm dệt sang thị trường Mỹ. Bắt đầu từ năm 2012, chỉ từ các sản phẩm túi xách, áo gối hay chăn của vài nghệ nhân đơn lẻ, nay công việc này ngày càng phát triển theo hướng bền vững, tác động tích cực đến cộng đồng tại Teotitlan del Valle.

Hoạt động của Manos Zapotecas góp phần bảo tồn và quảng bá nghề dệt truyền thống ở Teotitlan del Valle đến khách hàng toàn cầu và cải thiện chất lượng cuộc sống cho các nghệ nhân. Ngoài mang sản phẩm tới các nhà bán lẻ và bán hàng trực tuyến, Manos Zapotecas còn đăng tải những câu chuyện về các nghệ nhân địa phương, những nét độc đáo trong quá trình tạo ra sản phẩm của họ để mọi người có thể cảm nhận sự liên kết của thương hiệu với các nghệ nhân đằng sau mỗi sản phẩm.

Những nghệ nhân tự thiết kế, kéo sợi, nhuộm, dệt bằng tay, phối hợp màu sắc sao cho phù hợp, dù trên các sản phẩm hiện đại nhưng không làm mất đi nét truyền thống. Sản phẩm của họ rất bắt mắt với các thiết kế đặc trưng được thực hiện tỉ mỉ. Mỗi họa tiết đều mang một ý nghĩa riêng, được truyền lại qua nhiều đời và xuất hiện trên vải, các tàn tích từ công trình của người Zapotec hàng thế kỷ. Mặt khác, các công đoạn tạo ra sản phẩm được làm thủ công và sợi được nhuộm bằng màu tự nhiên nên ít gây ảnh hưởng đến môi trường. 

THIÊN NGỌC (tổng hợp từ The culture-ist, Manos Zapotecas)