Cần nâng cao bản lĩnh trong lãnh đạo, quản lý văn học, nghệ thuật

Trong đợt giảng dạy tại lớp tập huấn nâng cao trình độ nhận thức lý luận và năng lực lãnh đạo, quản lý văn học, nghệ thuật (VHNT) trong giai đoạn hiện nay (diễn ra từ ngày 22 đến 25-11 tại thành phố Cần Thơ), PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ (ảnh), Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, đã dành cho phóng viên Báo Hậu Giang cuộc trao đổi ngắn.

Thưa ông, ông đánh giá thế nào về sự phát triển của văn học, nghệ thuật trong những năm qua ?

- Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng 87 năm qua, Đảng ta luôn coi trọng công tác lãnh đạo văn hóa, văn học, nghệ thuật, nhất là từ khi Đảng khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước (từ năm 1986 đến nay). Trong quá trình đó, tư duy lý luận, đường lối, quan điểm của Đảng về VHNT tiếp tục đổi mới, bổ sung, phát triển, góp phần cổ vũ, khích lệ, tạo niềm tin cho văn - nghệ sĩ.

Trong hơn 30 năm qua, đã có nhiều nghị quyết, chỉ thị, văn kiện của Đảng về công tác lãnh đạo văn hóa, văn nghệ được ban hành. Tất cả tạo thêm niềm tin, động lực cho đội ngũ những người làm nghệ thuật phát huy tính sáng tạo, tạo nên những tác phẩm đa dạng, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước.

Nhưng qua đó, cũng bộc lộ những tồn tại, thưa ông ?

- Đúng vậy, trong Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước”, Đảng cũng đã chỉ rõ những mặt yếu kém của VHNT, điển hình như còn ít tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng, nghệ thuật, có một số tác phẩm chạy theo thị hiếu tầm thường, chất lượng thấp, thậm chí có hại. Hoạt động lý luận phê bình văn học, nghệ thuật chưa theo kịp thực tiễn sáng tác, hoạt động phê bình văn học nghệ thuật còn khá lạc hậu, chưa giải đáp được nhiều vấn đề thiết yếu của đời sống. Lý luận VHNT Mác-xít chưa được nghiên cứu và phát huy tương xứng với vai trò và giá trị của nó. Hoạt động phê bình VHNT chưa thực hiện tốt chức năng hướng dẫn, điều chỉnh và đồng hành với sáng tác. Chất lượng khoa học và tính chuyên nghiệp, tính chiến đấu của phê bình bị xem nhẹ, xuất hiện lối phê bình cảm tính, dễ dãi, thiếu hệ thống tiêu chí tin cậy, văn hóa phê bình bị xem nhẹ…

Đó có phải là nguyên nhân để Hội đồng lý luận phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương mở những lớp tập huấn như thế này, thưa ông ?

- Đó là cách để từng bước khắc phục những hạn chế trên cho đội ngũ cán bộ quản lý VHNT, văn - nghệ sĩ. Đây là lớp thứ 15 tính từ năm 2009 đến nay, để góp phần nâng trình độ nhận thức lý luận, năng lực lãnh đạo, quản lý VHNT cho đội ngũ cán bộ, chuyên viên, nghệ sĩ trong cả nước, tùy theo nhu cầu thực tiễn mà chọn đối tượng, nội dung tập huấn cho phù hợp.

Thưa ông, nội dung tập huấn lần này có những điểm gì đặc biệt ?

- Chúng tôi cung cấp những thông tin về tình hình VHNT nói chung, lý luận phê bình văn học, nghệ thuật nói riêng, giúp cho học viên nắm bắt tình hình, có nhận thức đúng đắn, giải pháp phù hợp để phát triển sự nghiệp VHNT trước yêu cầu mới, trao đổi kinh nghiệm xung quanh công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và xử lý các tình huống diễn ra trong thực tế, nâng cao trình độ lý luận, phê bình VHNT, kỹ năng phê bình và năng lực lãnh đạo, quản lý VHNT trong giai đoạn hiện nay. Vì thế, chúng tôi tập trung cho đối tượng là lãnh đạo ban tuyên giáo các tỉnh, thành phố phụ trách văn hóa, văn nghệ, cán bộ quản lý nhà nước về văn hóa, văn nghệ, lãnh đạo các hội VHNT ở Trung ương và địa phương, cán bộ chuyên nghiên cứu lý luận, phê bình VHNT, phóng viên, biên tập viên các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh, truyền hình chuyên viết về VHNT, các giáo viên giảng dạy, nghiên cứu ở các trường có mảng lý luận, phê bình VHNT.

Các học viên cần tập trung theo dõi, trao đổi để nắm vững, nắm chắc, hiểu sâu về quan điểm của Đảng về VHNT nói chung, lý luận phê bình VHNT nói riêng, trên cơ sở đó vận dụng có hiệu quả vào công tác và hoạt động VHNT của mình, góp phần tích cực đấu tranh, phản bác quan điểm, luận điệu sai trái, góp sức làm lành mạnh đời sống VHNT của đất nước.

Xin cảm ơn ông !

VĨNH TRÀ thực hiện