Thứ Sáu, ngày 29/03/2019 | 06:56
Tròn một năm kể từ khi chuyên mục “Tài tử và cuộc sống” ra mắt độc giả, đã có gần 100 nghệ nhân được giới thiệu. Đây là những nghệ nhân tiêu biểu, đại diện cho hàng ngàn nghệ nhân vẫn âm thầm sống bằng đam mê, giữ và thắp truyền ngọn lửa đam mê cho các thế hệ trẻ, để đờn ca tài tử (ĐCTT) tiếp tục được kế thừa phát huy trọn vẹn...
Phát huy đờn ca tài tử trong thế hệ trẻ rất cần được quan tâm.
Đam mê và thắp truyền
Là người trực tiếp tìm kiếm, phát hiện những nghệ nhân tài tử, người viết đã gặp nhiều câu chuyện xúc động. Bởi mỗi một người có một cuộc đời không giống nhau, vì mưu sinh, vì cái nghiệp mà họ gắn bó với đờn ca tài tử. Nhiều người chẳng phải ở Hậu Giang, nhưng rồi cuộc đời đưa đẩy, đã chọn nơi đây làm chốn dừng chân để cống hiến và truyền lửa. Nghệ nhân Ngô Xuân Nghiệp, 84 tuổi, ở thị trấn Mái Dầm, huyện Châu Thành, quê ở tận Ninh Thuận, vì mê đờn ca nên rong ruổi khắp nơi, theo đờn cho các đoàn hát, dạy nhạc cho các trường và rồi khi lớn tuổi, ông chọn nơi đây làm chốn dừng chân, tiếp tục tham gia phong trào tài tử ở địa phương khi còn sức khỏe. Ông đã làm tôi thán phục khi kể về niềm đam mê cả đời của mình, dù cuộc sống có khó khăn, chính tài tử đã tiếp cho ông sức mạnh để vượt qua. Ông chia sẻ: “Cả đời tôi đã sống hết lòng, tìm hiểu khá trọn vẹn các bài bản tài tử để truyền nghề. Vậy là mãn nguyện rồi. Giờ, vẫn muốn tiếp tục truyền nghề, để nay mai trí nhớ sa sút, không nhớ nữa”.
Cũng ở tuổi ngoài 80, nghệ nhân Đoàn Văn Tổng, ở phường Thuận An, thị xã Long Mỹ, lại yêu nghề và muốn thắp truyền cho thế hệ sau bằng việc làm ý nghĩa. Đó là hàng chục năm nay, ông cần mẫn ghi chép tất cả những bản đờn tài tử. Lớn tuổi, nhưng hễ khỏe là ông chạy xe máy đi sinh hoạt ở các CLB tài tử, gặp gỡ những nghệ nhân cùng tâm huyết và truyền nghề cho những ai muốn học. Dù hơn 60 năm theo nghiệp, nhưng với ông, kiến thức là vô tận, nên những đợt Hậu Giang tổ chức tập huấn về môn này, chưa bao giờ vắng mặt ông. Ông cho biết, kiến thức là vô cùng. Mỗi người đều có một cái hay để cho mình học. Đây cũng là dịp ông gặp những người được đào tạo bài bản, để hỏi những điều mình còn thắc mắc; gặp những nghệ nhân có cùng niềm đam mê.
Mỗi một nghệ nhân tài tử đều có cái hay và độc đáo riêng. Điểm giống nhau ở họ chính là niềm đam mê và ước mơ được thắp lên ngọn lửa tài tử. Vì thế, mỗi khi có ai hỏi là họ sẵn sàng chia sẻ. Có người còn nghĩ ra nhiều cách rất hay để truyền nghề là vừa tạo điểm sinh hoạt ngay tại nhà mình, vừa mạnh dạn mở lớp đào tạo ca tài tử để dạy cho những ai cùng sở thích, như nghệ nhân Kim Nhan, nghệ nhân Hoàng Nam (thành phố Vị Thanh). Có người đứng ra tập hợp những người thích ĐCTT để tạo sân chơi cho họ, qua nhiều năm, các câu lạc bộ do họ thành lập đã dần đông đúc. Đây cũng là nơi phát hiện và chăm bồi những giọng ca tài tử trẻ, như Câu lạc bộ ĐCTT ở ấp 3, xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, Câu lạc bộ Ca hát cho ngày mai (thị xã Long Mỹ)… Tất cả đều khẳng định một điều rằng có họ, đờn ca tài tử sẽ được thắp truyền và phát huy…
Tiếp lửa
Nếu chỉ có niềm đam mê của những nghệ nhân thôi, thì chưa đủ để tạo nên sự lan tỏa của môn nghệ thuật độc đáo này. Hậu Giang đã có nhiều giải pháp để xây dựng phong trào, thắp lửa cho ĐCTT, bằng những việc làm thiết thực. Đó là việc triển khai thực hiện đề án Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2015-2020. Từ đó, ngành văn hóa đã rà soát, thống kê số lượng câu lạc bộ ở cơ quan, quan tâm đầu tư, nâng cao chất lượng hoạt động, đồng thời từng bước xây dựng những câu lạc bộ ĐCTT kiểu mẫu ở hệ thống các trung tâm văn hóa từ tỉnh đến cơ sở. Cùng với đó là việc tổ chức các lớp tập huấn từ cơ bản đến nâng cao về ĐCTT; tổ chức liên hoan ĐCTT và chọn lựa các nghệ nhân xuất sắc tham dự liên hoan cấp khu vực…
Ông Dương Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, chia sẻ: “Chúng tôi sẽ tiếp tục chỉ đạo nâng chất các câu lạc bộ ĐCTT và xây dựng những câu lạc bộ nòng cốt, có ít nhất 3 nghệ nhân đờn 3 nhạc cụ và 4 nghệ nhân hát. Trước mắt những năm qua, Trung tâm Văn hóa tỉnh đã xây dựng và sẽ tổ chức nhiều chuyến giao lưu với các địa phương. Trong năm nay, chúng tôi sẽ tổ chức liên hoan ĐCTT, không tổ chức tại tỉnh mà đưa về cơ sở. Đây sẽ là đợt tổng kiểm tra toàn lực để tiếp tục tạo điều kiện cho các nghệ nhân phát huy, cùng thắp lên ngọn lửa cho ĐCTT”.
Có được một lực lượng nghệ nhân hùng hậu, có được sự quan tâm của tỉnh trong việc tạo điều kiện để các nghệ nhân có nơi sinh hoạt, phát huy khả năng tình yêu tài tử. Tuy nhiên, để ĐCTT được giữ gìn và phát huy trọn vẹn, nhiêu đó vẫn chưa đủ. Bởi hiện nay, các nghệ nhân đờn và ca ở các địa phương đa phần có tuổi, lực lượng trẻ không nhiều và nhất là người biết đờn, ca các bài bản tài tử cũng ngày một hiếm. Nên chăng, cần có một giải pháp căn cơ, đưa bộ môn này vào trường học, để thế hệ trẻ được tiếp cận, hiểu và cùng giữ gìn, phát huy nét văn hóa độc đáo của dân tộc…
Bài, ảnh: VĨNH TRÀ
05:59 06/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Cẩn trọng với các cuộc thi trên mạng có yêu cầu mua bán hàng; Miss Universe 2024 và những điều lần đầu xuất hiện trong lịch sử; Huấn luyện chuột để phát hiện động vật hoang dã buôn lậu; Phát hiện hóa thạch nòng nọc khủng long lâu đời nhất thế giới.
05:57 05/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Bệnh dại bùng phát tại Quảng Nam; Tay vợt số cầu lông nữ số một Việt Nam muốn nghỉ đến hết năm 2024; Bóng đá nữ Triều Tiên lần thứ 2 vô địch World Cup trong năm 2024; 10 sự kiện thời tiết gây hậu quả nặng nề nhất trong 20 năm qua.
07:42 04/11/2024
Ghi đậm dấu ấn trong chuỗi hoạt động Hội ngộ cùng HGTV là 2 gala “Tài tử miệt vườn” và “Tài tử phương Nam”.
05:56 04/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc; Phát hiện 2 chất cấm trong viên uống giảm cân cấp tốc Tigi Max Plus; Đã tìm ra quán quân “Quý ông hoàn mỹ”; Thi “hoa hậu” mèo đẹp quốc tế.
05:55 03/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Nét đẹp Lễ Đốt đèn của người Công giáo ở xóm đạo Tha La; Xe máy điện tự lái, tự thân bằng; “Nhà ổ chuột” nhưng có khách đặt thuê đến hết năm; G-Dragon phát hành đĩa đơn solo đầu tiên sau hơn 7 năm.
17:20 02/11/2024
(HGO) - Tại Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, vừa diễn ra Gala "Tài tử Phương Nam", với sự tranh tài của 8 thí sinh xuất sắc nhất vượt qua hơn 500 thí sinh ở các vòng thi để bước vào đêm gala đặc sắc này.
05:51 02/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mở cửa đón khách tham quan miễn phí đến hết tháng 12-2024; Vòng chung kết toàn quốc Giải bóng đá công nhân, viên chức Việt Nam 2024; 16 nhà thiết kế tham gia Tuần lễ thời trang quốc tế Việt Nam Thu Đông 2024; Phát hiện tác phẩm của nhà soạn nhạc thiên tài Chopin 100 năm sau ngày mất.
05:57 01/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Số lượt khám bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục của trẻ vị thành niên tăng qua các năm; Nhiều người tìm đến AI để trị liệu sức khỏe tâm thần; Lần đầu ghi nhận H5N1 trên heo ở Mỹ; “Gấu nước” tạo cảm hứng để các nhà khoa học khám phá sự bất tử dành cho con người.
05:58 31/10/2024
Mời Quý độc giả theo dõi các tin tức: Quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam tại Mỹ; Gỏi cuốn Việt Nam được yêu thích ở Malaysia; Tiền Giang tổ chức lễ hội đón khách về làng cổ trăm tuổi; Hành trình tại Miss Universe 2024 của Hoa hậu Kỳ Duyên chính thức bắt đầu; Loài động vật nào có nguy cơ ung thư cao hơn những loài khác ?.
15:11 30/10/2024
(HGO) - Trong hai ngày 30 và 31-10, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Hậu Giang tổ chức chương trình "Hội ngộ cùng HGTV" với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, ẩm thực, trải nghiệm...
05:59 06/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Cẩn trọng với các cuộc thi trên mạng có yêu cầu mua bán hàng; Miss Universe 2024 và những điều lần đầu xuất hiện trong lịch sử; Huấn luyện chuột để phát hiện động vật hoang dã buôn lậu; Phát hiện hóa thạch nòng nọc khủng long lâu đời nhất thế giới.
17:45 05/11/2024
(HGO) – Chiều ngày 5-11, ông Trần Văn Huyến, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, chủ trì thực hiện quy trình giới thiệu nhân sự kiện toàn chức danh Bí thư Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2020-2025.
17:43 05/11/2024
(HG) - Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Hậu Giang cho biết, 3 ngày qua, trong tỉnh Hậu Giang có mưa giông trên diện rộng với lượng mưa vừa và to, lượng mưa trung bình toàn tỉnh dao động từ 25-40mm/ngày,
17:36 05/11/2024
(HG) - Sáng ngày 5-11, UBND tỉnh tổ chức hội nghị trực tuyến với các địa phương trong tỉnh để sơ kết tình hình thực hiện nhiệm phát triển kinh tế - xã hội tháng 10, triển khai nhiệm vụ tháng 11.