Để Di sản đờn ca tài tử trường tồn cùng đời sống

Để phong trào đờn ca tài tử (ĐCTT) phát triển rộng khắp ở Hậu Giang, nhiều địa phương đã chủ động đề ra những chính sách, những cách làm mới mẻ, giúp ĐCTT gắn kết chặt chẽ với cuộc sống thường nhật.

Bài 2: Tiếp sức cho đờn ca tài tử

Nhờ được hỗ trợ âm thanh, nhạc cụ, định hình sự phát triển… các câu lạc bộ ĐCTT trên địa bàn huyện Phụng Hiệp, có thêm điều kiện để sinh hoạt.

Các câu lạc bộ đều rất vui !

Tặng hệ thống âm thanh mới cho câu lạc bộ ĐCTT ở xã Tân Long, huyện Phụng Hiệp.

Đang mày mò điều chỉnh âm thanh của cây đàn mới vừa được huyện hỗ trợ, ông Lê Văn Sáu, Chủ nhiệm câu lạc bộ (CLB) ĐCTT ấp Phụng Sơn B, xã Tân Long, tâm sự: “CLB thành lập từ tháng 5-2019, ban đầu chúng tôi có khoảng 15 thành viên, là những người có niềm đam mê rất lớn đối với ĐCTT tham gia hoạt động. Trước giờ, kinh phí hoạt động của CLB đều do các thành viên tự đóng góp với nhau thôi, nhưng vì đam mê mọi người đều cố gắng khắc phục khó khăn để CLB duy trì sinh hoạt đều đặn mỗi tháng. Thấu hiểu được khó khăn của các CLB ĐCTT trong hoạt động, mới đây Phòng Văn hóa và Thông tin huyện đã hỗ trợ cho chúng tôi 1 bộ thiết bị gồm đờn và thùng loa hiện đại”.

CLB ĐCTT ấp Phụng Sơn B có hơn 20 thành viên từ 20-61 tuổi tham gia hoạt động thường xuyên. Với sự hỗ trợ của địa phương về thiết bị, đã giúp cho CLB không chỉ có thêm điều kiện hoạt động ngày càng tốt hơn, dễ dàng thu hút lực lượng trẻ đến với nghệ thuật ĐCTT. “Bên cạnh tập trung tìm kiếm lực lượng kế thừa đối với ĐCTT, chúng tôi cũng tập trung củng cố, nâng chất hoạt động của CLB. Tạo điều kiện để mỗi thành viên có dịp tự trau dồi, học hỏi thêm từ các CLB ngay trên địa bàn. Với sự quan tâm sát sao của địa phương, sẽ tạo luồng gió mới, đưa phong trào ĐCTT ngày càng lớn mạnh hơn”, ông Lê Văn Sáu chia sẻ thêm.

Cũng vừa được hỗ trợ nhạc cụ là đờn và thùng âm thanh mới, ông Nguyễn Hoàng Thuấn, Chủ nhiệm CLB ĐCTT ấp Hòa Bình, thị trấn Kinh Cùng, bộc bạch: “Đối với CLB mới thành lập như chúng tôi, khi được quan tâm hỗ trợ thiết bị, âm thanh là mừng dữ lắm. Điều này sẽ giúp CLB có thêm điều kiện để hoạt động tốt hơn. Trước giờ cứ nghĩ, CLB ĐCTT thành lập để anh chị em ai có đam mê tham gia sinh hoạt, giao lưu với nhau, nhưng giờ thấy địa phương quan tâm hỗ trợ như vậy, mọi người rất phấn khởi”.

Không chỉ sinh hoạt đều đặn mỗi tháng 1 lần, hiện CLB ĐCTT ấp Hòa Bình, còn tổ chức tập dợt vào mỗi tối thứ 7 hàng tuần. Ông Nguyễn Hoàng Thuấn, Chủ nhiệm CLB ĐCTT ấp Hòa Bình, thị trấn Kinh Cùng, chia sẻ: “Để CLB cũng như phong trào ĐCTT trên địa bàn ngày càng lớn mạnh, theo tôi ngành văn hóa nên tổ chức các lớp tập huấn hoặc bồi dưỡng… để các thành viên trong CLB có thể học hỏi thêm. Bởi đa phần, chúng tôi ca hát đều học thông qua radio, trên mạng, đài truyền hình… chứ không được dạy bài bản, vì vậy rất khó đủ điều kiện tham gia các hội thi hay hội diễn lớn”.

Tạo động lực để phong trào lớn mạnh

Nhà vườn ở huyện Phụng Hiệp kết hợp cho du khách tham quan và nghe đờn ca tài tử.

Nằm trong kế hoạch hỗ trợ phát triển du lịch năm 2023 trên địa bàn huyện Phụng Hiệp, địa phương sẽ dành nguồn kinh phí từ ngân sách khoảng 200 triệu đồng để mua các nhạc cụ, âm thanh hỗ trợ các CLB ĐCTT. Bởi nếu gỡ khó được về thiết bị hoạt động, sẽ tạo tiền đề cho CLB ở từng xã, thị trấn ngày càng phát triển. Tính đến nay, đã có 6/15 CLB ĐCTT đã được hỗ trợ nhạc cụ, âm thanh, mỗi bộ thiết bị trị giá khoảng 30 triệu đồng.

Ông Nguyễn Minh Hoàng, Phó trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phụng Hiệp, cho biết: “Toàn huyện có 15 câu lạc bộ đờn ca tài tử, thời gian năm 2020, 2021 do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên việc sinh hoạt gặp nhiều khó khăn. Khi thành lập không có nguồn kinh phí để duy trì sinh hoạt hàng tháng, chủ yếu từ nguồn vận động xã hội hóa, nên các CLB gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, chúng tôi đã tham mưu đề xuất hỗ trợ mua nhạc cụ, âm thanh hỗ trợ để giải quyết khó khăn trước mắt của các CLB”.

Bên cạnh việc hỗ trợ nhạc cụ, âm thanh, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện đang đề xuất kế hoạch hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các CLB. Những nỗ lực của địa phương khi có chính sách quan tâm, hỗ trợ đến các CLB ĐCTT, không chỉ giúp bảo tồn và phát huy loại hình được công nhận di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, mà còn tạo sân chơi văn nghệ lành mạnh cho người dân.

Để nâng chất và phát huy mạnh mẽ phong trào ĐCTT của địa phương nhà trong thời gian tới, ông Nguyễn Minh Hoàng, Phó trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phụng Hiệp, nhấn mạnh: “Chúng tôi xem việc củng cố, nâng chất các CLB văn hóa, văn nghệ nói chung, ĐCTT nói riêng là việc làm thường xuyên và cấp bách. Bên cạnh đó, ngành còn tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá; đào tạo, bồi dưỡng nhân lực nòng cốt cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ huyện đến cơ sở; tổ chức tập huấn, truyền dạy, mời các chuyên gia nói chuyện chuyên về ĐCTT…”.

Toàn huyện có 15 CLB ĐCTT tính đến nay, đã có 6/15 CLB đã được hỗ trợ nhạc cụ, âm thanh… mỗi bộ thiết bị trị giá khoảng 30 triệu đồng. Dự kiến, trong tháng 8 sẽ có thêm 3 CLB ĐCTT sẽ được hỗ trợ nhạc cụ và âm thanh.

Đưa đờn ca tài tử gắn kết phát triển du lịch

ĐCTT  Nam bộ đã và đang được huyện Phụng Hiệp quan tâm, chú trọng bảo tồn và gắn với phát triển du lịch. Qua đây, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Ông Nguyễn Minh Hoàng, Phó trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phụng Hiệp, chia sẻ: “Ở mỗi xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã có 1 CLB ĐCTT, từ 5 thành viên trở lên tham gia sinh hoạt định kỳ. Con số này tăng lên nhiều hơn so với trước khi đờn ca tài tử được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2013. Các CLB sinh hoạt đều đặn hàng tháng, thường xuyên giao lưu với các CLB trong và ngoài địa phương”.

Cùng với khai thác thế mạnh, tiềm năng về nông nghiệp gắn với phát triển du lịch, huyện Phụng Hiệp xác định phát triển sản phẩm du lịch đặc thù, khác biệt sẽ góp phần tạo sức hấp dẫn cho lĩnh vực du lịch trên địa bàn. Trong đó, việc gắn các CLB đờn ca tài tử phục vụ tại các điểm du lịch, sẽ tạo nên một sản phẩm du lịch đặc trưng.

Theo nghệ nhân ưu tú Lê Văn Xê (Út Xê), ở xã Thạnh Hòa: “Để xây dựng các CLB đờn ca tài tử, cần giữ đúng giá trị của loại hình này trong việc đi kèm với việc thưởng thức ẩm thực, ngắm cảnh. Nếu địa phương định hướng phát triển du lịch gắn với phục vụ đờn ca tài tử, sẽ rất hay và khá phù hợp khi mình tạo được một nét đặc trưng riêng mang đậm bản chất Nam bộ. Bởi các điểm du lịch trên địa bàn phần lớn giúp du khách trải nghiệm về với thiên nhiên, đi kèm với đó được nghe một bài vọng cổ cũng giúp họ cảm thấy thú vị và vương vấn hơn”.

Việc kết hợp đờn ca tài tử với du lịch, vừa góp phần bảo tồn và phát huy nghệ thuật đờn ca tài tử, vừa nâng cao hiệu quả quảng bá nghệ thuật, sẽ góp phần thu hút khách du lịch hiệu quả.

Ông Nguyễn Minh Hoàng, Phó trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phụng Hiệp, cho biết: “Nhận thấy đưa nghệ thuật đờn ca tài tử vào phát triển du lịch sẽ mang lại hiệu quả rất lớn trong đó, không chỉ thu hút khách đến tham quan trải nghiệm tại địa phương, mà còn giúp các CLB đờn ca tài tử phát huy hiệu quả. Xác định du lịch phải gắn với đờn ca tài tử, hiện chúng tôi đã xây dựng kế hoạch tham mưu UBND huyện có chính sách hỗ trợ các CLB hàng tháng, đẩy mạnh xã hội hóa để hỗ trợ thêm điều kiện để các CLB hoạt động”.

HOÀNG NGUYÊN, THU THỦY