Điểm tin sáng 22-6: Thế giới chỉ còn chưa đầy 3 năm để giữ 'mục tiêu 1,5 độ C'

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Xem xét bỏ tỷ lệ 40% học sinh THCS vào trường nghề; Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ lộ bê bối chấn động; Hà Lan siết quy định dùng mạng xã hội với trẻ em; Phát hiện hai tín hiệu vô tuyến bí ẩn phát ra từ dưới lớp băng sâu hàng ngàn km ở Nam Cực.

Thế giới chỉ còn chưa đầy 3 năm để giữ 'mục tiêu 1,5 độ C'

Ảnh minh họa.

Theo báo cáo công bố ngày 20/6 trên tạp chí Earth System Science Data, nếu tốc độ phát thải carbon tiếp tục như hiện nay, nhân loại sẽ tiêu hết "ngân sách carbon" toàn cầu cho mục tiêu 1,5 độ C chỉ trong vòng hai đến ba năm tới. Điều này đồng nghĩa với việc từ đầu năm 2028, xác suất vượt ngưỡng nhiệt độ giới hạn sẽ vượt quá 50%.

"Chúng ta không chỉ đi sai hướng, mà còn sai nhanh hơn", ông Zeke Hausfather, đồng tác giả nghiên cứu từ tổ chức Berkeley Earth, nhận định. Hiện lượng phát thải CO₂ toàn cầu đạt mức kỷ lục mới trong năm 2024 với hơn 46 tỷ tấn/năm. Mức này sẽ khiến ngưỡng an toàn 143 tỷ tấn còn lại bị xóa sạch chỉ trong chưa đầy 3 năm.

Mốc 1,5 độ C từng được đưa ra tại Thỏa thuận Paris 2015 như một giới hạn "không thể vượt qua" nếu muốn tránh các tác động khí hậu cực đoan như nắng nóng kéo dài, bão lớn, nước biển dâng và mất mùa trên diện rộng... Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, để có 66% cơ hội giữ được mốc 1,5 độ C, từ năm 2025 trở đi, nhân loại chỉ được phép phát thải thêm tối đa 80 tỷ tấn CO₂ -  thấp hơn 80% so với mức cho phép vào năm 2020.

Xem xét bỏ tỷ lệ 40% học sinh THCS vào trường nghề

Đánh giá quy định 40% học sinh THCS vào trường nghề là "cứng nhắc, thiếu căn cứ khoa học và thực tiễn", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói đang xem xét thay đổi.

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo vừa qua, đại biểu Nguyễn Công Long (chuyên trách Ủy ban Pháp luật và Tư pháp) kiến nghị ngành giáo dục cần xem xét lại chính sách phân luồng học sinh. Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đặt mục tiêu đạt 40% học sinh tốt nghiệp THCS sẽ đi học nghề.

Chính từ tỷ lệ này mà việc đảm bảo cho học sinh tiếp tục mơ ước học lên THPT rất khó vì không đảm bảo đầy đủ trường lớp. "Kỷ nguyên số đặt nặng yêu cầu nâng cao nguồn nhân lực. Nhưng chắc chắn chúng ta không thể có một nguồn nhân lực chất lượng cao dựa trên nền tảng là học sinh chỉ có mặt bằng học vấn THCS", đại biểu bày tỏ lo ngại.

Ông Long nhìn nhận việc phân luồng này không hiệu quả. Nhiều năm nay, học sinh và phụ huynh luôn mong muốn con em học hết THPT. Vì vậy, ngành giáo dục nên lấy nền tảng THPT làm cơ sở phân luồng thay cho THCS như hiện nay. "Ai cũng mong muốn làm sao chấm dứt sự kinh hoàng của hàng triệu phụ huynh và học sinh. Cứ mỗi năm đến hè, kỳ thi vào THPT rất kinh hoàng với hàng triệu phụ huynh, học sinh", đại biểu nêu.

Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ lộ bê bối chấn động

Một vụ bê bối nghiêm trọng đang bao trùm nền bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ khi nhiều thành viên Liên đoàn Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ (TFF) bị lộ tin nhắn có nội dung trù dập HLV Jose Mourinho.

Những tin nhắn này thuộc nền tảng WhatsApp, bị công bố bởi trang báo uy tín Thổ Nhĩ Kỳ Ajansspor. Nội dung cho thấy các thành viên Ủy ban kỷ luật Liên đoàn Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ (TFF) có ý đồ trù dập HLV Mourinho.

"Chúng ta sẽ bắt ông ta trả giá ở mùa tới. Mourinho đã được dung thứ quá nhiều", Ajansspor dẫn lại một tin nhắn. Dù chưa xác thực hoàn toàn, nội dung này được cho là thuộc về ông Celal Nuri Demirturk - người đứng đầu Ủy ban kỷ luật.

Ngay sau khi thông tin lan truyền, toàn bộ thành viên của Ủy ban kỷ luật đã đồng loạt nộp đơn từ chức. Trong tuyên bố ngắn gửi báo chí, họ cho biết: "Vì danh dự tổ chức, chúng tôi chấp nhận chịu trách nhiệm và từ chức, để tạo điều kiện cho một cuộc điều tra độc lập, minh bạch".

CLB Fenerbahce của HLV Mourinho đã lập tức yêu cầu mở cuộc điều tra toàn diện. Ông Burak Kizilhan, người đại diện phát ngôn của đội bóng, phát biểu: "Không thể chấp nhận việc một tổ chức được giao nhiệm vụ duy trì sự công bằng lại có những phát ngôn mang tính thù địch như vậy. Danh dự bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ đang bị tổn thương nghiêm trọng".

Hà Lan siết quy định dùng mạng xã hội với trẻ em

Chính phủ Hà Lan công bố bộ khuyến nghị toàn diện về việc hạn chế trẻ em tiếp cận mạng xã hội, đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong cuộc chiến chống lại tác động tiêu cực của không gian số đối với trẻ vị thành niên.

Động thái này không chỉ phản ánh mối lo ngại sâu sắc về sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ, mà còn khởi đầu cho một xu hướng kiểm soát nghiêm ngặt đang lan rộng khắp châu Âu.

Theo báo cáo của AFP, bên cạnh khuyến cáo trẻ dưới 15 tuổi tránh xa các nền tảng như TikTok, Instagram hay Snapchat, Chính phủ Hà Lan đưa ra hướng dẫn chi tiết về thời gian sử dụng màn hình phù hợp với từng nhóm tuổi.

Trang Dutch News trích dẫn tài liệu hướng dẫn cho biết trẻ từ 2-4 tuổi nên giới hạn thời gian tiếp xúc màn hình không quá 30 phút mỗi ngày, trong khi nhóm trên 12 tuổi nên duy trì dưới 3 giờ mỗi ngày. Đặc biệt, quy tắc 20 - 20 - 2 được nhấn mạnh: 20 phút sử dụng thiết bị, 20 giây nghỉ ngơi bằng cách nhìn vật thể ở khoảng cách xa, và 2 tiếng vận động ngoài trời mỗi ngày.

Về thiết bị cá nhân, Hà Lan khuyến nghị trẻ dưới 12 tuổi không nên sử dụng điện thoại di động riêng. Các ứng dụng nhắn tin như WhatsApp hoặc Signal được xem phù hợp cho trẻ từ 12 tuổi trở lên, còn mạng xã hội chỉ dành cho những em từ 15 tuổi.

Phát hiện hai tín hiệu vô tuyến bí ẩn phát ra từ dưới lớp băng sâu hàng ngàn km ở Nam Cực

Khám phá này do thiết bị ANITA (Antarctic Impulsive Transient Antenna) của NASA ghi nhận, đặt ra câu hỏi lớn về những giới hạn hiện tại của vật lý hạt và có thể là manh mối cho những dạng vật chất chưa từng được biết đến, thậm chí là vật chất tối.

Theo tiến sĩ Stephanie Wissel, nhà vật lý tại Đại học Penn State (Mỹ), ANITA được thả bằng khinh khí cầu bay ở độ cao khoảng 40 km phía trên Nam Cực - nơi gần như không có tín hiệu nhiễu. Mục tiêu của thiết bị là thu nhận các sóng vô tuyến sinh ra khi các tia vũ trụ năng lượng cao va chạm với khí quyển Trái Đất, đặc biệt là các "vòi băng"-  chùm hạt phóng xạ bắn lên từ băng khi neutrino tương tác với các phân tử băng.

Tuy nhiên, hai tín hiệu gần đây khiến các nhà nghiên cứu vô cùng bối rối. Chúng không giống như các tín hiệu phản xạ thông thường mà lại dường như xuất phát từ dưới lớp băng, với góc tới lên tới 30 độ dưới bề mặt - một điều không thể lý giải được bằng các mô hình vật lý hạt hiện nay.

Bảo Nam tổng hợp