Điểm tin sáng 23-2: Mức sinh của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất Đông Nam Á

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Thêm nhiều tỉnh, thành cho học sinh nghỉ thứ bảy; Hơn 200 gốc mai bung nở muộn trong chùa cổ ở Huế; Bảo vật quốc gia tượng đồng tê tê; Google ra mắt trợ lý AI cho nhà khoa học.

Mức sinh của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất Đông Nam Á

Ảnh minh họa.

Mức sinh của Việt Nam hiện chỉ đạt 1,91 con/phụ nữ, nằm trong top 5 nước thấp nhất khu vực Đông Nam Á.

Thông tin được cơ quan thống kê nêu hôm 21/2. So với mức trung bình khu vực (2,0 con/phụ nữ), Việt Nam chỉ cao hơn Brunei (1,8 con/phụ nữ), Malaysia (1,6 con/phụ nữ), Thái Lan và Singapore (1,0 con/phụ nữ).

Từ năm 1999 đến 2022, mức sinh của Việt Nam duy trì ổn định quanh mức sinh thay thế (2,1). Tuy nhiên, hai năm gần đây, mức sinh giảm nhanh, từ 1,96 con/phụ nữ năm 2023 xuống 1,91 con/phụ nữ năm 2024 - mức thấp nhất trong lịch sử. Đây cũng là năm thứ ba liên tiếp mức sinh của Việt Nam giảm dưới mức sinh thay thế, theo Bộ Y tế.

Dù năm 2024 là năm Thìn, theo quan niệm phương Đông là năm thuận lợi để sinh con, nhưng kết quả này cho thấy quan niệm sinh đẻ đã thay đổi, không còn phụ thuộc vào yếu tố "năm đẹp". Đồng thời, các chính sách khuyến sinh hiện tại chưa đủ hiệu quả để ngăn đà giảm sinh, Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nhận định.

Thêm nhiều tỉnh, thành cho học sinh nghỉ thứ bảy

6 tỉnh, thành thí điểm hoặc dự kiến cho học sinh nghỉ thứ bảy, để học sinh có thêm thời gian nghỉ ngơi, tự học, vui chơi.

Từ đầu tháng này, 51 trường THCS và 18 trường THPT (khoảng 40% tổng số trường trung học) ở Ninh Bình thí điểm làm việc 40 giờ mỗi tuần, tương đương 5 ngày. Học sinh học từ thứ hai đến sáu, nghỉ thứ bảy và chủ nhật.

Thời gian thí điểm kéo dài hết tháng 2. Sang tháng 3, các trường đánh giá và báo cáo, đề xuất để cơ quan quản lý xem xét mở rộng.

Tỉnh Phú Thọ cũng chọn 14 trường THPT và 22 trường THCS để thí điểm tổ chức học 5 ngày trên tuần, bắt đầu từ học kỳ II.

Hai ngày trước, Sở Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Phúc đã gửi văn bản tới UBND, đề nghị đồng ý chủ trương dạy học 5 ngày. Sở cho biết đề xuất được hầu hết phụ huynh và học sinh đồng thuận, giúp các em có thêm thời gian nghỉ ngơi, tăng tập trung cho các ngày học trong tuần. Nếu được thông qua, các trường trung học sẽ áp dụng thời khóa biểu mới từ đầu tháng 3.

Bắc Giang cũng tương tự. Theo đại diện Sở, trước đây, Bộ quy định số tiết học mỗi tuần. Với chương trình giáo dục phổ thông mới, số tiết học được quy định theo năm. Khác biệt này là căn cứ và thuận lợi để các trường triển khai dạy học 5 ngày.

Bà Rịa - Vũng Tàu đã hoàn thành hai lần khảo sát về chủ trương học 5 ngày. Kết quả, hơn 80% học sinh và phụ huynh THPT đồng ý; con số này ở cấp THCS là hơn 86%. Sở Giáo dục nhận định tỷ lệ đồng thuận cao, đặc biệt một số huyện như Long Đất, Côn Đảo, Châu Đức.

Hơn 200 gốc mai bung nở muộn trong chùa cổ ở Huế

Cuối tháng Giêng, loạt gốc mai bung nở vàng rực khắp khuôn viên chùa Quốc Ân, mang đến trải nghiệm thú vị cho du khách đến vãng cảnh.

Nằm dưới chân núi Bân, đường Đặng Huy Trứ, phường Trường An, chùa Quốc Ân có tên ban đầu là Vĩnh Ân, được xây dựng vào cuối thế kỷ XVII.

Năm 1689, chúa Nguyễn Phúc Thái đổi tên chùa thành Quốc Ân, ban "Sắc Tứ Quốc Ân Tự" nhằm ghi nhớ công ơn thiền sư sáng lập.

Chùa có kiến trúc theo lối chữ khẩu, mang đặc trưng của các công trình Phật giáo thời Nguyễn. Chính điện gồm 5 gian hai chái, mái lợp ngói liệt, bờ nóc, bờ quyết, nhiều chi tiết trang trí được khảm sành, sứ mang dấu ấn cung đình.

Khuôn viên chùa rộng khoảng 5.000 m2, ngoài các công trình tôn giáo, chùa còn sở hữu hơn 200 gốc mai. Năm nay, do thời tiết không thuận lợi, không khí lạnh, mưa và sương muối kéo dài khiến mai nở muộn vào cuối tháng Giêng.

Một góc sân trước chính điện với hàng chục gốc mai khoe sắc, hôm 21/2.

Bảo vật quốc gia tượng đồng tê tê

Quyết định số 1712/QĐ-TTg công nhận 33 Bảo vật Quốc gia (đợt 13, năm 2024) trong đó tượng đồng tê tê Long Giao, niên đại khoảng thế kỷ I và II hiện lưu giữ tại Bảo tàng Đồng Nai.

Tượng đồng tê tê Long Giao được phát hiện năm 1985, ở độ sâu 40cm, tại vị trí phát hiện trùng với địa điểm phát hiện bộ sưu tập qua đồng Long Giao. Tượng có trọng lượng 2,65kg, được đúc bởi khuôn sáp nhiều mang, thuộc dòng tượng tròn, trong tư thế đứng, cân đối, chất liệu đồng thau. Hình dáng tượng có 4 chân, 2 chân trước lớn và cao hơn 2 chân sau song không thể hiện 5 ngón và móng vuốt nhọn như vật thật. Bên ngoài tượng đồng tê tê Long Giao phủ một lớp patina màu xám xanh.

Tượng đồng tê tê Long Giao là hiện vật gốc, độc bản, có tính bản địa, có hình thức độc đáo; là tiêu bản duy nhất phát hiện ở Việt Nam. Về giá trị lịch sử - nghệ thuật, tượng là đỉnh cao của nghệ thuật luyện kim thời sơ kỳ đồ sắt, minh chứng cho một giai đoạn lịch sử quan trọng - thời kỳ Nhà nước sớm.

Google ra mắt trợ lý AI cho nhà khoa học

Hệ thống trợ lý ảo vừa được Google công bố, hứa hẹn đưa giới học thuật bước vào thời kỳ con người và máy móc có thể song hành trên con đường tìm chân lý mới.

Trong tài liệu công bố công cụ mới, Google không đưa ra cái tên cụ thể cho hệ thống này nhưng tự tin gắn cho nó danh xưng "nhà khoa học đồng hành" (co-scientist). Hãng công nghệ tỉ USD phát triển "nhà khoa học đồng hành" với tầm nhìn biến nó thành công cụ hợp tác dành riêng cho giới nghiên cứu.

"Được thúc đẩy bởi những nhu cầu chưa được đáp ứng trong quá trình khám phá khoa học hiện đại và tận dụng những tiến bộ AI gần đây, chúng tôi đã phát triển một hệ thống AI khoa học đồng hành", tài liệu khẳng định. AI khoa học đồng hành không chỉ tổng hợp tài liệu, tóm tắt hay cung cấp công cụ nghiên cứu chuyên sâu mà còn hướng đến việc khám phá tri thức mới và đề xuất các giả thuyết đột phá.

Google xây dựng AI khoa học đồng hành theo hướng hệ thống AI đa tác nhân, gồm nhiều AI đơn lẻ thực hiện song song các tác vụ chuyên biệt. Mỗi AI được tích hợp đảm nhiệm một nhiệm vụ cụ thể trong quá trình nghiên cứu, từ tạo sinh giả thuyết mới đến đánh giá, cải thiện và mở rộng giả thuyết. Các AI này hoạt động trên nền tảng mô hình Gemini 2.0 mới nhất của Google, tự động giao tiếp với nhau để tạo sinh, đánh giá và hoàn thiện các giả thuyết khoa học.

Bảo Nam tổng hợp