Giữ gìn nét văn hóa, nghệ thuật đẹp của đồng bào Khmer Nam bộ

Thứ Tư, ngày 10/01/2024 | 12:31

Hậu Giang vừa chính thức công bố chứng nhận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa hát Aday của người Khmer xã Xà Phiên, huyện Long Mỹ, vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Từ đây cũng đặt ra nhiều trách nhiệm trong bảo tồn và phát huy loại hình nghệ thuật độc đáo trong đời sống cộng đồng.

Bài 3: Bảo tồn nghệ thuật Aday sau khi trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Hậu Giang có những cách làm được đánh giá là phù hợp để các loại hình nghệ thuật có nguy cơ mai một của đồng bào gắn kết với cuộc sống, được giữ gìn qua bao thế hệ.

Một tiết mục múa hát Aday của các nghệ nhân xã Xà Phiên, huyện Long Mỹ, tại Liên hoan Nghệ thuật các dân tộc tỉnh Hậu Giang.

Cách làm của Hậu Giang

Hậu Giang đã xây dựng và triển khai đề án “Truyền dạy và bảo tồn nghệ thuật hát Aday của đồng bào dân tộc Khmer Nam bộ tỉnh Hậu Giang, giai đoạn 2016-2020”.

Từ năm 2018, có nhiều lớp tập huấn về nghệ thuật hát Aday, tại Trường THPT Dân tộc Nội trú tỉnh và tại chùa BHODHIVANAVANSA, ở ấp 4, xã Xà Phiên. Mỗi đợt, thu hút từ hơn 50 học viên, là những học sinh, người dân tộc Khmer biết múa hát, mong muốn hiểu sâu hơn về nghệ thuật Aday của dân tộc mình, để biểu diễn, để truyền nghề.

Ông Danh Kỳ, ở ấp 4, xã Xà Phiên, chia sẻ: “Tôi cũng biết hát múa những điệu múa dân gian của dân tộc mình, nhưng với Aday, chỉ mới biết mấy năm gần đây. Tôi quyết tâm học để biết đúng, biết rõ, biết sâu, có thể chỉ dạy lại cho con cháu mình. Mới đây, tôi tham dự liên hoan văn nghệ ở tỉnh bằng tiết mục Aday…”.

Bên cạnh những cô chú lớn tuổi, nhiều em nhỏ đã được làm quen với loại hình nghệ thuật này, em Thị Thu Thảo, ấp 8, xã Vị Thủy, huyện Vị Thủy, hồ hởi: “Em sẽ tiếp tục học để hiểu sâu hơn, để được chọn tham gia trình diễn trong những dịp văn nghệ, góp chút sức làm cho hát Aday ngày càng được nhiều người biết đến”.

Nghệ nhân Thạch Si Phol đến từ tỉnh Bạc Liêu, đã nhiều lần đến Hậu Giang truyền dạy nghệ thuật hát Aday, chia sẻ: “Sự quan tâm để bảo tồn loại hình nghệ thuật này của Hậu Giang làm tôi xúc động, trong khi nơi đây không có nhiều đồng bào Khmer sinh sống như một số tỉnh khác, như Trà Vinh, Sóc Trăng… Tôi có một góp ý nhỏ là muốn phát huy loại hình này, không chỉ đào tạo người hát, mà phải đào tạo người đờn. Đặc thù của Aday là hát, múa, phải có đờn. Biết hát mà không có ai đờn cũng khó lòng mà hát cho ra chất. Tôi thấy địa phương đã có những cách bảo tồn và phát huy rất hay, cần tiếp tục nâng tầm trong thời gian tới, nhất là để Aday được biểu diễn trên sân khấu nhiều hơn”.

Những năm qua, việc mở các lớp tập huấn về hát Aday ở các địa phương, nơi có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống, các trường dân tộc nội trú, đã tạo được sự đồng thuận, đồng lòng và niềm vui của cộng đồng người Khmer. Qua đây, giúp đồng bào Khmer nói riêng và người dân Hậu Giang nói chung, biết thêm một loại hình nghệ thuật độc đáo.

Ông Dương Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, chia sẻ: “Không chỉ mở lớp tập huấn từ cơ bản đến nâng cao, để nhiều người Khmer biết thêm loại hình này, mà chúng tôi còn tập trung đầu tư nhạc cụ, tổ chức dạy đàn, để có thể phát huy các loại hình nghệ thuật độc đáo của dân tộc Khmer một cách bài bản. Từ đó, vừa tạo sân chơi ý nghĩa cho các thầy cô, học sinh người dân tộc Khmer, tạo nguồn để xây dựng những tiết mục tham gia ngày hội dành cho người Khmer ở địa phương cũng như khu vực, toàn quốc…”.

Đây chính là những cách bảo tồn và phát huy, bước đầu mang lại những hiệu quả thiết thực, làm sống lại một loại hình nghệ thuật độc đáo có nguy cơ mai một trong những năm qua ở Hậu Giang.

Để nghệ thuật hát Aday sống được trong cộng đồng

Đồng bào Khmer Nam bộ tại Hậu Giang vui vì được quan tâm bảo tồn các loại hình nghệ thuật đặc sắc.

Được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là nền tảng quan trọng để Aday được bảo tồn và phát huy một cách chuyên nghiệp, bài bản, cũng như có sự đầu tư chuyên sâu hơn.

Tâm huyết vực dậy một loại hình nghệ thuật độc đáo của đồng bào dân tộc Khmer là nỗ lực đáng ghi nhận của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh nhà. Trong chức năng và nhiệm vụ của mình, ngành đã làm và chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, đơn vị trực thuộc bằng nhiều cách, từng bước đưa nghệ thuật hát Aday dần trở lại quen thuộc trong những lần sinh hoạt cộng đồng.

Ông Lê Thành Phước, Giám đốc Bảo tàng tỉnh, chia sẻ: “Khi thực hiện xong đề án, chúng tôi thấy rằng loại hình này đủ điều kiện để được xem xét đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nên tiếp tục đề xuất. Được sự thống nhất, năm 2020, chúng tôi tiến hành làm hồ sơ, làm phim tài liệu trong vòng gần 1 năm. Dù gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện, nhưng công sức này rất xứng đáng, chúng tôi đã nỗ lực hết sức…”.

Ở Xà Phiên, nơi có khá đông đồng bào Khmer sinh sống, rất hợp lý khi chọn đây là địa bàn để phục hồi và làm sống lại loại hình nghệ thuật này, sau đó lan tỏa đến nhiều địa bàn có đông đồng bào dân tộc Khmer sống tại tỉnh.

Ông Đặng Hoàng Vũ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Long Mỹ, nhấn mạnh: “Đây là niềm vui, niềm tự hào cho quê hương Long Mỹ, nhưng cũng là trách nhiệm nặng nề. Chúng tôi quyết tâm sẽ giữ gìn và phát huy loại hình nghệ thuật này, bằng việc chỉ đạo cơ quan chuyên môn xây dựng các câu lạc bộ hát Aday ở những xã có đông đồng bào dân tộc Khmer, tổ chức giao lưu thường xuyên, tạo sân chơi lành mạnh và phát hiện, chăm bồi những nhân tố mới…”.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã từng bước tạo chỗ đứng cho loại hình hát Aday trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ, nhất là hội thi, hội diễn. 

Vực dậy một loại hình nghệ thuật bị mai một đã khó và tốn nhiều công sức, phát huy lại càng khó hơn. Hậu Giang đã đi được bước đầu bằng những giải pháp đầy tâm huyết, từng bước đưa Aday trở lại trong đời sống của cộng đồng người Khmer Hậu Giang nói riêng, trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ của tỉnh nói chung…

CHÍ NGUYỆN

Viết bình luận mới

Xem thêm

Điểm tin sáng 1-11: Khoảng 10-15% ca đột quỵ toàn cầu xảy ra ở người dưới 45 tuổi

05:57 01/11/2024

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Số lượt khám bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục của trẻ vị thành niên tăng qua các năm; Nhiều người tìm đến AI để trị liệu sức khỏe tâm thần; Lần đầu ghi nhận H5N1 trên heo ở Mỹ; “Gấu nước” tạo cảm hứng để các nhà khoa học khám phá sự bất tử dành cho con người.

Báo Hậu Giang điểm tin sáng 31-10

05:58 31/10/2024

Mời Quý độc giả theo dõi các tin tức: Quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam tại Mỹ; Gỏi cuốn Việt Nam được yêu thích ở Malaysia; Tiền Giang tổ chức lễ hội đón khách về làng cổ trăm tuổi; Hành trình tại Miss Universe 2024 của Hoa hậu Kỳ Duyên chính thức bắt đầu; Loài động vật nào có nguy cơ ung thư cao hơn những loài khác ?.

“Hội ngộ cùng HGTV”

15:11 30/10/2024

(HGO) - Trong hai ngày 30 và 31-10, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Hậu Giang tổ chức chương trình "Hội ngộ cùng HGTV" với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, ẩm thực, trải nghiệm...

Cung cấp kiến thức đa chiều trong truyền thông giảm nghèo

07:17 30/10/2024

Năm nay, thành phố Vị Thanh chủ động tổ chức triển khai sớm, mang lại hiệu quả thiết thực các hoạt động thuộc Tiểu dự án 1 Giảm nghèo về thông tin (thuộc Dự án 6 Truyền thông và giảm nghèo về thông tin) của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Điểm tin sáng 30-10: Khách quốc tế tìm kiếm thông tin về Việt Nam tăng mạnh

06:00 30/10/2024

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Google bổ sung 15 ngôn ngữ bản địa vào nền tảng dịch thuật; Vì sao Indonesia cấm iPhone 16 ?; Thành phố ô nhiễm nhất thế giới; Ong vò vẽ phương Đông có khả năng tiêu thụ rượu liên tục và ở nồng độ cao một cách vô hạn.

“Đi coi tuồng cải lương” thêm tự hào về nghệ thuật truyền thống...

09:09 29/10/2024

Lâu lắm rồi, những khán giả mộ điệu mới có dịp về Cần Thơ xem nhiều tuồng cải lương đến vậy.

Điểm tin sáng 29-10: Gia tăng lạm dụng tên miền quốc tế để lừa đảo

05:49 29/10/2024

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: 20 cá nhân đoạt Giải thưởng Nữ sinh khoa học công nghệ Việt Nam; Lần đầu ghi nhận một loài rết lớn tại Việt Nam; OpenAI sắp ra mắt mô hình mới, mạnh hơn GPT-4 100 lần; 32.000 người Nhật tử vong vì Covid trong hơn một năm qua.

Điểm tin sáng 28-10: “Hơn 40% lao động toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng bởi AI vào năm 2030”

05:56 28/10/2024

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Trùng tu đình cổ chạm khắc đẹp nhất cả nước; Game kinh dị Việt gây sốt toàn cầu; Lần đầu tiên Giải bóng bàn các đội mạnh quốc gia được tổ chức ở Đồng Nai; Sự trở lại của thời trang những năm 1970 kéo theo sự bùng nổ doanh số quần nhung.

Điểm tin sáng 27-10: Hàng trăm nghìn smartphone xách tay không dùng được 5G ở Việt Nam

05:54 27/10/2024

Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Hoa hậu Ấn Độ diện thiết kế Việt khi đăng quang Hoa hậu Hòa bình quốc tế; Dùng YouTube Premium vẫn bị quảng cáo phiền; Giới trẻ Trung Quốc chi tiền mua  đồ chơi tuổi thơ; Indonesia khuyến khích người trẻ làm nông.

Khai mạc Liên hoan Cải lương toàn quốc tại thành phố Cần Thơ

07:16 26/10/2024

(HGO) - Tối 25-10, tại Trung tâm Văn hóa thành phố Cần Thơ, Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 đã được khai mạc.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Tiếp tục nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số

15:38 01/11/2024

(HGO) - Sáng ngày 1-11, Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh lần thứ IV năm 2024, chính thức diễn ra tại Trung tâm Hội nghị tỉnh, với sự tham dự của 250 đại biểu đại diện hơn 33.450 đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Hậu Giang.

Quan tâm đến quyền lợi của trẻ em không giấy tờ tùy thân trong khám, chữa bệnh

14:51 01/11/2024

Góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế tại kỳ họp Quốc hội, đại biểu Lê Minh Nam, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội (Đoàn ĐBQH Hậu Giang), trao đổi nhiều nội dung, mong muốn cơ quan chủ trì soạn thảo quan tâm.

Phải tăng cường phân cấp, phân quyền trong đầu tư công

14:41 01/11/2024

​​​​​​​Thảo luận về dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi), đại biểu Lê Minh Nam, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang, cơ bản nhất trí sửa đổi đạo luật. Tuy nhiên, phải xem xét khả năng thực hiện của các đơn vị được phân cấp, phân quyền.

Khai mạc Phiên họp thứ 38 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

14:37 01/11/2024

Sáng 07/10 tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc Phiên họp thứ 38 để rà soát, chuẩn bị các nội dung cho Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV sẽ khai mạc vào ngày 21/10 sắp tới.