Khó như… phát huy văn hóa đọc

Người làm công tác thư viện chưa bao giờ hết nỗ lực nhưng khó khăn để phát huy văn hóa đọc vẫn là bài toán khó.

Phục vụ đọc sách trên xe chuyên dụng của Thư viện tỉnh là một cách khá hiệu quả để phát huy văn hóa đọc.

Dù có nhiều cách phát huy

Nơi lưu giữ nhiều sách nhất là Thư viện tỉnh Hậu Giang và hệ thống thư viện công cộng trong tỉnh. Hàng năm, Thư viện tỉnh đều có kế hoạch để thu hút bạn đọc đọc tại chỗ, mượn sách về đọc cũng như tổ chức các chuyến phục vụ lưu động đến các trường tiểu học, THCS trong tỉnh. Nhất là 2 năm gần đây, Thư viện tỉnh được tài trợ xe chuyên dụng phục vụ lưu động, vừa đọc sách, vừa tra cứu, xem phim…, việc phục vụ càng được đặc biệt quan tâm. Cùng với đó, đã tăng cường tập huấn nghiệp vụ, luân chuyển sách cho các thư viện cơ sở để có thể phục vụ bạn đọc đồng bộ từ thành thị đến nông thôn.

Song song việc tăng cường tìm kiếm và phục vụ độc giả, Thư viện tỉnh còn đặc biệt quan tâm việc ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác đọc, như xây dựng kho sách, tài liệu trực tuyến, kết nối với độc giả. Độc giả có thể truy cập vào kho tài liệu này để tìm những thông tin, kiến thức cần thiết mà không cần đến trực tiếp thư viện; xây dựng và nâng cấp trang web của thư viện thường xuyên để xây dựng góc giới thiệu sách mới, sách hay, sách chuyên đề… để giới thiệu, định hướng nội dung cho độc giả. Bà Lê Thị Thùy Dương, Giám đốc Thư viện tỉnh, chia sẻ: “Trong nhịp sống xã hội hiện đại, nhu cầu đọc sách có nhiều thay đổi, buộc chúng tôi phải nắm bắt, nghiên cứu nhu cầu đọc của bạn đọc để có cách phục vụ phù hợp. Thời gian gần đây, có cơ ngơi rộng rãi, chúng tôi bố trí nhiều không gian đọc sách cho từng nhóm đối tượng, trang bị máy móc ở phòng máy và xây dựng phòng đọc thiếu nhi để phục vụ đa dạng”.

Cùng với hệ thống thư viện công cộng, thư viện trong trường học, nhất là các trường cao đẳng, đại học và hệ thống trong nhà trường phổ thông cũng phát huy văn hóa đọc cho sinh viên, học sinh, tạo nên sự đồng bộ, góp phần phát huy văn hóa đọc trong cộng đồng. Bà Trần Thị Thu Thủy, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cộng đồng Hậu Giang, chia sẻ: “Trường rất quan tâm đến việc đọc sách cho sinh viên. Trước đây, Thư viện tỉnh gởi sách khi chưa có cơ ngơi khang trang, chúng tôi đã khai thác vốn sách này, cùng với việc đầu tư mua sách phù hợp với sinh viên hàng năm. Trường cũng tổ chức nhiều hoạt động về sách như kể triển lãm, chuyện sách, thuyết trình sách… để các bạn cùng tham gia, xây dựng thói quen đọc sách”.

Ở Trường THPT chuyên Vị Thanh, ông Lưu Văn Lập, Phó Hiệu trưởng, cho biết: “Kho sách trong thư viện trường khoảng 5.000 quyển. Hàng năm, trường đều có kế hoạch mua sách nâng cao, phù hợp để bồi dưỡng học sinh giỏi và những quyển sách này được lưu lại để học sinh các khóa sau đọc. Chúng tôi phát động phong trào mỗi tuần một quyển sách, mỗi lớp đều có tủ sách nhỏ để các em đọc vào giờ rảnh”…

Nhưng vẫn còn nhọc nhằn

Dù có nhiều sách để phát huy văn hóa đọc, tuy nhiên việc đọc sách của mọi người đặc biệt là học sinh, sinh viên vẫn còn nhiều hạn chế. Có nhiều lý do, như lời em Huỳnh Thị Diệp Thùy, sinh viên Trường Cao đẳng Cộng đồng Hậu Giang: “Với chiếc điện thoại thông minh, em có thể tìm và đọc nhiều thông tin cần thiết, nên việc lên thư viện tìm sách rất hiếm khi, dù biết trường mình có thư viện”.

Với học sinh cấp nhỏ hơn, có một không gian đọc sách cho các em không nhiều. Trước đây, các em thường vào nhà sách, giờ Thư viện tỉnh có phòng đọc sách dành riêng cho thiếu nhi, tiếp tục có thêm điểm đến. Tuy nhiên, lượng độc giả nói chung, các em thiếu nhi nói riêng tìm đến thư viện đọc chưa nhiều, chủ yếu đông đúc vào những dịp thư viện tổ chức hoạt động, hợp tác với các nhà trường mời các em học sinh đến tham gia.

Là người phụ trách công tác thư viện, anh Phan Thanh An, Trường Tiểu học Kim Đồng (thành phố Vị Thanh), chia sẻ: “Trường trang bị nhiều đầu sách thiếu nhi, tham khảo. Trong tuần có những tiết đọc sách dành cho các khối lớp. Tuy nhiên, các em đến đây quan tâm thật sự đến đọc sách chưa nhiều, chưa hăm hở giống như thời của chúng tôi hơn 10 năm về trước”.

Nguyên nhân nhiều, mọi người chưa xây dựng được thói quen, chưa thích đọc sách, chưa có nhiều không gian đọc phù hợp cũng có; không thích đọc, quỹ thời gian đã dành cho công việc, học tập nên ít có thời gian tìm và đọc sách; tận dụng đọc sách bằng công nghệ… Chính vì điều này mà Thư viện tỉnh luôn nghiên cứu để có thể tìm và phục vụ độc giả của mình, như phục vụ sách lưu động, chương trình “Gởi trao tri thức”, mang sách đến tận cơ quan, sở ngành tỉnh; phục vụ đọc trực tuyến…

Dù còn nhọc nhằn, nhưng đây là những cách mà hiện tại có thể làm được, để từng bước gầy dựng phong trào đọc sách trong cộng đồng. Việc này muốn đi vào chiều sâu, rất cần sự vào cuộc, quan tâm, đầu tư của các ngành, các cấp, đặc biệt là trong hệ thống các trường học, để có thể tạo thói quen đọc sách cho các em ngay từ nhỏ, góp phần xây dựng và rèn luyện nhân cách, dung nạp những tri thức của nhân loại.

   Bài, ảnh: VĨNH TRÀ