Nâng tầm Giải thưởng Sách quốc gia

Mới đây, Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) phối hợp với Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức Hội nghị quán triệt Quyết định phê duyệt Điều lệ, Quy chế Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 7 năm 2024 với nhiều điểm mới, mở rộng, nâng tầm.

Giải thưởng Sách quốc gia hàng năm không nằm ngoài mục tiêu đưa sách đến gần với độc giả.

Giải thưởng Sách quốc gia là giải thưởng thường niên, nhằm tôn vinh những quyển sách có giá trị nổi bật về nội dung, tư tưởng, tri thức, thẩm mỹ, có tác động mạnh mẽ với cộng đồng, đóng góp chuyên môn và được công chúng, giới chuyên môn đánh giá cao. Theo thống kê, qua 6 mùa tổ chức, giải đã tiếp nhận 1.659 quyển sách ở các lĩnh vực chính trị, kinh tế, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, văn hóa, văn học nghệ thuật, sách thiếu nhi.

Theo sự phát triển và hội nhập, mảng sách nước ngoài được dịch sang tiếng Việt ngày càng nhiều, chiếm khoảng 30% tổng số sách, nên yêu cầu đặt ra là cần phải tách giải thưởng cho mảng sách này, để vừa ưu tiên tôn vinh những đóng góp, sáng tạo của các tác giả trong nước; đồng thời, đảm bảo việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại qua sách dịch, nhất là mảng sách khoa học - công nghệ.

Bên cạnh đó, giải thưởng này tiếp tục mở rộng đối tượng đề cử, tăng tính tương tác, giao lưu với độc giả để tiếp tục tạo sự đồng thuận và sức lan tỏa sâu rộng, từng bước góp phần phát triển văn hóa đọc bài bản, chiều sâu và chất lượng, đưa sách đến gần với độc giả bằng nhiều phương cách phù hợp.

Từ những yêu cầu thực tế trên, Giải thưởng Sách quốc gia năm nay có nhiều đổi mới, để nâng tầm, mở rộng sức ảnh hưởng và tạo thêm nhiều điều kiện để không bỏ sót những quyển sách hay, để những quyển sách có giá trị khẳng định sức ảnh hưởng, vị thế.

Nói về đối tượng đề cử, giải thưởng có thêm cơ quan báo chí, truyền thông, thay vì chỉ Cục Xuất bản, In và Phát hành, nhà xuất bản, đối tác liên kết, Hội Xuất bản Việt Nam và các viện nghiên cứu như những mùa trước. Điều này sẽ tăng tính phát hiện sách có giá trị.

Tiếp đến là cơ cấu giải thưởng. Trước đây có tổng giải thưởng là 45 giải, trong đó có 1 giải A, 2 giải B, 3 giải C, 3 giải khuyến khích cho từng mảng sách. Năm nay, sẽ có thêm giải A cho sách dịch từ nước ngoài, 3 giải B, 4 giải C và 5 giải khuyến khích. Đồng thời, bổ sung 5 giải thưởng (không phân hạng) cho sách được bạn đọc yêu thích. Tiêu chí một cuốn sách thu hút độc giả, gồm: Số lượng phát hành, tính khoa học, thực tiễn, tư tưởng chính trị, tính lan tỏa.

Giải thưởng còn hướng tới những quyển sách tóm tắt ngắn, một sản phẩm đang trở thành xu hướng mới của ngành xuất bản; các cuốn sách về kỹ năng hiện nay rất đa dạng nhưng chưa được thẩm định chất lượng đến nơi đến chốn, cần có cái nhìn, đánh giá sát thực tế.

Theo nhiều ý kiến: Giải thưởng Sách quốc gia cần có kênh truyền thông riêng, sớm tóm tắt các nội dung sách đoạt giải dưới hình thức sách điện tử, tổ chức diễn đàn để giới thiệu tác giả, tác phẩm đoạt giải và một trong những dịp để giới thiệu đông đảo tới công chúng là dịp hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam hàng năm...

Tất cả đều cùng mục tiêu khẳng định tầm quan trọng của sách trong việc chấn hưng văn hóa, phát huy vai trò của sách trong đời sống hiện đại và kết nối, lan tỏa tình yêu sách, những giá trị tốt đẹp từ sách trong cộng đồng...

THẢO HƯƠNG