Sống trọn cuộc đời rực rỡ, đam mê

Ai đã từng gặp nhà văn, đạo diễn Xuân Phượng, sẽ cảm nhận được năng lượng vẫn dồi dào, rực cháy trong con người đã sống một cuộc đời trọn vẹn cho những đam mê. Ở tuổi ngoài 90, bà vẫn tràn đầy nhiệt huyết, say mê, giờ là với văn chương...

Nhà văn Xuân Phượng kể những kỷ niệm gắn bó với chiếc áo bà ba tại một tọa đàm nhân sự kiện Festival Áo bà ba - Hậu Giang 2023.

Viết sách khi ngoài 90 tuổi

“Khắc đi... Khắc đến” là quyển hồi ký vừa ra mắt của nhà văn Xuân Phượng. Quyển sách được bà viết trong 20 ngày, được xem như sự phi thường của người ở tuổi 95. Đây là cuốn hồi ký về những ngày đầu mở phòng tranh Lotus Gallery tại Thành phố Hồ Chí Minh cách đây hơn 30 năm, khi bà đã bước qua tuổi 60.

Bằng giọng văn nhẹ nhàng, ấm áp, không kém phần hài hước, bà đã kể lại những câu chuyện buồn vui trong hành trình 30 năm, làm cầu nối, đưa tranh của các họa sĩ trong nước ra thế giới và đưa tranh từ nước ngoài về Việt Nam.

Bà còn kể cái duyên của bà với những họa sĩ Việt. Qua những chuyến đi và kinh nghiệm về mỹ thuật, bà đã phát hiện và chăm bồi cho nhiều tài năng mỹ thuật trẻ, động viên họ mạnh dạn thể hiện và tìm kiếm thị trường rộng lớn ngoài phạm vi Việt Nam...     

Hai quyển sách mới của nhà văn Xuân Phượng.

Nghe những câu chuyện của bà, của một người trong cuộc, đầy thực tiễn, người đọc sẽ cảm nhận được nước ta một thời bước vào quá trình hội nhập. Sách giúp người đọc thấy rõ hơn về hành trình đưa tác phẩm hội họa, văn hóa Việt đến với thế giới, thấy được trí tuệ, tài năng, bản lĩnh của tác giả để có thể hiện thực hóa khát vọng, thấy cả nỗi niềm của phận người trước nghệ thuật, trước cuộc sống...

Năm 2020, nhà văn Xuân Phượng từng tạo dấu ấn với quyển hồi ký đầu tiên mang tên “Gánh gánh... gồng gồng...”, đoạt giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam. Năm 2022, quyển sách đã được tái bản, bổ sung các bài viết của nhiều nhà văn, nhà nghiên cứu về bà và quyển sách “Khắc đi... Khắc đến” của bà. Sách đưa người đọc trở về với ký ức đầy ắp kỷ niệm của một thời đạn bom, một thời hòa bình thông qua cuộc đời của nhà văn, của những người thân, bè bạn. Từ một cô bé sinh ra trong gia đình hoàng tộc, sống trong nhung lụa, lại chọn cho mình một ngã rẽ đầy khó khăn: Theo cách mạng khi 16 tuổi. Bản lĩnh của một người không bao giờ bỏ cuộc, không bao giờ lùi bước trước khó khăn đã mở ra cho cuộc đời bà nhiều chặng đường đáng nhớ...

Đa tài, nhiệt huyết với đời

Ở tuổi xưa nay hiếm, cường độ làm việc của bà vẫn không thua bất kỳ ai. Bà vẫn đi nhiều, trò chuyện và tập trung viết sách, để truyền tải năng lượng tích cực với những người trẻ.

Còn nhớ, năm 2023, khi bà về Hậu Giang, là khách mời trong một tọa đàm trong khuôn khổ Festival Áo bà ba - Hậu Giang 2023, do tỉnh tổ chức. Mọi người bị thuyết phục bởi sự khỏe khoắn, cách trò chuyện thú vị, kiến thức uyên thâm và sự trải lòng của một người hạnh phúc khi thấy văn hóa của quê hương, xứ sở được bảo tồn, phát huy. Bà đã kể lại câu chuyện về chiếc áo bà ba gắn bó với cuộc đời bà, những năm tháng đi chiến đấu và mãi đến hôm nay.

Bà còn kể chính bà là người tư vấn cho diễn viên Jane Fonda nổi tiếng thế giới may áo bà ba mặc để thực hiện công việc phản đối chiến tranh vào năm 1972… Câu chuyện của bà khiến cho những ai được nghe thật sự xúc động, từ một người luôn sống hết lòng với mình, với đời, trân quý, giữ gìn truyền thống văn hóa của cha ông.

Nhà văn Xuân Phượng tên thật là Nguyễn Thị Xuân Phượng, sinh năm 1929 tại Thừa Thiên - Huế. Bà tham gia kháng chiến chống Pháp khi mới 16 tuổi. Từ một giao liên, bà trở thành nhân viên y tế rồi xung phong vào Nam với vai trò phóng viên chiến trường.

Bà là một trong những nhà báo đầu tiên vào dinh Độc Lập theo Trung đoàn xe tăng vào ngày 30-4-1975. Bà còn dịch và thuyết minh phim tiếng Pháp; là đạo diễn nhiều phim tài liệu nổi tiếng như: “Việt Nam và chiếc xe đạp”, “Tôi viết bài ca hồi sinh”, “Khi tiếng súng vừa tắt”… Năm 2011, bà được chính phủ Pháp tặng Huân chương Bắc đẩu bội tinh vì những đóng góp cho sự hiểu biết sâu sắc hơn giữa Việt Nam và Pháp trong thời chiến và thời bình.

Sau khi ra mắt sách cách đây không lâu, bà chia sẻ dự định sẽ viết tiếp quyển hồi ký thứ ba, về những ngày bà đi làm phim chiến trường. Sống gần trọn một thế kỷ, bà vẫn luôn cảm thấy thiếu thời gian để thực hiện những dự định của mình. Giờ là khoảng thời gian quý giá bà dành để kể lại những câu chuyện về cuộc đời, về những trải nghiệm cuộc sống qua nhiều giai đoạn lịch sử.

Với bà, hạnh phúc là sống có giá trị, sống trọn vẹn một cuộc đời rực rỡ và đam mê. 60 năm đầu tiên dành cho lý tưởng cách mạng, tình yêu quê hương, đất nước, 30 năm còn lại dành cho hội họa; những năm còn lại của cuộc đời, bà say sưa viết lách để kể những câu chuyện gắn bó với mình gần 1 thế kỷ qua.

THẢO HƯƠNG