Thứ Hai, ngày 13/06/2022 | 07:51
Từ một giáo viên dạy ngoại ngữ, nghệ nhân Phan Minh Đức đã có lối rẽ bất ngờ, suốt 30 năm nay, anh đã góp phần không nhỏ trong việc giữ lửa, thắp truyền, lan tỏa loại hình nghệ thuật đờn ca tài tử sâu rộng. Anh đã đến Hậu Giang và đang truyền nghề cho những nghệ nhân đờn ca tài tử tỉnh nhà nhiều ngày qua.
Nghề - nghiệp song hành
Sinh ra trong gia đình có cha, mẹ đều làm ngành y, học rất giỏi ngoại ngữ, nhưng nghệ nhân Phan Minh Đức nhận thấy mình rất yêu thích cải lương, thích nghe tuồng và tập tành rủ bạn bè trong xóm chơi trò chơi đóng tuồng. Vùng Lái Thiêu, Bình Dương quê anh cũng là nơi sản sinh ra nhiều nghệ nhân gắn bó với cải lương, tài tử, nên phong trào ở nơi đây cũng phát triển khá mạnh. Nhờ vậy, tuổi thơ anh được “tắm mình” trong những giai điệu mang đậm hồn dân tộc từ những buổi xem văn nghệ, cải lương và tài tử. Dần dần, loại hình nghệ thuật này ngấm vào anh lúc nào chẳng hay.
Hết cấp 3, anh khăn gói vào Thành phố Hồ Chí Minh thi vào Trường Nghệ thuật Sân khấu 2 (nay là Trường Đại học Sân khấu -Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh), thi đỗ vào trường khi hát cho hội đồng tuyển chọn nghe đúng 1 câu vọng cổ. Chất giọng ngọt ngào, làn hơi đầy đặn, nội lực và nhất là phong cách tự tin, tự nhiên, đã giúp cho giọng hát đi vào lòng người, đã chinh phục hội đồng tuyển chọn và nhận về số điểm cao, đỗ vào trường. Anh cười nhớ lại: “Lúc đó, tôi hát đúng 1 câu vọng cổ, thầy kêu tôi hát thêm câu nữa là tôi gãi đầu, vì vừa run, vừa hổng có chuẩn bị… Nghĩ lại mình liều thiệt, nhưng chỉ nghĩ là thử sức nên đi thi”.
Rồi anh được học bài bản, gặp gỡ những người thầy, người cô tận tâm như nghệ nhân Bạch Huệ, Công Thành, Ca Lê Hồng… truyền dạy, từ chuyên môn đến cách sống và theo đuổi đam mê. Từ “tay ngang”, anh dần dần phát huy khả năng hát, diễn và từng bước khai thác được hết chất giọng đẹp, sắc vóc bắt sân khấu của mình. Cứ tưởng anh sẽ theo đuổi nghệ thuật. Thời trẻ, anh cũng cảm nhận được nghề này bấp bênh và rất khó để có thể có cuộc sống đủ đầy, nên anh tiếp tục học đại học ngoại ngữ và ra trường, tích cực dạy ở các trung tâm ngoại ngữ để tự xoay xở cuộc sống của mình, không phải phụ thuộc vào gia đình. Có lẽ chính suy nghĩ sâu sắc và đầy bản lĩnh này đã giúp anh có thêm điều kiện để theo đuổi đam mê đến mãi tận bây giờ.
Sau bao năm gắn bó với công tác giảng dạy tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh, anh vẫn tranh thủ dạy ngoại ngữ, để đảm bảo thu nhập lo cho cuộc sống gia đình. Xem như anh đã thành công cả hai nghề khi niềm đam mê đủ lớn.
Đam mê truyền nghề
Nghệ sĩ Phan Minh Đức kể: Có một khoảng thời gian sau khi học xong trung cấp, tiếp tục học xong đại học, anh bỏ ngang không hát hò gì, lo dạy thêm kiếm tiền. Cho đến khi gặp nghệ sĩ Ca Lê Hồng, bà cứ nắm tay anh tiếc nuối nếu anh không tiếp tục theo nghề. “Gặp cô về, tôi suy nghĩ nhiều lắm và quyết định trở về trường, lúc này đã được nâng lên thành Trường Cao đẳng Sân khấu nghệ thuật, để tiếp tục học lên cao đẳng rồi đại học”.
Trong thời gian từ những năm 1995, anh bắt đầu tham gia nhiều hội thi, hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc, liên hoan dân ca, liên hoan đờn ca tài tử cấp khu vực, toàn quốc và giành hàng chục huy chương vàng. Anh còn được các nghệ nhân tài tử nổi danh tạo điều kiện để tham gia những cuộc giao lưu, truyền nghề, ở miền Đông và Tây Nam bộ. Đặc biệt, trong thời gian các tỉnh, thành có đờn ca tài tử hoàn tất hồ sơ để được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chưa khi nào anh vắng mặt trong quá trình thực hiện phim tài liệu, chương trình giao lưu, biểu diễn đờn ca tài tử trong và ngoài nước. Chất giọng ngọt ngào, sâu lắng cùng phong cách nhẹ nhàng, đĩnh đạc của anh đã góp phần tôn vinh nét đẹp, sức sống của đờn ca tài tử trong lòng người mộ điệu.
Đến giờ, ở tuổi 50, anh có hơn 30 năm gắn bó với nghệ thuật. 10 năm gần đây, nghệ nhân Phan Minh Đức đã tích cực truyền nghề. Không chỉ tham gia giảng dạy ở trường, truyền nghề ở các câu lạc bộ đờn ca tài tử tại trung tâm văn hóa cấp quận, huyện ở Thành phố Hồ Chí Minh, anh còn tích cực về các tỉnh miền Đông, Tây Nam bộ để chia sẻ kinh nghiệm, tiếp lửa đam mê. Anh nhớ lại: “Các nghệ nhân đã dẫn tôi vào niềm đam mê tài tử một cách nhẹ nhàng và càng lúc tôi càng hiểu rõ, hiểu sâu. Tôi thấy loại hình nghệ thuật này được vinh danh là hoàn toàn hợp lý, nó độc đáo và đặc sắc”.
Anh dạy rất kỹ những bài bản tổ, cách ca sao cho đúng, cho ra chất tài tử, để mỗi người không chỉ hiểu, mà phải hát thật hay, để lưu truyền những điều tinh túy nhất của loại hình nghệ thuật này.
Nghệ nhân Minh Đức có mặt tại Hậu Giang trong những ngày qua để truyền nghề. Nói về phong trào đờn ca tài tử ở nơi này, anh nhận xét: “Hậu Giang có nhiều người hát chuẩn lắm. Các bạn cũng đa dạng lứa tuổi, chứng tỏ việc duy trì phong trào ở đây khá tốt, cần tiếp tục phát huy. Trên nền của những nghệ nhân hát chuẩn, họ chính là những người sẽ không chỉ giữ lửa, mà góp phần truyền nghề, để loại hình này luôn được giữ gìn và lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác”...
VĨNH TRÀ
06:00 24/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: 2 tượng sư tử đá thành Đồ Bàn (Bình Định) được công nhận bảo vật quốc gia; Puerto Rico đăng quang Mr World 2024; Thanh Hằng... rơi cánh trên sàn catwalk; Google bị chính quyền Mỹ ép bán trình duyệt web Chrome.
05:53 23/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Khan hiếm vé máy bay, giá tăng cao; Các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long xúc tiến, quảng bá du lịch tại Quảng Ninh; Độc lạ Đồng Nai: Treo nguyên chiếc ô tô cũ trước cổng nhà làm... kỷ niệm; Gen Z Australia xuất ngoại tìm bạn trai.
06:00 22/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu cảnh báo về trào lưu pickleball; Một huyện ở Quảng Nam công bố dịch bệnh chó dại trên toàn huyện; UAE đúc thỏi vàng lớn nhất thế giới, nặng hơn 300 kg; Mặt trăng thứ hai sắp rời khỏi Trái Đất.
05:56 21/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Giáo viên mong được hợp pháp dạy thêm tại nhà; Trường học ở Ấn Độ phải dạy trực tuyến do khói mù độc hại; 80% dân số nước Mỹ sẽ bị thừa cân, béo phì; Ngôi làng nhỏ bé nhưng tuổi thọ trung bình của cư dân trên 100 tuổi.
08:31 20/11/2024
Ít nhất 5 phim điện ảnh Việt sẽ ra rạp từ đây đến cuối năm, là những bộ phim đa dạng thể loại, đề tài...
05:56 20/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Người dân ở Bạc Liêu bắt được cá sấu nặng gần 100kg; Ca sĩ Cẩm Ly đi thi... kịch nói; Phát hiện loài hoa đặc hữu của Việt Nam trên rừng Trường Sơn; Bị lừa tiền đặt phòng Đà Lạt dịp Festival hoa.
15:00 19/11/2024
(HGO) - Tại Di tích lịch sử Chiến Thắng Chương Thiện (thị trấn Vĩnh Viễn, huyện Long Mỹ), ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, chủ trì cuộc họp cùng các sở, ngành, đơn vị, địa phương thông qua dự án tu sửa cấp thiết di tích này.
06:40 18/11/2024
Từ tên gọi đã cho thấy sự gần gũi, bình dị và thật sự, “Chuyện quê mình” mang đến khán giả những câu chuyện mà ai cũng tìm thấy chút bóng dáng mình trong đó.
05:58 18/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Người đẹp Đan Mạch đăng quang Miss Universe 2024; Apple bị đòi bồi thường gần 4 tỉ USD vì 'bẫy' người dùng mua iCloud; Thủ đô New Delhi của Ấn Độ đã được ghi nhận là thành phố ô nhiễm nhất thế giới; Nhóm nhạc khiếm thính Hàn Quốc được truyền thông quốc tế ghi nhận.
22:48 17/11/2024
Cùng những tin tức khác, mời Quý độc giả theo dõi: Hoa hậu Quốc tế Thanh Thủy về nước, người hâm mộ chào đón; Võ sĩ quyền Anh nhận hàng chục triệu USD mỗi trận đấu; ‘Quán cà phê quan tài’ để khách hàng suy ngẫm về sự sống; "Ông hoàng truyện kinh dị" Mỹ Stephen King thông báo ngừng dùng mạng xã hội Twitter (X).
14:58 24/11/2024
Vì thiếu thông tin và mong muốn xuất khẩu lao động với thủ tục đơn giản, chi phí thấp, nên một số người dân đã tìm đến các cá nhân, công ty môi giới mà không tìm hiểu kỹ vấn đề liên quan, từ đó rơi vào bẫy của đối tượng lừa đảo.
14:56 24/11/2024
Xác định đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở nhiệm kỳ 2025-2027 là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong Đảng, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên, nên các cấp ủy trên địa bàn thành phố Vị Thanh đã quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị quan trọng này.
14:52 24/11/2024
(HG) - Sáng ngày 24-11, Công ty Cổ phần Hạnh Nguyên Logistics tổ chức khai trương Nhà máy chiếu xạ nông sản công suất 1.000 tấn sản phẩm/ngày đêm.
14:51 24/11/2024
Cát sông không phải là vô tận, do vậy việc nghiên cứu khảo sát trữ lượng cũng như sớm tìm giải pháp thay thế cũng là cách đảm bảo cho tiến độ của cao tốc tại ĐBSCL.