Thêm cách hay phát huy di sản đờn ca tài tử

Những clip tham dự Hội thi Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ tỉnh Hậu Giang 2021, được giới thiệu trên fanpage của Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh, đã bước vào giai đoạn bình chọn sôi nổi. Đây là cách làm hay giúp phát huy di sản đờn ca tài tử Nam bộ.

Tiết mục dự thi của huyện Phụng Hiệp, với không gian đậm chất miền Tây.

Mỗi sản phẩm một câu chuyện

Mỗi một sản phẩm tham gia hội thi lần này là một câu chuyện về quê hương, xứ sở, với từng chủ đề riêng, gắn với đặc trưng của vùng đất, con người, tạo nên một bức tranh sinh động, hòa quyện giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, như: “Giai điệu sắc son” của huyện Phụng Hiệp, “Ngã Bảy vọng vang tiếng tơ đồng” của thành phố Ngã Bảy, “Long Mỹ với tiềm năng du lịch” của huyện Long Mỹ, “Nhớ bậc tiền nhân” của huyện Châu Thành A, “Trang sử quê hương” của thành phố Vị Thanh…

Những miền đất xinh đẹp, đầy tiềm năng, những người con của quê hương với lòng yêu nước nồng nàn, đã góp nhiều công sức cho công cuộc giải phóng dân tộc, làm rạng danh quê hương, xứ sở, quê hương Hậu Giang hôm nay đang ra sức vươn lên, phát huy thế mạnh của địa phương, để từng bước vươn mình, sánh vai với bè bạn trong nước… Tất cả được kể lại bằng những giai điệu ngọt ngào sâu lắng, thể hiện đậm nét qua tiếng đờn ngọt lịm, tiếng hát ngân nga, dạt dào cảm xúc!

Để chuyển tải những câu chuyện đẹp đi vào lòng người, mỗi nghệ nhân đờn ca phải nỗ lực rất nhiều để có thể sống trọn vẹn cảm xúc qua từng câu chuyện kể, đây là điều không dễ với hình thức thi mới này. Nghệ nhân Hồng Trúc của huyện Châu Thành A, chia sẻ: “Quay clip thì chắc chắn cảm xúc của mình sẽ không bằng trình diễn trực tiếp. Trên sân khấu, mình sẽ được thể hiện bản lĩnh, một đấu một, rơi một điểm thì sẽ thua người hát tròn hơn. Còn khi quay thì mình diễn nhiều hơn. Nhưng dù sao, đây cũng là cách hay ở thời điểm này, nên tôi cùng mọi người nỗ lực thể hiện hết sức mình, để hát một cách tròn nhất, cảm xúc nhất có thể”.

Đây là dịp để các nghệ nhân đờn ca giao lưu, học hỏi, phát huy tài năng và cũng để những hạt nhân mới được thể hiện niềm đam mê của mình. Vì thế, dù hình thức tổ chức khác lạ, dày công hơn so với biểu diễn trực tiếp trên sân khấu, các nghệ nhân đã nhanh chóng thích nghi, thả hồn vào những giai điệu, mang đến cho khán giả những bài bản đặc trưng cùng không gian sinh hoạt tài tử đậm chất Nam bộ…

Sáng tạo, chất lượng

Theo đánh giá bước đầu của Ban tổ chức, mỗi clip là một đặc sản của từng địa phương, đơn vị. Các địa phương đã bám sát yêu cầu, đảm bảo các điệu thức theo quy định: Nam, Bắc, Hạ, Oán; vọng cổ nhịp 16 hoặc 32; 1 tiết mục hòa đờn và 1 tiết mục ca ra bộ; phải có từ 3 nhạc cụ trở lên… Đây là những yêu cầu “cứng” mỗi lần thi, hầu như các nghệ nhân ở Hậu Giang đã quen thuộc, nên có sự chuẩn bị chu đáo.

Nhưng lần này, việc chuyển tải thành một clip, phát lên mạng xã hội, càng thôi thúc các địa phương đầu tư hoàn thiện, dù gặp không ít khó khăn. Bà Bùi Thị Hồng Thắm, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao huyện Long Mỹ, chia sẻ: “Chúng tôi chia nhỏ ra tập luyện cũng như thu, quay clip, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của những người tham gia. Tổng thời gian để hoàn thành sản phẩm khoảng 20 ngày. Thật lòng mà nói, làm sản phẩm rất vất vả, bởi không thể qua loa, đại khái được. Mình phải thể hiện được cái riêng, bên cạnh việc lựa chọn nghệ nhân đờn, ca, công sức bỏ ra nhiều nên khi sản phẩm hoàn thành, mỗi người được góp mặt đều cảm thấy vui, tự hào”.

Với việc tổ chức hội thi sáng tạo, mới lạ, đã thổi một luồng gió mới, tạo sự hứng khởi cho các địa phương và họ đã làm với tất cả tâm huyết, tận dụng công nghệ để xây dựng một kịch bản đa dạng, sinh động, các nghệ nhân đờn ca được phát huy tối đa kỹ năng của mình qua từng tiết mục. Đa phần các đơn vị quay ngoại cảnh song song với việc tái hiện không gian tài tử đặc trưng; lời dẫn mượt mà, gắn kết, phục trang sáng, đẹp, cảnh quay đa dạng, sắc nét… Tất cả đã tạo nên các sản phẩm đa dạng, sinh động và chất lượng.

Ông Dương Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, nhấn mạnh: “Việc khởi động đầy hứng khởi không chỉ phát huy đờn ca tài tử sâu rộng, mà còn tạo động lực cho chúng tôi mạnh dạn tổ chức những hội thi, hội diễn dưới hình thức này trong thời gian tới. Song song đó, chúng tôi sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng sản phẩm để quảng bá những nét đặc sắc văn hóa văn nghệ Hậu Giang một cách đồng bộ, sâu rộng”.

VĨNH TRÀ