Gỡ khó công tác người cao tuổi

Nhiều chính sách thiết thực được ban hành, các chương trình và giải pháp đảm bảo an sinh xã hội cho NCT được triển khai mạnh mẽ nhưng cũng còn những điều cần gỡ khó...

Bài 2: Giải quyết bây giờ, để tương lai ổn định

Dự kiến đến năm 2030, số lượng NCT trên địa bàn tỉnh là khoảng 144.000 người (tăng thêm khoảng 49% so với năm 2020). Nếu những khó khăn, vướng mắc không tập trung giải quyết ngay từ bây giờ, có lẽ sẽ rất khó trong tương lai...

Dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng công tác chăm sóc sức khỏe cho NCT vẫn còn gặp một số khó khăn.

Cần được chăm sóc tốt hơn

Ngành y tế đã đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, chú trọng đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực lão khoa. Hàng năm, các cơ sở khám, chữa bệnh, các đoàn y, bác sĩ tích cực phối hợp với hội NCT các cấp tổ chức nhiều đợt thăm, khám sức khỏe và cấp thuốc miễn phí cho NCT tại nhiều địa phương. Công tác tuyên truyền kiến thức về chăm sóc sức khỏe NCT cũng được chú trọng đúng mức, tập trung hướng dẫn kỹ năng phòng các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch (bệnh không lây nhiễm)…

Theo báo cáo của Sở Y tế, từ năm 2013-2020 đã thực hiện khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT cho hơn 3,8 triệu lượt NCT. Trung bình mỗi năm, NCT được thực hiện khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/người/năm. Từ năm 2013-2019 đã thực hiện lập hồ sơ theo dõi sức khỏe cho hơn 20.000 NCT, riêng trong năm 2019 đã có 80.074 NCT được lập hồ sơ, đạt tỷ lệ 83,98%.

Mặc dù ngành y tế đã không ngừng nỗ lực, quan tâm, chăm sóc và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe NCT. Tuy nhiên, hiện công tác chăm sóc sức khỏe NCT trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn tồn tại, khi các cơ sở y tế công lập chưa thành lập riêng khoa lão khoa; các bác sĩ chuyên khoa lão khoa còn thiếu so với nhu cầu khám, chữa bệnh cho NCT; tại các bệnh viện không thể bố trí khoa hoặc buồng khám bệnh riêng cho NCT… Theo thống kê, toàn tỉnh có 19 nhân viên y tế được đào tạo về lão khoa. Ông Nguyễn Thanh Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế, cho biết: NCT hiện nay đang phải đối mặt với gánh nặng bệnh tật kép, tỷ lệ các bệnh không lây nhiễm tăng nhanh chóng. Trong khi hệ thống chăm sóc sức khỏe còn chưa đáp ứng được nhu cầu về khả năng cung cấp dịch vụ y tế cho NCT, số lượng và trình độ nhân lực còn hạn chế, hệ thống cơ sở dữ liệu liên quan đến NCT còn thiếu. NCT ở vùng sâu việc tiếp cận các dịch vụ y tế còn rất hạn chế, khó khăn…

Hiện nay trên địa bàn tỉnh do chưa có cơ sở chăm sóc NCT, nên một bộ phận NCT cô đơn không nơi nương tựa vẫn chưa được nhận phụng dưỡng chăm sóc. Bà Nguyễn Thị Thanh, sinh năm 1930, tại thị trấn Cây Dương, huyện Phụng Hiệp, tâm sự: “Vợ chồng tôi được 3 đứa con nhưng hồi thời chiến bom rơi đạn lạc, mấy đứa cũng mất hết rồi, chỉ còn hai vợ chồng già nương tựa nhau sống qua ngày. Cách đây gần 10 năm, chồng tôi cũng bệnh và qua đời, giờ chỉ còn một mình tôi. Trước đây, tôi sống bằng nghề thu mua phế liệu, nhưng mấy năm gần đây sức khỏe yếu tôi chuyển qua bán vé số”. Ở cái tuổi 80, hiện bà Thanh đang sống một mình trong căn nhà được người cháu cho mượn. Để có chi phí trang trải cuộc sống mỗi ngày, từ 5 giờ sáng bà đã ra chợ Cây Dương bán vé số, sau khi chợ sáng tan bà đi bộ bán quanh khu dân cư gần thị trấn. Trước hoàn cảnh của bà Thanh, địa phương đã xét cho bà được hưởng bảo trợ xã hội hàng tháng.

Theo thống kê từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tính đến tháng 8-2020, toàn tỉnh hiện đang thực hiện trợ cấp xã hội hàng tháng cho 12.972 NCT, với kinh phí thực hiện gần 3,7 tỉ đồng/tháng. Trong đó, có 425 NCT không có người có quyền và nghĩa vụ phụng dưỡng. Riêng từ năm 2013-2020, đã thực hiện trợ cấp thường xuyên cho hơn 1,24 triệu lượt NCT, với kinh phí hơn 302 tỉ đồng. Đối với NCT được nhận trợ cấp xã hội hàng tháng, sẽ được cấp thẻ BHYT và hỗ trợ chi phí mai táng khi chết.

Nguồn nhân lực công tác về NCT đã thiếu càng thiếu

Ngoài một số khó khăn trong chính sách chăm sóc dành cho NCT, hiện nay việc thực hiện theo Nghị quyết 27 của HĐND tỉnh về quy định chức danh, số lượng và mức phụ cấp cho những người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn, ở ấp, khu vực cũng có quy định về việc tinh gọn bộ máy trong đó có hội, chi hội NCT.

Theo quy định, ở cấp xã, phường, thị trấn chủ tịch Hội NCT - chủ tịch Hội Chữ thập đỏ, điều này đồng nghĩa với việc NCT phải làm công tác chữ thập đỏ hoặc ngược lại. Ông Nguyễn Ngọc Anh, Trưởng Ban đại diện Hội NCT huyện Long Mỹ, tâm sự: “Theo Nghị quyết của HĐND tỉnh, hiện một số cán bộ tâm huyết với công tác NCT ở các xã, phường, thị trấn… đã chủ động xin nghỉ việc. Vì thực hiện thêm nhiệm vụ chủ tịch chữ thập đỏ nên một số cán bộ NCT do tuổi cao, khó khăn trong việc đi lại, không rành nhiều công nghệ thông tin… nên có thể không hoàn thành được công tác chữ thập đỏ. Cứ tình hình này, e rằng công tác NCT tại địa phương sẽ ngày càng giảm sút”.

Hiện Ban đại diện Hội NCT tỉnh có 13 thành viên, với 3 cán bộ chuyên trách - biên chế viên chức. Toàn tỉnh có 8/8 huyện, thị, thành phố đã thành lập được Ban đại diện Hội NCT; 75/75 xã, phường, thị trấn có Hội NCT trong đó, Chủ tịch hội là Phó Chủ tịch UBMTTQ - Chủ tịch Hội NCT; 526/526 ấp, khu vực có thành lập chi hội NCT.

Ông Nguyễn Văn Quận, Trưởng Ban đại diện Hội NCT tỉnh, cho biết: “Thực hiện theo Nghị quyết 27 của HĐND tỉnh, chủ tịch Hội NCT làm cả chủ tịch Hội Chữ thập đỏ, dù thực hiện hai nhiệm vụ nhưng chế độ chỉ được hưởng theo hệ số 1,3. So với công tác NCT, thì công tác chữ thập đỏ khá nặng do phải thực hiện nhiều công việc như vận động chăm lo đối tượng yếu thế, người nghèo, hiến máu và các chương trình nhân đạo… nhưng sức của NCT thì khó hoàn thành tốt tất cả nhiệm vụ. Còn chi hội NCT ở ấp, khu vực cán bộ làm công tác không được hưởng bất cứ chế độ nào. Đa phần, họ làm công tác NCT vì tâm huyết và yêu nghề thôi. Với những khó khăn hiện tại, tôi cũng mong muốn các cấp, các ngành có thể quan tâm, xem xét, cũng như có chế độ dành riêng cho NCT ở các cấp, để công tác NCT sẽ tiếp tục phát huy được hiệu quả tích cực trong thời gian tới”…

Bài, ảnh: AN NHIÊN