Hướng đi tất yếu của thư viện

Hệ thống thư viện công cộng tỉnh gồm Thư viện tỉnh, 8 thư viện cấp huyện, 75 thư viện cấp xã. Những năm qua, dù gặp không ít khó khăn, nhưng hệ thống thư viện đã có nhiều nỗ lực nâng chất phục vụ bạn đọc, từng bước ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số để phục vụ bạn đọc.

Thư viện tỉnh hướng tới phục vụ bạn đọc đa dạng với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động.

Ứng dụng công nghệ để phục vụ tốt độc giả

Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã được Thư viện tỉnh đặc biệt quan tâm, triển khai và ngày càng nâng chất bằng những việc làm thiết thực, như số hóa tài liệu, xây dựng kho sách trực tuyến, giúp bạn đọc tra cứu trực tuyến, xây dựng trang website của thư viện với nhiều chuyên mục hữu ích, giúp bạn đọc truy cập thuận tiện, nhanh chóng, có thể ở bất cứ nơi đâu nếu có kết nối internet. Từ đó, mở rộng cách tiếp cận sách với nhiều hình thức khác nhau, bên cạnh cách truyền thống là đến trực tiếp thư viện để đọc, mượn sách. Thư viện cũng hỗ trợ làm thẻ trực tuyến và nhiều dịch vụ khác, đáp ứng nhu cầu của độc giả. Phát huy sức mạnh của công nghệ thông tin, Thư viện tỉnh tăng cường hỗ trợ thư viện cấp huyện và xã nâng cao công tác phục vụ bạn đọc với quy trình giống như Thư viện tỉnh, để mở ra nhiều cơ hội cho bạn đọc ở địa phương.

Năm 2015, Hậu Giang được tặng khoảng 70 máy tính từ Dự án Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy nhập internet công cộng tại Việt Nam do Quỹ Bill & Melinda Gates tài trợ. Các máy tính có kết nối internet được trang bị tại Thư viện tỉnh và thư viện huyện, xã, đã góp phần không nhỏ vào tiến trình công nghệ hóa trong hệ thống thư viện, giúp ngành có thêm điều kiện để phục vụ bạn đọc hiệu quả hơn.

Năm 2019, Hậu Giang tiếp tục được tặng xe ô tô thư viện lưu động đa phương tiện, với trị giá 1,2 tỉ đồng, gồm 4.500 bản sách các lĩnh vực; 1 máy tính chủ, 6 máy tính phụ truy cập, tra cứu, cùng phần mềm quản lý thư viện, tài liệu điện tử, phim khoa học, tivi, máy chiếu, màn hình chiếu, máy phát điện… Đây là dự án do Tập đoàn Vingroup tài trợ cho 30 tỉnh còn khó khăn trong cả nước. Từ đây, Thư viện tỉnh đã mở nhiều đợt phục vụ bạn đọc là học sinh trong hệ thống trường phổ thông và người dân của tỉnh, góp phần nâng cao văn hóa đọc trong cộng đồng một cách hiệu quả…

Chuyển đổi số - nhu cầu tất yếu

Ngành thư viện đang bắt đầu triển khai thực hiện Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, với mục tiêu chung là ứng dụng công nghệ số vào trong mọi hoạt động, nhất là công tác phục vụ bạn đọc, cung ứng dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người sử dụng.

Còn mục tiêu cụ thể là đến năm 2025 có 100% tài liệu địa chí của địa phương được số hóa và quản lý trên phần mềm thư viện số; 100% người làm công tác thư viện được trang bị những kiến thức, kỹ năng vận hành thư viện hiện đại, 60% các thư viện trên địa bàn được kiểm tra, quản lý thông qua hệ thống quản lý thông tin của cơ quan quản lý. Đây là bước quan trọng để hướng đến thư viện số, liên thông ở mọi loại hình thư viện, đảm bảo cung ứng có hiệu quả dịch vụ cho người sử dụng thư viện ở mọi lúc, mọi nơi… Lúc này, hệ thống thiết chế thư viện từ tỉnh đến cấp xã được đầu tư hoàn chỉnh, đảm bảo cho mọi hoạt động chuyên môn, đủ khả năng lưu trữ, khai thác các loại hình tài liệu.

Bà Lê Thị Thùy Dương, Giám đốc Thư viện tỉnh, cho biết: “Để thực hiện tốt kế hoạch chuyển đổi số là thách thức với những người làm thư viện. Chúng tôi còn gặp rất nhiều khó khăn từ trang thiết bị đến nguồn nhân lực đáp ứng cho việc chuyển đổi số. Trụ sở của thư viện cấp tỉnh đang mượn tạm để phục vụ, nên khó đảm bảo cho các phòng chức năng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn... Tuy nhiên, chúng tôi xem đây là nhu cầu tất yếu để tồn tại và quyết tâm vượt khó để thực hiện”.

Không chỉ ngành thư viện, chuyển đổi số đang được triển khai thực hiện đồng bộ và được sự quan tâm, chỉ đạo thực hiện của tỉnh. Những khó khăn của ngành thư viện cũng là những khó khăn chung, tuy nhiên với một định hướng có chiều sâu, kế hoạch triển khai đồng bộ, cùng sự chuẩn bị dài hơi và quyết tâm thực hiện của ngành, sẽ mở hướng để thư viện phát triển. Đây là nhu cầu tất yếu cho sự tồn tại và phát triển lâu dài của thư viện, góp phần khai thác công năng, từng bước xây dựng, phát huy văn hóa đọc trong cộng đồng một cách hiệu quả, thiết thực.

Bài, ảnh: VĨNH TRÀ