Khi mùa lũ về

Hàng năm, khi nước về tràn đồng là lúc báo hiệu cho một mùa nước nổi tất bật với nhiều kế mưu sinh của người dân Hậu Giang...

Đẩy côn là hình thức đánh bắt thủy sản cho thu nhập cao trong mùa lũ.

“Ăn theo” mùa nước nổi

Đang lui cui gỡ những con cá vừa giăng lưới được, ông Nguyễn Văn Nhanh, ở ấp 7, xã Vĩnh Viễn A, huyện Long Mỹ, chia sẻ gia đình ông trước giờ chủ yếu sống nhờ vào nghề nông, thấy nước lên nên ông mua thêm tay lưới để kiếm cá sống qua ngày. Trung bình mỗi buổi ông kiếm được từ 1-2kg cá rô, cá sặc. Ăn không hết thì làm khô, làm mắm, hoặc là bán lại cho bà con trong xóm. Ngoài ra, tranh thủ thời gian cho đất ruộng “nghỉ ngơi”, ông còn thả cá nuôi trên ruộng đến khi bơm nước gieo sạ vụ Đông xuân thì tiến hành thu hoạch. Việc làm này vừa mang lại hiệu quả kinh tế vừa góp phần cải tạo đất cho vụ lúa tiếp theo.

Ông Nhanh cho biết: “Năm nay, con nước lên cao và nhanh hơn so với mọi năm, độ thời gian này là nước đổ về hạ nguồn nên cá tép theo con nước về nhiều lắm. Bây giờ, dù ban ngày hay ban đêm gì trên đồng cũng có người bắt ốc, giăng câu, thả lưới”. Gỡ xong mớ cá, ông Nhanh khoe: “Bữa nay “trúng mánh” rồi! Nhiêu đây đủ xẻ được vài mẻ khô gửi lên thành phố cho sắp nhỏ”. Với ông, mùa lũ luôn là những kỷ niệm đẹp, tuy có vất vả nhưng vui, năm nào lũ về muộn là ông lại trông ngóng như trông những đứa con đi làm xa về.

Chia tay ông, tôi xuyên qua các cánh đồng ngập đầy nước thuộc địa phận ấp 1, xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy. Bà con ở đây không sản xuất vụ lúa Thu đông, nhưng không khí mưu sinh trên những cánh đồng lại nhộn nhịp hơn bao giờ hết, người đẩy côn, người đặt dớn, người giăng lưới thả câu, người nhổ bông súng, hái bông điên điển… Dường như ai cũng tranh thủ kiếm thêm con cá, mớ rau đem ra chợ bán để có thêm nguồn thu nhập.

Đẩy chiếc xuồng vào bờ, nơi tôi đang đứng, anh Võ Phương An, một “ngư dân” làm nghề đẩy côn tâm sự: “Tranh thủ nước lên, tôi đi đẩy côn để kiếm cá. Với tôi, đây không chỉ là công việc kiếm thêm thu nhập lúc nông nhàn, mà còn là niềm vui”.

Có dịp quan sát anh An “hành nghề” mới hiểu vì sao đây là niềm vui của anh. Đi phía sau, anh An đẩy chiếc xuồng có đặt giàn côn về phía trước. Nếu im lặng có thể nghe được tiếng “leng keng” của giàn côn khi chúng va chạm vào nhau dưới nước.

Theo anh An, làm nghề này phải tinh ý, vì khi cá lóc chúi sẽ tạo thành một vùng tim (bong bóng nước khi cá chúi) lớn hay nhỏ tùy vào trọng lượng của cá và tùy theo loài. Lúc này đợi cho lớp tim đó tan hết và có một vài tim khác nổi lên ngay vị trí đó, dùng nơm nơm là cá không chạy đi đâu được, dùng tay bắt cá nằm trên mặt bùn hoặc mò ở dưới lớp bùn để bắt cá. Cũng theo anh, thời điểm để dễ bắt được cá lớn là vào buổi sáng và vào những ngày trời dịu mát.

Mỗi ngày, với chiếc xuồng và giàn côn, gia đình anh An kiếm được từ 7-8kg cá. “Chiến lợi phẩm” thu được sẽ được các tiểu thương tới cân với giá từ 50.000-90.000 đồng/kg, tùy vào trọng lượng và loại cá. “Khoảng một tháng trở lại đây, nguồn cá đổ về nhiều theo con nước, bà con đổ xô đi đánh bắt nên giá cả có phần giảm nhẹ so với những tháng trước. Thời điểm trước, tôi cân cá lóc loại I bán cho tiểu thương với giá từ 100.000 đồng/kg, nhưng mỗi ngày chỉ kiếm được khoảng 4-5kg cá, vì thế bình quân mỗi ngày như vậy tôi thu nhập khoảng 400.000-500.000 đồng. Với thu nhập này thì tính ra gia đình tôi cũng dễ thở, bữa cơm của mấy đứa nhỏ có thêm được vài món ngon”, anh An chia sẻ.

Nước nhảy bờ - vừa mừng vừa lo

Hiện nay, nước lũ đang đổ mạnh về các tỉnh hạ nguồn, trong đó có Hậu Giang. Theo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, mực nước lũ trên sông Hậu về đạt đỉnh lũ năm tại Hậu Giang trùng với đợt triều cường (rằm tháng 9 âm lịch) từ ngày 10 đến ngày 14-10. Theo đó, mực nước cao nhất tại Trạm Thủy văn Phụng Hiệp từ 1,7-1,75m trên báo động III từ 0,3-0,35m. Tại Trạm Thủy văn Vị Thanh, mực nước cao nhất từ 0,8-0,85m trên báo động III từ 0,05-0,1m.

Với tốc độ dòng chảy và mực nước trên các sông, kênh, rạch tăng nhanh tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bờ sông và ngập lụt vùng trong và ngoài đê bao, gây ảnh hưởng tới sinh hoạt và các hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân trên địa bàn. Dự báo sẽ có hơn 28.000ha đất sản xuất có nguy cơ bị ảnh hưởng do nước ngập.

Để ứng phó với đợt triều cường lập đỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn tỉnh đề nghị các địa phương trên địa bàn tỉnh cần theo dõi chặt chẽ các bản tin cảnh báo, dự báo của triều cường biển Đông, thông tin kịp thời cho các cấp chính quyền và người dân để chủ động phòng tránh, giảm thiểu thiệt hại, chủ động triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn về phòng, chống thiên tai. Đồng thời, kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, khu vực thấp trũng, có nguy cơ ảnh hưởng triều cường, mưa lớn gây ngập cục bộ; sẵn sàng triển khai các biện pháp tiêu úng, bảo vệ sản xuất; che, vây bờ ao cá, đắp bờ bao vườn cây ăn trái, chuẩn bị máy bơm để bơm nước ra; gia cố, bảo vệ vùng nuôi trồng thủy sản, hoa màu, lúa… đảm bảo hạn chế thấp nhất thiệt hại khi mùa lũ tràn về… 

Bài, ảnh: YẾN LINH