Liễn tết tô điểm sắc xuân

Chiều 30 tết năm nào cũng vậy, sau lễ cúng rước ông bà, ông Trần Hớn Nguyên lại tự tay treo liễn tết trước cửa nhà. Chính ông cũng không nhớ rõ việc làm này đã được gia đình ông duy trì qua bao nhiêu năm, chỉ biết thấy liễn tết là thấy sắc xuân về trước ngõ...

Từ đầu tháng 11 âm lịch hàng năm, ông Huỳnh Chí Cường đã bắt đầu viết hoành phi, câu đối, bài vị thần tài, thổ địa để phục vụ cộng đồng trong dịp tết.

Mong ước những điều tốt đẹp

Sinh trưởng trong một gia đình gốc Hoa, ông Trần Hớn Nguyên (ở ấp 2, xã Vị Tân, thành phố Vị Thanh) luôn muốn gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Ngoài kiến trúc hoài cổ, từng gian thờ trong nhà đều sử dụng bài vị viết tay bằng chữ Hán, vừa mộc mạc, vừa mang nét đặc trưng riêng.

Trong gia đình có 3 thế hệ cùng sinh sống, ông Nguyên là người am hiểu nhất về những tranh thờ, hoành phi, câu đối treo trong nhà. Vậy nên năm nào ông cũng tự tay treo liễn tết trước cửa chính và các lối ra vào khác. “Liễn tết thường là những câu chúc có ý nghĩa tốt đẹp mà người treo muốn hướng tới cho gia đình mình. Trước cửa nhà thì chúng tôi treo hoành phi ở giữa, rồi câu đối thì có câu bên trái và bên phải, nên người treo phải hiểu ý nghĩa để treo cho đúng”, ông Nguyên cho biết.

Hoành phi tức là bảng nằm ngang, trong dịp tết thường được treo ở giữa, ngay trên cửa chính và các lối ra vào của ngôi nhà. Hoành phi thường có 4 chữ, là những câu như “Vạn sự như ý”, “Nghinh xuân tiếp phước”, “Tấn tài tấn lộc”, “Khai trương hồng phát”...

Còn câu đối thuộc thể loại văn biền ngẫu, gồm hai vế đối nhau để treo ở hai bên. Thật khó để thống kê hết số lượng câu đối chúc tết, chỉ chắc rằng, câu nào cũng hàm chứa những ý nghĩa tốt đẹp, thể hiện mong ước của mỗi gia đình trước thềm năm mới: “Nhất môn thiên tứ bình an phúc/ Tứ hải nhân nghênh phú quý xuân”, “Xuân đáo xuân lai xuân bất tận/ Đắc tài đắc lợi đắc bình an”, “Thiên tăng tuế nguyệt niên tăng thọ/ Xuân mãn càn khôn phúc mãn đường”,…

Liễn tết nói riêng hay chữ thư pháp nói chung vẫn là một nét văn hóa đẹp và giàu ý nghĩa mỗi khi tết đến, xuân về.

Tìm về những người chuyên viết liễn tết, chúng tôi gặp ông Huỳnh Chí Cường, ở khu vực 5, phường VII, thành phố Vị Thanh. Có cha là một thầy giáo dạy hoa văn và thư pháp, nên từ nhỏ, ông Cường đã được rèn viết chữ. Ông Cường chia sẻ: “Buổi đầu tập viết, chữ vẫn còn yếu, không được mạnh mẽ như mình mong muốn. Nhưng vì đam mê nên tôi không ngừng học hỏi, trau dồi, chú ý so sánh nét chữ của những nơi khác để chiêm ngưỡng. Sưu tầm những mẫu chữ đẹp, chắt lọc câu đối hay để tập viết”.

Thấm thoát đã gần 50 năm trôi qua kể từ ngày ông Cường bắt đầu viết thư pháp chữ Hán. Chữ được ông viết theo thể khải, bằng mực nhũ vàng trên nền giấy đỏ với những kích cỡ khác nhau. Với ông, đây không phải là một nghề để mưu sinh mà chủ yếu phục vụ cộng đồng người Hoa tại địa phương trong những dịp lễ, tết, cưới hỏi. Nhưng cao điểm nhất vẫn là vào mùa tết.

Năm nào cũng thế, từ đầu tháng 11 âm lịch là nhà ông lại đỏ rực bởi sắc màu của những câu liễn chúc tết, những bức bài vị thần tài, thổ địa. Càng gần tết, ông Cường lại càng tất bật hơn. Đêm thì viết chữ tới khuya, ngày thì cho chữ khắp làng trên, xóm dưới, sao cho nhà ai cũng có mấy câu liễn chúc tết đầy ý nghĩa để treo trước nhà.

Lan tỏa lời hay, ý đẹp

Ngày nay, liễn tết không chỉ được treo trong những gia đình người Hoa, mà còn lan tỏa ra cộng đồng dân cư. Người dân dần đón nhận, ưa chuộng liễn tết được viết bằng chữ Quốc ngữ. Không còn đơn thuần là những hoành phi, liễn tết, câu đối treo trong nhà, có thể bắt gặp chữ thư pháp trong những bức tranh, trên quạt cầm tay, trên trái cây,… Mỗi chữ được cho đi là sự gửi gắm những điều tốt đẹp đến với người xin chữ vào dịp tết đến, xuân về.

Chiều 30 tết năm nào ông Trần Hớn Nguyên cũng tự tay treo liễn trước cửa nhà.

Như anh Lê Thiện Thư (bút danh Chính Niệm), ở khu vực 3, phường IV, thành phố Vị Thanh, cũng quyết tâm theo đuổi nghệ thuật thư pháp để mang giá trị tinh thần của con chữ đến với mọi người. “Với tôi, nghệ thuật thư pháp như nói lên tiếng lòng của mình. Khi tiếp xúc lâu dài với những con chữ, sẽ tác động vào ý thức của mỗi người. Đó là khi chúng ta ngộ ra được con chữ, thấu hiểu được ý nghĩa của nó”, anh Thư chia sẻ.

Để có được công phu cầm bút như hiện nay, anh Thư đã phải trải qua 5 năm rèn luyện. Dù công việc bận rộn, nhưng mỗi ngày anh đều dành thời gian để tập viết. Năm 2021, anh bắt đầu sinh hoạt tại Câu lạc bộ Thư - Họa, thuộc Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh. Đây là nơi để anh và những người có cùng đam mê được giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm. Tổ chức các hoạt động cho chữ đầy ý nghĩa, đặc biệt là vào mỗi dịp tết đến, xuân về.

Ngày nay, liễn tết đã được sản xuất đại trà, với nhiều chất liệu, mẫu mã đa dạng, bắt mắt, nhưng liễn tết viết tay vẫn là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân. Liễn tết nói riêng hay chữ thư pháp nói chung vẫn là một nét văn hóa đẹp và giàu ý nghĩa mỗi khi tết đến, xuân về.

ĐANG THƯ