Phận nữ mưu sinh

Với bản tính chịu khó, nhiều người phụ nữ đã tích cực làm việc để mong muốn cải thiện cuộc sống gia đình, cho dù đối mặt vất vả.

Các chị nữ làm nghề khuân vác gạch.

Với chiếc xe máy đã qua nhiều năm sử dụng, nhưng đó là phương tiện duy nhất mà chị Út Hoa (Nguyễn Thị Hoa), ở xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, nuôi sống được gia đình nhiều năm bằng nghề bán hàng bông dạo. Cân xong mớ rau cải cho khách, quay sang tôi chị cho biết: “Đội quân” bán hàng rong của chị có đến hơn chục người. Phần đông chị em đều ở lứa tuổi đã ngoài 40 sống vùng nông thôn, sau khi được các cấp hội liên hiệp phụ nữ hỗ trợ cho vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện, cả nhóm rủ nhau đi mua bán nhỏ tạo sinh kế phụ gia đình. Mức thu nhập mỗi ngày không cao lắm, có điều nếu biết chắt chiu dành dụm thì mỗi tháng cũng còn dôi dư được vài triệu đồng”.

Nhiều người cho rằng nghề bán hàng rong là nghề “lang thang”, thật vậy nhiều năm làm nghề bán hàng rong chị Hoa cũng đã từng gặp không ít tình huống tủi thân vì gặp phải khách hàng khó tính. Không thuận mua là chuyện đã đành, vậy mà còn buông lời gay gắt khó nghe, đêm nằm ngẫm nghĩ thấy cũng buồn muốn bỏ nghề mua bán. Nhưng rồi chị cũng nhận ra mỗi người mỗi nghề, mặc kệ miễn sao mình đừng làm điều trái khoáy với lương tâm, với xã hội là được.

Cùng tâm trạng với chị Hoa còn có chị Nhi, chị Phụng là hàng xóm láng giềng ngày ngày phải dậy từ rất sớm, ăn sáng qua loa rồi vội vã đạp xe, rong ruổi qua các con đường làng, người mua phế liệu, người bán bánh mì. Trả đủ tiền vừa mua mớ giấy vụn chủ nhà mới bán, nhoẻn miệng cười chị Nhi chia sẻ: “Thấy vậy chớ nghề này cực lắm, mà tiền lời kiếm được thì chẳng là bao. Nếu hôm nào gặp được chủ nhà rộng rãi cho thêm nhiều món đồ cũ bằng mũ bể thì coi như ngày đó kiếm được số tiền lời kha khá, còn nếu ế ẩm thì cũng kiếm được khoảng 70.000-100.000 đồng”. Công việc tuy vất vả, nhưng đã gắn bó nhiều năm lâu dần rồi nên chị cũng quen và cũng nhờ nghề này mà chị nuôi sống được gia đình. Các con chị giờ đã lớn, học hành đến nơi đến chốn, có được việc làm ổn định ở một công ty, với mức thu nhập 5-6 triệu đồng/tháng.

Một vòng rảo quanh cặp bờ kênh Lái Hiếu, thành phố Ngã Bảy, giữa cái nắng buổi trưa, trước mắt tôi là nhóm phụ nữ 4 người đang còng lưng cõng hàng chục viên gạch từ dưới ghe lần lượt bước lên bờ. Tựa lưng vào gốc cây nghỉ mát giải lao, chị Phụng trong nhóm nói với tôi quê các chị ở phía bên kia bờ Vĩnh Long, trước đây chị là công nhân của một công ty sản xuất giày da ở Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2020 chị bị cắt giảm nhân sự nên mất việc, nguồn sinh kế của gia đình từ đó chỉ biết dựa vào đồng lương bốc vác của chồng và khoản trợ cấp thất nghiệp của chị. Nhận thấy nếu không tìm được việc để làm thêm thì sẽ không thể trụ lâu nên chị “bấm bụng” theo chồng làm nghề bốc vác. Công việc có phần nặng nhọc và thường xuyên vắng nhà xa con, nhưng bù lại mức thu nhập cũng không dưới 400.000-500.000 đồng/ngày. 

Chia tay các chị, chúng tôi ngược hướng về xóm nghề hầm than của xã Phú Tân, huyện Châu Thành. Dọc tuyến đường đi vào xã, hàng trăm lò than thủ công nằm san sát, từng tốp phụ nữ trung niên đang oằn vai vác củi chất vào lò, một nhóm khác cũng hì hục ra than chuyển giao cho khách. Không ngại tiếp tôi trong bộ quần áo lấm lem bụi tro than, chị Lệ, chủ một lò than ở xã Phú Tân, cho biết ở cái tuổi đôi mươi thì chị đã về làm dâu xứ lò than này rồi. Lúc mới khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng, vợ chồng chị cũng từng đi làm thuê cho các lò than thủ công khác. Trải qua nhiều năm “tay lấm, chân bùn”, vợ chồng chị mới xây được một cái lò than. Từ một người phụ nữ bình thường chỉ biết làm công việc nội trợ, nuôi dạy con…, nay chị đã thạo nghề của một thợ lò, chẳng kém gì những đấng mày râu.

Chị Út Hậu, quê ở tỉnh Sóc Trăng cũng đã có hơn 30 năm gắn liền cuộc sống mưu sinh với xóm lò than của xã Phú Tân, tâm sự: “Từ thuở xa xưa, người dân ở đây chủ yếu mưu sinh bằng nghề làm hầm than củi. Chồng thì làm những việc nặng nhọc trong lò nóng bức, những người phụ nữ thì bốc than, bốc củi xuống ghe, lên bờ, công việc này đòi hỏi người làm cần có sức khỏe và sự chịu khó, mức thu nhập trung bình cũng kiếm được từ 200.000-300.000 đồng/người/ngày. Tuy nhiên, gần đây một số lò than thủ công gặp khó khăn về đầu ra và giá cả nên công việc cũng ít dần, vì vậy mức thu nhập của người làm công cũng giảm”.

Cơn mưa chiều chợt đến, nhưng những người phụ nữ vẫn miệt mài với công việc bưng bê, khuân vác từng khúc củi, mớ than. Nhìn mức độ nặng nhọc và nguy hiểm xem ra số tiền mà các chị kiếm được cũng chưa tương xứng lắm với những gì sức lực mình đã bỏ ra. Trên đôi bàn tay ai nấy cũng đều chai sạm, chi chít vết sẹo nhỏ khiến chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Đưa cái nhìn như muốn người đối diện chia sẻ những khoảnh khắc khó khăn, chị Hậu tâm sự: “Khi bốc than ra lò là phải nhanh tay để kịp chuyền qua cho người khác. Cũng chính vì vậy mà luôn gặp sự cố than rơi rớt vào chân rách da, rách thịt. Còn những hôm làm công việc vác củi đòn, đêm về nhìn lại đôi vai thấy thâm tím. Vất vả là vậy, nhưng vì cuộc sống, vì gia đình con cái nên chúng tôi phải làm, lâu dần rồi cũng quen...”.

Ngoài đường mưa chiều rớt hạt, các chị cũng lần lượt thu xếp tư trang kéo nhau về lo bữa cơm cho mái ấm. Nhìn những dáng người thấm đậm giọt mồ hôi mà tiếng cười nghe sao giòn giã, tôi cứ tưởng trong thâm tâm các chị giờ như không còn gì là vướng bận...

Bài, ảnh: QUANG HẢI