Anh nhượng bộ EU để kéo dài thời hạn quá độ Brexit

Kéo dài thời gian quá độ thêm 21 tháng (tính từ tháng 3-2019) tiến trình Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit là thỏa thuận đạt được mới nhất của Anh với EU.

Ảnh minh họa. Nguồn: BLOOMBERG

Như vậy, sau khi chấp nhận một loạt các nhượng bộ trong thương lượng, Anh đã được EU đồng ý kéo dài thêm 21 tháng, tính từ tháng 3-2019 của tiến trình Brexit. Điều này đồng nghĩa với việc Anh sẽ ở lại thêm ngần ấy thời gian trong EU. Trong thời gian này, nước Anh sẽ vẫn được giữ nguyên quyền tiếp cận vào thị trường châu Âu.

Để đạt được thỏa thuận này, Chính phủ Anh đã phải từ bỏ hầu như mọi yêu sách đưa ra trước đó. Trong đó, đáng chú ý là phía Anh sẽ tiếp tục phải đóng góp nghĩa vụ tài chính cho EU, nhưng lại bị tước bỏ hết quyền bỏ phiếu tại Hội đồng châu Âu, cũng như không được giữ các ghế Ủy viên Ủy ban châu Âu hay nghị sĩ tại Nghị viện châu Âu. Mặt khác, phía Anh phải chấp nhận cho phép các công dân châu Âu đến định cư tại Anh, trong giai đoạn quá độ 21 tháng được hưởng mọi quyền lợi như các công dân châu Âu đã định cư tại Anh từ trước khi Brexit diễn ra. Ngoài ra còn có các vấn đề liên quan như đường biên giới Bắc Ireland, việc định hình tương lai quan hệ kinh tế giữa Anh và EU…

Theo nhận định của giới phân tích tại châu Âu, sở dĩ phía Anh phải chấp nhận nhượng bộ EU là do sức ép rất lớn hiện nay của giới doanh nghiệp nước này. Bởi lẽ, các doanh nghiệp Anh lo ngại, nếu không có giai đoạn quá độ đủ dài để tìm kiếm một thỏa thuận thương mại mới với EU, nền kinh tế Anh sẽ rơi vào khoảng trống sau Brexit với các hậu quả khó lường. Do vậy việc duy trì thêm thời gian Brexit để họ tìm kiếm đối tác mới để phát triển kinh tế.

Trước đó, đa số các nghị sĩ thuộc Ủy ban của Quốc hội Anh chuyên trách giám sát vấn đề Brexit cũng đã đề xuất trì hoãn thời hạn để có thêm thời gian điều chỉnh những thay đổi hành chính và để các doanh nghiệp có thời gian làm quen với mô hình mới. Các nghị sĩ ủng hộ đề xuất này cho rằng những vấn đề liên quan giữa Anh với EU sẽ được bàn thảo trong thời gian đàm phán từ nay đến tháng 10-2018.

Tuy nhiên, nhiều vấn đề Anh phải nhượng bộ đã làm dấy lên hoài nghi liệu các chi tiết về quan hệ đối tác giữa Anh và EU có đạt được đúng thời hạn như dự định hay không bởi đây là cơ sở để cho phép thỏa thuận hai bên trình lên Quốc hội EU và Anh thông qua trước khi Anh rời khỏi EU dự kiến vào ngày 29-3-2019. Chủ tịch Ủy ban Quốc hội chuyên trách giám sát vấn đề Brexit, nghị sĩ Benn cho rằng Chính phủ Anh cần tiến về phía trước với những đề xuất chi tiết về việc đường biên giới giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland sẽ được vận hành ra sao. Ông Benn cho rằng thời gian còn lại quá ngắn để có thể đi đến thỏa thuận toàn diện, và nếu kịch bản “không đạt được thỏa thuận” xảy ra thì đó sẽ là điều vô cùng nguy hiểm cho nước Anh.

Đối lập với quan điểm kéo dài thời hạn quá độ Brexit là quan điểm nhóm các nghị sĩ của đảng Bảo thủ. Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc hội chuyên trách giám sát vấn đề Brexit John Whittingdale cho rằng lùi lại thời điểm Anh rời EU hay kéo dài thời kỳ chuyển đổi đều là “phản bội nguyện vọng của người dân Anh”.

Về phía EU, nhượng bộ duy nhất có lợi cho Anh là: EU cho phép London trong giai đoạn quá độ 21 tháng được phép tiến hành đàm phán các thỏa thuận thương mại với các nước thứ ba. Tuy nhiên, nước Anh chỉ được phép ký các thỏa thuận thương mại này sau khi kết thúc giai đoạn quá độ trong EU.

Thực tế, cả tiến trình Brexit Anh đều nằm “kèo dưới” có lúc rơi vào bất lợi không lối thoát. Điều này đã được Thủ tướng Anh Theresa May thừa nhận: “Anh có thể sẽ không đạt được tất cả những gì mà nước này mong muốn trong các cuộc đàm phán Brexit, nhưng bà May vẫn bày tỏ mong muốn một thỏa thuận rộng rãi nhất có thể”.

Mặc dù rơi vào tình thế bất lợi nhưng kéo dài thời hạn quá độ Brexit là bước đệm, điều kiện “cần và đủ” để Anh hoàn tất thủ tục chia tay EU mà ít chịu thiệt hại nhất.

HN tổng hợp