Áp lực từ chính sách “zero Covid”

Các nhà phân tích nhận định các vụ phong tỏa gần đây của Trung Quốc đặt ra rủi ro lớn đối với lạm phát toàn cầu hiện nay so với năm 2020 vì thế giới đã phụ thuộc nhiều hơn vào hàng hóa Trung Quốc kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu.

Các container tại cảng nước sâu Dương Sơn ở TP.Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: REUTERS

Thượng Hải ngày 15-4 ghi nhận kỷ lục 3.590 ca mắc có triệu chứng và gần 20.000 ca mắc không có triệu chứng. Số ca mắc ở Thượng Hải chiếm đa số các trường hợp lây nhiễm trên toàn Trung Quốc, bất chấp việc phần lớn cư dân Thượng Hải vẫn đang bị phong tỏa. Các hạn chế kéo dài đã gây gián đoạn chuỗi cung ứng và có khả năng dẫn đến sự chậm trễ trong vận chuyển giao hàng của các công ty.

Thượng Hải, một trung tâm tài chính lớn của Trung Quốc, nơi có các công ty đa quốc gia và bến cảng hàng hóa bận rộn bậc nhất thế giới, đã bị phong tỏa gần như hoàn toàn trong một tuần sau khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh mẽ do biến thể Omicron và vẫn chưa thông báo khi nào các hạn chế sẽ được dỡ bỏ. Điều đó đã buộc nhiều công ty phải tạm dừng sản xuất và làm chậm các dự án mới.

Bettina Schoen-Behanzin, một quan chức của Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc, ước tính khối lượng vận chuyển hàng hóa tại cảng Thượng Hải đã giảm khoảng 40% so với tuần trước. Bà Schoen-Behanzin lưu ý mặc dù cảng Thượng Hải đang hoạt động như bình thường về mặt kỹ thuật, song công tác hậu cần vẫn phải đối mặt với những thách thức từ tình trạng thiếu hụt tài xế xe tải. Theo bà Schoen-Behanzin, người dân Thượng Hải đang đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nguồn cung hàng hóa, lệnh phong tỏa liên tục và nỗi lo bị đưa đến các trung tâm cách ly.

Trong khi đó, tại Tây Bắc Trung Quốc, chính quyền thành phố Tây An kêu gọi người dân tránh các chuyến đi không cần thiết bên ngoài khu dân cư và khuyến khích các công ty để nhân viên làm việc tại nhà hoặc sống tại nơi làm việc.

Các chuyên gia kinh tế cho biết các biện pháp hạn chế sẽ ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước trong năm nay. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc mới đây đã cắt giảm lượng tiền mặt mà các ngân hàng phải dự trữ, giúp “giải phóng” khoảng 530 tỉ nhân dân tệ (83,25 tỉ USD) thanh khoản dài hạn để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Thị phần xuất khẩu của Trung Quốc trên toàn cầu đã tăng lên 15,4% trong năm 2021 - mức cao nhất tính từ năm 2012. Hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc tăng mạnh trong 2 năm qua do nước này kiểm soát được đợt bùng phát ban đầu trong vòng vài tuần và tiếp tục sản xuất trong khi phần còn lại của thế giới phải chật vật ngăn chặn dịch Covid-19.

Tuy nhiên, giờ đây Trung Quốc đang phải đối mặt làn sóng dịch tồi tệ và lãnh đạo các doanh nghiệp nước ngoài mô tả tình trạng đóng cửa và hạn chế đi lại khắc nghiệt hơn so với đầu năm 2020.

Hãng tin AP dẫn số liệu của Công ty Nghiên cứu Gavekal Dragonomics cho biết, 83/100 thành phố lớn nhất Trung Quốc về sản lượng kinh tế đang áp dụng biện pháp phòng dịch, bao gồm các trung tâm sản xuất như Quảng Châu, Từ Châu, Thái Nguyên… Còn theo đài CNN, Ngân hàng Đầu tư Nomura thống kê ít nhất 44 thành phố Trung Quốc đang bị phong tỏa hoàn toàn hoặc một phần.

Sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh quyết tâm theo đuổi chiến lược “không Covid-19” hôm 13-4, các chuyên gia Ting Lu, Jing Wang và Harrison Zhang tại Tập đoàn Tài chính Nomura (Nhật Bản) cảnh báo nguy cơ Trung Quốc rơi vào suy thoái đang gia tăng.

Những chuyên gia này nhận định: “Khủng hoảng hậu cần đang tồi tệ hơn. Các thị trường cũng lo ngại về hoạt động gieo trồng vụ xuân ở Trung Quốc bị gián đoạn”. Kịch bản này có thể góp phần đẩy giá lương thực toàn cầu - vốn đang cao kỷ lục vì xung đột giữa Nga và Ukraine - lên cao hơn nữa.

NGUYỄN TẤN tổng hợp