Bao giờ Gaza mới bình yên ?

Hơn một năm xảy ra xung đột giữa Hamas và Israel, giao tranh chẳng những không hạ nhiệt mà còn có nguy cơ lan rộng khắp Trung Đông khiến cộng đồng quốc tế quan ngại.

Hiện trường một cuộc không kích của Israel xuống Dải Gaza. Ảnh: IRNA/TTXVN

Ngày 7-10-2023, phong trào vũ trang Hamas bất ngờ tập kích các địa phương ở miền Nam Israel, giết hại khoảng 1.200 người và bắt cóc hơn 250 người đưa về Dải Gaza. Khi đó, các thủ lĩnh của phong trào này nghĩ rằng sẽ gây sức ép để buộc chính phủ cánh hữu của Israel nới lỏng chính sách kiểm soát và cai trị đối với người Palestine ở Dải Gaza và Bờ Tây. Tuy nhiên, mọi chuyện đều đi ngược lại.

Cuộc tấn công đẫm máu của Hamas khiến Israel lần đầu tiên trong 50 năm phải tuyên bố tình trạng chiến tranh. Nhiều người ví vụ tấn công này với sự kiện dẫn đến cuộc chiến tranh Yom Kippur năm 1973 hoặc vụ tấn công vào tòa Tháp đôi ở Mỹ ngày 11-9-2001.

Ngay lập tức, Israel phát động chiến dịch “Những thanh kiếm sắt” để trả đũa. Các trận dội bom vào Dải Gaza đã khiến ít nhất 41.800 người Palestine thiệt mạng, 97.000 người bị thương, 66% công trình hạ tầng tại Gaza bị phá hủy hoặc hư hại. Gần như 100% người dân Gaza phải sơ tán chiến tranh. Tình hình nhân đạo ở dải đất hẹp này được Liên Hiệp Quốc ví là “địa ngục trần gian”.

Hơn 1 năm xảy ra cuộc chiến, duy nhất một lần giữa Hamas và Israel đạt được thỏa thuận ngừng bắn khoảng 1 tuần vào cuối tháng 11-2023. Từ đó đến nay, các cuộc đàm phán đều thất bại bất chấp nỗ lực của các nước trung gian bao gồm Qatar, Ai Cập, Mỹ. Chính phủ và quân đội Israel quyết tâm không dừng cuộc chiến chừng nào chưa đạt được mục tiêu “loại bỏ phong trào Hamas”.

Về phía Israel, trong suốt năm qua, người dân nước này cũng chưa được hưởng một ngày vui vẻ trọn vẹn. Tính đến thời điểm này, 101 con tin vẫn bị giam giữ ở Gaza, trong đó 1/3 được xác định đã tử vong.

Các cuộc giao tranh đã khiến khoảng 18.000 binh sĩ Hamas và 500 binh sĩ Israel thiệt mạng. Về cơ bản, Hamas đã thất bại với tư cách là một tổ chức quân đội chính quy, nhưng Israel cũng đối mặt với nguy cơ sa lầy nghiêm trọng. Với người dân Palestine ở Dải Gaza, Hamas là một phong trào chính trị và các tay súng chuyển sang đánh du kích.

Chiến tranh làm đảo lộn đời sống chính trị, kinh tế và xã hội ở Israel. Các cuộc biểu tình kêu gọi giải thoát con tin diễn ra triền miên. Thâm hụt ngân sách, đầu tư sụt giảm, lạm phát gia tăng, nền kinh tế Israel ước tính thiệt hại 10% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) do chiến tranh.

Song song với cuộc chiến tại Dải Gaza là xung đột giữa Israel với phong trào Hezbollah ở Lebanon và mới nhất là cuộc đối đầu trực tiếp với Iran, khiến thế giới vô cùng quan ngại trước nguy cơ một cuộc chiến tranh toàn diện Trung Đông.

Trong vài tuần qua, phía Israel liên tiếp có các động thái leo thang căng thẳng, khi mà hậu quả của các vụ ám sát thủ lĩnh phong trào Hamas diễn ra ở Iran và vụ sát hại chỉ huy cấp cao của phong trào Hezbollah ở Lebanon chưa dừng lại. Đầu tiên là hàng loạt thiết bị máy nhắn tin của lãnh đạo Hezbollah phát nổ, tiếp đến thủ lĩnh Hassan Nasrallah của Hezbollah bị ám sát. Mới nhất là chiến dịch đưa quân đổ bộ sang biên giới Lebanon. Tất cả nằm trong chuỗi sự kiện sau khi Israel chính thức tuyên bố mục tiêu đẩy lui Hezbollah để đưa gần 70.000 dân sơ tán ở các vùng gần biên giới phía Bắc trở về nhà.

Một loạt các quốc gia trong khu vực và thế giới, bao gồm cả Mỹ - đồng minh thân cận nhất của Israel - đều đã lên tiếng cảnh báo các động thái này sẽ đổ thêm dầu vào lửa, khiến cuộc xung đột, ban đầu là với Hamas ở Gaza, nay đã lan sang các khu vực khác, sẽ không thể sớm dừng lại. Và thực tế đã diễn ra đúng như vậy.

Điều khiến dư luận quan tâm hiện nay là bước đi tiếp theo của Israel sẽ như thế nào để trả đũa Iran và các quốc gia đối địch. Đây được xem là quyết định mang tính định hình tương lai của cả khu vực trong nhiều năm sắp tới.

HN tổng hợp