Bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ: Tổng thống Biden đối mặt với nhiều khó khăn

Bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ thật sự là một phép thử khó đối với Tổng thống Joe Biden trong điều hành đất nước.

Người dân bang Georgia, Mỹ đi bầu hôm 8-11. Ảnh: REUTERS

Kết quả bước đầu cho thấy, tại Thượng viện, đảng Cộng hòa đang dẫn trước với 49 ghế và đảng Dân chủ được 48 ghế. Hiện còn ba bang chưa công bố kết quả bầu Thượng viện là Georgia, Nevada và Arizona. Tại Nevada, ứng viên đảng Cộng hòa đang dẫn trước và tại Arizona, ứng viên Dân chủ đang vượt đối thủ với tỷ lệ khoảng 5% phiếu bầu.

Kết quả cuối cùng cuộc đua ở Thượng viện nhiều khả năng sẽ được định đoạt tại Georgia, nơi cả hai ứng viên có thể phải tổ chức vòng bầu cử thứ hai vì đều không đạt được ngưỡng 50% số phiếu cần thiết để chiến thắng. Dự kiến, vòng 2 của cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào ngày 6-12.

Còn trong cuộc đua tại Hạ viện, theo hãng tin CNN, tính đến 12 giờ trưa ngày 10-11 (giờ Việt Nam), đảng Dân chủ giành được 189 ghế, trong khi đảng Cộng hòa giành được 208 ghế. Dù chiếm ưu thế trước đảng Dân chủ, nhưng đảng Cộng hòa vẫn được dự đoán khả năng chỉ giành được thắng lợi sít sao trước phe Dân chủ. Cho đến thời điểm này, đảng Dân chủ gần như vẫn giữ vững được thành trì của mình, thậm chí còn dẫn trước ở một số khu vực bầu cử quan trọng. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cho rằng đây là “một ngày tốt đẹp cho nền dân chủ và cho nước Mỹ” khi đảng Dân chủ có màn thể hiện mạnh mẽ bất ngờ trước đảng Cộng hòa. Ông Biden cũng tái khẳng định đa số người dân Mỹ ủng hộ chương trình nghị sự của ông.

Theo giới quan sát, cuộc bầu cử lần này được xem là phép thử vô cùng khắc nghiệt đối với Tổng thống Mỹ Joe Biden - ông chủ thứ 46 của Nhà Trắng, và đảng Dân chủ. Kết quả cuối cùng, nếu đảng Cộng hòa thắng thế tại cuộc bầu cử giữa kỳ này có thể tác động rất lớn đến hai năm còn lại trong nhiệm kỳ tổng thống Mỹ của ông Joe Biden cũng như xu hướng chính trị Mỹ. Hay nói cách khác, ông Biden sẽ điều hành nội các với đầy rẫy những bất đồng về quan điểm khác biệt của phe đối lập.

Theo đó, nếu đảng Cộng hòa thắng ở Hạ viện hoặc Thượng viện, hoặc giành quyền kiểm soát lưỡng viện, họ sẽ có thể chặn hầu hết chương trình nghị sự của ông Biden, tìm cách biến ông thành một “tổng thống bất lực”. Họ cũng có thể mở các cuộc điều tra với con trai Hunter của ông Biden hoặc cản trở các mục tiêu lưỡng đảng khác.

Mặt khác, phe Cộng hòa còn có thể chặn các quyết định bổ nhiệm trong nội các hoặc lĩnh vực tư pháp, như ngăn đề cử của Tổng thống vào ghế trống tại Tòa án Tối cao.

Về đối ngoại của Mỹ, đảng Dân chủ và Cộng hòa đang có nhiều điểm tương đồng hơn là khác biệt. Dù vậy, cuộc bầu cử vẫn có thể tác động đến những vấn đề như chính sách khí hậu và chi tiêu, trong đó có việc hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

Còn quan điểm của Mỹ về Trung Quốc, Iran nhiều khả năng sẽ không thay đổi vẫn mang bóng dáng thù địch hơn là thân thiện. Tổng thống Biden và đội ngũ cố vấn của ông vẫn sẽ duy trì ảnh hưởng đáng kể đối với chính sách đối ngoại của Mỹ và sẽ tiếp tục con đường hiện nay trong hai năm tới.

Kết quả chính thức của cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ sẽ được công bố khi các bang hoàn thành kiểm phiếu sau vài ngày nữa. Tuy nhiên, theo giới phân tích, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ đối mặt với nhiều khó khăn cả đối nội lẫn đối ngoại trong 2 năm còn lại của nhiệm kỳ do bất đồng quan điểm từ phe đối lập.

HN tổng hợp