Bầu cử tổng thống Myanmar

Trong tuần này, Quốc hội Myanmar sẽ tiến hành bầu cử tổng thống sớm hơn so với dự kiến trước đây một tuần. Đây là sự kiện quan trọng trong tiến trình chuyển giao quyền lực tại quốc gia Đông Nam Á này.

Các thành viên Quốc hội mới của Mynamar nhóm họp phiên đầu tiên của Hạ viện, ngày 1-2.

Cuộc bầu cử được tổ chức vào tháng 11 năm ngoái tại Myanmar, Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Aung San Suu đã giành chiến thắng lớn với hơn 80% số ghế đạt được và đạt hơn 2/3 số ghế cần thiết để kiểm soát cả Thượng viện và Hạ viện của Quốc hội. Với kết quả này, Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) sẽ có quyền chọn ra ứng cử viên tổng thống tiếp theo ở Myanmar. Tuy nhiên, theo Hiến pháp Myanmar, mặc dù Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) giành chiến thắng, nhưng bà Aung San Suu không thể trở thành Tổng thống Myanmar, do người chồng quá cố và các con của bà mang quốc tịch Anh.

Mới đây, Quốc hội Myanmar đã ấn định ngày 10-3 là ngày bầu cử tổng thống, thay cho ngày 17-3 được dự kiến trước đó. Việc ấn định lại ngày bầu cử tổng thống sớm hơn một tuần diễn ra trong bối cảnh Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) và quân đội tranh cãi về điều khoản quy định của Hiến pháp không cho phép bà Aung San Suu, Chủ tịch Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD), trở thành tổng thống. Các nhà phân tích cho rằn  g, Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) quyết định đẩy nhanh tiến trình bầu cử tổng thống mới để chấm dứt tranh cãi với quân đội và để có thêm thời gian thành lập nội các mới.

Trong cuộc bầu cử tổng thống lần này, ba nhóm đại diện trong Quốc hội gồm Hạ viện, Thượng viện và quân đội sẽ giới thiệu ứng cử viên riêng tranh chức Tổng thống Myanmar. Trong ba ứng cử viên này, người nào nhận được nhiều phiếu ủng hộ nhất sẽ trở thành tổng thống, hai ứng cử viên còn lại sẽ giữ chức phó tổng thống. Sau cuộc bầu cử tổng thống, Myanmar sẽ thành lập chính phủ mới và tiến trình chuyển giao quyền lực cho tổng thống mới đắc cử sẽ diễn ra vào ngày 31-3, thời điểm chính phủ đương nhiệm kết thúc nhiệm kỳ.

Lãnh đạo quân đội Myanmar, tướng Min Aung Hlaing cho biết, quân đội sẽ làm điều tốt nhất để hợp tác với chính phủ mới trong giai đoạn hậu bầu cử. Tổng thống Thein Sein sắp mãn nhiệm cũng cam kết chính phủ của ông sẽ tôn trọng quyết định và lựa chọn của nhân dân và sẽ chuyển giao quyền lực như thời gian đã định.

Theo Hiến pháp Myanmar hiện hành được áp dụng từ năm 2008 đến nay quy định, bện cạnh các nghị sĩ được bầu, quân đội sẽ chiếm 25% số ghế ở Hạ viện, Thượng viện và cơ quan lập pháp địa phương (còn gọi là nghị viện bang và cấp vùng), được Tư lệnh các lực lượng vũ trang chỉ định trực tiếp. Vừa qua, 366 sĩ quan quân đội là nghị sĩ tại Hạ viện, Thượng viện và cơ quan lập pháp địa phương cũng đã được chỉ định, tương đương với 25% số ghế ở mỗi viện và cơ quan lập pháp địa phương. Với tỷ lệ 25% số ghế trong Quốc hội Myanmar, quân đội có quyền phủ quyết đối với mọi thay đổi của Hiến pháp.

Tiến trình chuyển giao quyền lực tại Myanmar đang diễn ra. Quốc hội khóa cũ đã kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 30-1 vừa qua, và Quốc hội khóa mới đã đi vào hoạt động. Tổng thống Thein Sein trong bài phát biểu cuối cùng tại Quốc hội khóa trước trên cương vị là người đứng đầu chính phủ đã hoan nghênh thắng lợi của việc chuyển giao quyền lực tại Myanmar, đồng thời khẳng định đây là chiến thắng của toàn thể người dân Myanmar.

TRUNG HƯNG tổng hợp