Biến chủng SARS-CoV-2 mới nguy hiểm thế nào ?

Qua dữ liệu thử nghiệm vắc-xin, những người từng mắc Covid-19 và đã khỏi bệnh vẫn có thể tái nhiễm biến chủng vi-rút SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ Nam Phi.

Việc tái nhiễm Covid-19 hoàn toàn có thể xảy ra. Ảnh: AP

Đa số những người hồi phục sau Covid-19 xuất hiện kháng thể và phản ứng miễn dịch khác chống lại vi-rút SARS-CoV-2. Kết quả một số nghiên cứu cho thấy, sự bảo vệ này kéo dài trong ít nhất 8 tháng. Tuy nhiên, một nhóm bác sĩ từ Trường Y Đại học Yale đã cảnh báo, trên thực tế, việc tái nhiễm Covid-19 hoàn toàn có thể xảy ra, thậm chí diễn ra chỉ sau vài tháng.

Nhóm nghiên cứu đã dẫn chứng trường hợp cụ thể, theo đó, một người đàn ông ở độ tuổi 40 bị nhiễm Covid-19 nghiêm trọng vào tháng 4-2020, sau đó đã được điều trị khỏi bệnh và bị mắc bệnh lại 4 tháng sau đó. Vào tháng 4 và tháng 8-2020, người này đã có kết quả xét nghiệm dương tính với vi-rút SARS-CoV-2. Trong khoảng thời gian giữa 2 thời điểm này, người bệnh đã có 4 lần xét nghiệm cho kết quả âm tính.

Một nghiên cứu trên 20.000 nhân viên y tế ở Anh cho thấy, trong số hơn 6.600 người từng bị nhiễm SARS-CoV-2 trước đó, chỉ có 44 người tái nhiễm, chiếm tỷ lệ nhỏ hơn 1%. Ngoài ra, những người đã từng bị nhiễm bệnh trước đó ít có nguy cơ tái nhiễm hơn 83% trong 5 tháng so với những người không bị mắc Covid-19 trước đó.

Kết quả được công bố vào ngày 15-1. Nghiên cứu chưa được đánh giá ngang hàng, vì vậy kết quả trên vẫn cần được xem xét một cách thận trọng. Tuy nhiên, kết quả này phù hợp với một nghiên cứu khác được thực hiện bởi tiến sĩ Stuart C. Sealfon, giáo sư thần kinh học tại Trường Y Icahn ở Mount Sinai và các đồng nghiệp.

Bên cạnh đó, đã có những trường hợp được ghi nhận về việc tái nhiễm với một trong những biến thể mới, bao gồm một người đàn ông ở Israel mắc Covid-19 lần 2 với biến thể B.1.351 và một người bị tái nhiễm với biến thể P.1.

Trong khi đó, tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện quốc gia Mỹ về Dị ứng và Các bệnh Truyền nhiễm, cho biết, khoảng 30% người tham gia thử nghiệm có kháng thể Covid-19 trong máu. Điều này chứng tỏ, họ đã hồi phục sau khi mắc bệnh lần đầu. Tuy nhiên, tỷ lệ người tái nhiễm là vào khoảng 4%, gần như tương đương với tỷ lệ người mắc bệnh lần đầu. Điều này có nghĩa là hệ miễn dịch không thể bảo vệ họ hoàn toàn trước biến thể vi-rút SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ Nam Phi. Tuy nhiên, hiện chưa thể kết luận, bệnh nhân tái nhiễm sẽ ít có nguy cơ bị bệnh nặng hơn hoặc tử vong cao hơn so với lần đầu. Ông Fauci cũng cho rằng, vắc-xin là phương pháp tạo miễn dịch tốt hơn so với có miễn dịch qua lây nhiễm trong tự nhiên.

Theo Bộ trưởng phụ trách chương trình triển khai vắc-xin của Anh, hiện có khoảng 4.000 biến thể của SARS-CoV-2 trên khắp thế giới. Điều này lại đặt thế giới đứng trước cuộc đua với Covid-19 và các biến thể mới, cuộc đua với thời gian để kiểm soát tình hình.

Phổ biến nhất là biến thể có nguồn gốc từ Anh, được phát hiện lần đầu vào tháng 12-2020 và đã lan tới hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ. Biến thể này có độ lây nhiễm cao hơn từ 50-70% và có mức độ chết người cao hơn 30% so với chủng nguyên bản.

Trong khi đó, biến thể có từ Nam Phi lại đáng lo ngại hơn, hiện lây lan ra hơn 31 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các thí nghiệm cho thấy, vắc-xin của Pfizer-BioNTech và Moderna tạo ra phản ứng miễn dịch yếu hơn với biến thể Nam Phi.

Một biến thể khác có nguồn gốc từ Brazil cũng đã xuất hiện tại 8 nước. Biến thể vi-rút xuất hiện giữa lúc tỷ lệ phổ cập vắc-xin còn đang rất thấp. Tại EU, mới chỉ 2,8% dân số được chủng ngừa. Bên cạnh cuộc chiến ngăn dịch Covid-19 lây lan, thế giới giờ đang bước vào cuộc chiến khác, một cuộc chạy đua phát triển vắc-xin đối phó với biến thể của SARS-CoV-2.

Dù đã có vắc-xin nhưng những biến thế mới của vi-rút SARS-CoV-2 đã và đang làm chậm lại nỗ lực toàn cầu ứng phó đại dịch. Các hãng dược phẩm, nhiều chuyên gia và chính phủ các nước đang tăng tốc nghiên cứu, thử nghiệm về hiệu quả của vắc-xin với các biến thể.

NGUYỄN TẤN tổng hợp