Các lệnh trừng phạt Nga: “Liều thuốc” chưa đủ mạnh để ngăn giao tranh tại Ukraine

Phải đối mặt với lệnh trừng phạt bao vây nhưng xem ra Nga vẫn chưa từ bỏ ý định tấn công Ukraine.

Khói bốc lên từ tháp truyền hình ở Kiev.   Ảnh: Bộ Nội vụ Ukraine

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EU) Ursula von der Leyen cho biết, khối này vừa quyết định cấm các hãng truyền thông và ngân hàng của Nga tham gia Hiệp hội Viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu hay còn gọi là Hệ thống thanh toán quốc tế (SWIFT). Động thái này có hiệu lực từ ngày 2-3 sau thông báo trên tạp chí chính thức của EU, diễn ra khi Brussels tăng cường các biện pháp trừng phạt đối với Matxcơva để đáp trả chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine.

Theo bà von der Leyen, những ngân hàng Nga bị loại khỏi SWIFT sẽ không thể thực hiện giao dịch tài chính trên thế giới. Theo đó, các công ty và cá nhân Nga sẽ gặp khó khăn hơn trong lĩnh vực xuất - nhập khẩu, cũng như vay mượn hoặc đầu tư ra nước ngoài. Đây được xem là một trong những biện pháp trừng phạt khắt khe nhất đối với Nga sau khi nước này triển khai chiến dịch quân sự tại Ukraine.

SWIFT được thành lập năm 1973 và được hỗ trợ bởi 239 ngân hàng tại 15 quốc gia. SWIFT cho phép các tổ chức tài chính và ngân hàng trên toàn thế giới gửi và nhận thông tin về các giao dịch tài chính trong một môi trường an toàn, tiêu chuẩn và đáng tin cậy. Hệ thống đặt tại Bỉ này được vận hành bởi các ngân hàng thành viên và xử lý hàng triệu hướng dẫn giao dịch thanh toán an toàn mỗi ngày trên khắp hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, tại 11.000 định chế tài chính. SWIFT đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống tài chính toàn cầu và chưa có hình thức nào khác thay thế được thế giới chấp nhận.

Việc loại Nga khỏi SWIFT sẽ khiến các tổ chức tài chính gần như không thể gửi tiền vào hoặc ra khỏi nước này, gây ra cú sốc cho các công ty Nga và khách hàng nước ngoài của các công ty này, đặc biệt là những nhà nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt bằng đồng USD. Hiện nguồn thu từ sản xuất dầu và khí đốt vốn chiếm hơn 40% tổng nguồn thu của Nga. Động thái trừng phạt mới nhất từ phương Tây cũng có thể hạn chế việc Nga sử dụng hơn 630 tỉ USD dự trữ ngoại hối để đối phó với tác động kinh tế. Quy mô nền kinh tế Nga sẽ sụt giảm 5% khi bị loại khỏi hệ thống SWIFT.

Tất nhiên, lệnh trừng phạt loại Nga khỏi SWIFT cũng tác động không nhỏ đến Mỹ và các nước phương Tây. Bởi lẽ, ngoài việc cung ứng 40% nhu cầu khí đốt của châu Âu, Nga còn chiếm 10% sản lượng dầu toàn cầu. Nga cũng là nước xuất khẩu ngũ cốc và phân bón lớn nhất, nước sản xuất palladium và nickel hàng đầu, nước xuất khẩu than và thép lớn thứ ba, và nước xuất khẩu gỗ lớn thứ năm.

Trước đó, ngày 1-3, Nghị viện Liên minh châu Âu (EU) đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết lên án hành động của Nga nhằm vào Ukraine, đồng thời kêu gọi hạn chế nhập khẩu năng lượng của Nga. Nghị quyết bao gồm 46 lời kêu gọi và yêu cầu, trong đó có việc lên án Nga tấn công Ukraine, đề nghị “mở rộng phạm vi trừng phạt”, cấm nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga, cũng như loại Nga khỏi SWIFT. Như vậy, đến thời điểm này, ngoài Mỹ, 27 nước EU, nhiều quốc gia khác đã tuyên bố trừng phạt nhằm vào kinh tế Nga. 

Mặc dù phải đối mặt với các lệnh trừng phạt bủa vây nhưng Nga vẫn liên tục tấn công Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu tuyên bố chiến dịch ở Ukraine sẽ tiếp tục cho đến khi “hoàn thành các mục tiêu đặt ra”, trong đó có “phi quân sự hóa và phi phát xít hóa” Ukraine, và bảo vệ nước Nga khỏi mối đe dọa quân sự từ phương Tây.

Giới phân tích cho rằng, các biện pháp trừng phạt của Mỹ, phương Tây và nhiều quốc gia liên quan nhằm vào Nga chưa đủ mạnh để Matxcơva dừng cuộc chiến. Nếu tình thế này kéo dài Ukraine sẽ khó lòng chống đỡ trước các cuộc tấn công liên tục của Nga.

HN tổng hợp