Các quốc gia lo lắng chủng mới của Covid-19

Mặc dù còn những lập luận trái chiều nhưng biến chủng vi-rút SARS-CoV-2 đã thật sự gây lo lắng cho giới y khoa.

Những người từ 65 tuổi trở lên xếp hàng chờ tiêm vắc-xin Covid-19 ở Sarasota, Florida, Mỹ ngày 4-1-2021. Ảnh: Reuters

Nhiều ý kiến cho rằng, biến chủng mới vi-rút SARS-CoV-2 không thể xóa sổ và là “ác mộng” với hệ thống y tế nhiều nước. Bởi lẽ, sự xuất hiện của 2 biến thể vi-rút SARS-CoV-2 ở Anh và Nam Phi với khả năng lây nhiễm cao hơn đã gây ra những vấn đề thực sự đáng lo ngại.

Thực tế, tất cả vi-rút đều có biến chủng khi chúng sao chép để thích nghi với môi trường. Các nhà khoa học đã theo dõi được nhiều biến chủng của vi-rút SARS-CoV-2 gây nên dịch bệnh Covid-19 kể từ khi nó xuất hiện vào cuối năm 2019. Đa số các biến chủng đều không thay đổi đáng kể mức độ nguy hiểm và khả năng lây nhiễm. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Trường Cao đẳng Hoàng gia London, biến chủng B117, có thể đã xuất hiện ở Tây Nam nước Anh vào tháng 9 năm ngoái, hiện đã được phát hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Pháp, Mỹ và Ấn Độ. Cùng thời gian này, một biến chủng khác, mang tên là 501.V2, được phát hiện ở Nam Phi hồi tháng 10, cũng đã lây lan ra một số quốc gia, trong đó có cả Anh và Pháp. Cả 2 biến chủng trên đều có một số thay đổi trong vi-rút SARS-CoV-2, đáng chú ý nhất là sự thay đổi ở protein gai của vi-rút, vốn là chìa khóa để xâm nhập vào các tế bào con người và giúp nó lây lan.

Đặc biệt, biến thể N501Y đã làm thay đổi miền liên kết thụ thể, nằm ở protein gai của vi-rút và cho phép nó dễ dàng liên kết với thụ thể ACE2 trong tế bào con người hơn. Điều đó khiến cho các biến chủng mới có khả năng lây lan nhanh hơn so với các chủng khác.

Ủy ban chuyên gia NERVTAG chuyên cố vấn cho Chính phủ Anh về kiểm soát dịch bệnh đã ước tính, biến chủng mới có khả năng lây lan nhanh hơn từ 50-70%. Một đội ngũ tại Trường Y học nhiệt đới và Vệ sinh dịch tễ London (LSHTM) thì cho rằng khả năng lây nhiễm của biến chủng SARS-CoV-2 ở Anh tăng từ 50-74%. Những nghiên cứu sơ bộ về biến chủng ở Nam Phi cũng kết luận rằng, chủng vi-rút này có khả năng lây nhiễm cao hơn vi-rút SARS-CoV-2 thông thường.

Hiện vẫn chưa có bằng chứng cho thấy các biến chủng mới của vi-rút SARS-CoV-2 mạnh hơn vi-rút thông thường. Tuy nhiên, chỉ riêng khả năng lây nhiễm gia tăng cũng đã gây nên vấn đề lớn khi làm gia tăng số bệnh nhân Covid-19 phải nhập viện. Điều này dẫn đến hệ lụy, khả năng lây nhiễm gia tăng cuối cùng sẽ dẫn đến tỷ lệ mắc bệnh cao hơn và ngay cả khi có cùng tỷ lệ tử vong thì điều này vẫn gây sức ép đáng kể với các hệ thống y tế.

Trước thực trạng báo động trên, Anh đã ra lệnh phong tỏa 6 tuần ở cấp độ cao nhất kể từ trước đến nay. Theo đó, kể từ tối 4-1, tất cả mọi người đều bắt buộc phải ở trong nhà, chỉ được phép ra ngoài 1 lần trong ngày để tập thể dục ngoài trời, hoặc đi mua các nhu yếu phẩm. Tất cả các trường học từ bậc phổ thông đến bậc đại học sẽ buộc phải đóng cửa chuyển sang học trực tuyến ít nhất đến ngày 15-2.  Hiện số cas nhiễm Covid-19 tại nước này đã vượt mức 2,7 triệu người, với trên 75.431 người chết kể từ khi xảy ra đại dịch đến nay.

Nam Phi cũng có hơn 1,1 triệu người nhiễm Covi-19 và hơn 30.000 người tử vong. Giáo sư John Bell của Đại học Oxford (Anh) cảnh báo biến thể mới của vi-rút SARS-CoV-2 chủng mới ở Nam Phi đáng lo hơn biến thể ở Anh, và các loại vắc-xin Covid-19 hiện nay có thể không hiệu quả hoàn toàn với biến thể này.

Đến thời điểm này vẫn chưa có kết quả nghiên cứu nào khẳng định vắc-xin ngừa Covid-19 có thể chống lại biến chủng mới của vi-rút SARS-CoV-2, nên giải pháp khả thi hiện nay vẫn là giãn cách xã hội, mang khẩu trang và sát khuẩn.

HN tổng hợp