Căng thẳng Israel và Palestine gia tăng do Mỹ thêm dầu vào lửa

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và dự định di chuyển Đại sứ quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviv về thành phố này đã làm cho tình hình căng thẳng giữa Israel và Palestine càng trở nên “nóng” hơn vì vùng đất này vẫn đang tranh chấp giữa hai quốc gia trên.

Thành phố Jerusalem. Nguồn: Getty Images

Giới chức Mỹ cho biết, sau khi công nhận Jerusalem là thủ đô Israel nhiều khả năng ông Trump sẽ dời Đại sứ quán tới thành phố này. Mặc dù trước đó, ông Trump dự kiến trì hoãn việc di chuyển Đại sứ quán từ Tel Aviv tới Jerusalem thêm 6 tháng theo quy định của pháp luật. Nhưng nhiều khả năng ông Trump muốn trao cho Đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman quyền chủ động đưa ra quyết định về thời điểm thực thi thích hợp. Động thái này của Mỹ như đổ thêm dầu vào lửa làm cho mâu thuẫn giữa Israel và Palestine càng thêm gia tăng.

Phản ứng lại những tuyên bố trên của Mỹ, Văn phòng Tổng thống Palestine Mahoud Abbas, cho biết nhà lãnh đạo Palestine đã cảnh báo Washington về những tác động nguy hiểm của bước đi này đối với các nỗ lực hòa bình tại Trung Đông, an ninh và ổn định của khu vực và trên thế giới. Phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine, đang nắm quyền kiểm soát Dải Gaza, cũng cảnh báo quyết định của ông Trump sẽ “mở ra cánh cửa địa ngục” đối với các lợi ích của Mỹ tại khu vực này.

Thành phố Jerusalem đã bị Israel chiếm đóng trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967 và tuyên bố chủ quyền toàn bộ đồng thời muốn thành phố trở thành thủ đô của họ. Tuy nhiên, phía Palestine cũng tuyên bố chủ quyền tại khu vực này nên gây ra căng thẳng giữa hai nước. Căng thẳng leo thang khi trước đó Israel đã xây thêm 176 căn hộ mới tại Đông Jerusalem. Với việc xây dựng các căn hộ mới này, số lượng người Israel định cư tại Nof Zion sẽ tăng lên gấp 3 lần so với hiện nay. Wasel Abu Yousif, một thành viên của Tổ chức Giải phóng Palestine, gọi kế hoạch xây dựng trên là “một thách thức đối với tất cả những lời kêu gọi của cộng đồng quốc tế” nhằm ngăn chặn việc xây dựng khu định cư.

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel đã làm nhiều quốc gia lên tiếng phản đối. Các nước Pháp, Bolivia, Ai Cập, Italia, Senegal, Thụy Điển, Anh và Uruguay đã đệ trình thư lên Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres để yêu cầu tổ chức cuộc họp để thảo luận về quyết định của Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Theo đó, Hội đồng Bảo an LHQ sẽ nhóm họp trong ngày hôm nay 8-12 để có những giải pháp khả thi cho vấn đề trên. Phát biểu với báo chí, ông Guterres cho rằng bất cứ biện pháp đơn phương nào cũng có thể gây nguy hại đến triển vọng hòa bình của Israel và Palestine. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres tuyên bố không thể có giải pháp nào thay thế cho giải pháp hai nhà nước giữa Israel và Palestine, và Jerusalem là vấn đề quy chế cuối cùng cần phải được giải quyết thông qua đàm phán trực tiếp. Lãnh đạo cơ quan LHQ cũng khẳng định cam kết sẽ làm mọi cách để đưa các nhà lãnh đạo Israel và Palestine quay trở lại bàn đàm phán.

Còn Lãnh tụ tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei cho rằng ý định của Mỹ dời Đại sứ quán nước này về Jerusalem là dấu hiệu cho thấy “sự thất bại” của Mỹ ở Trung Đông và Washington sẽ không thể đạt được mục tiêu này. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng ý định trên của Mỹ sẽ châm ngòi “bạo lực” ở khu vực Trung Đông và sẽ gây ra “một thảm họa lớn”. Lãnh đạo các tổ chức và các nước trong khu vực gồm Liên đoàn Arab (AL), Qatar, Saudi Arabia, Ai Cập, Jordan cũng đã lên tiếng cảnh báo ý định trên của Tổng thống Donald Trump sẽ làm cho tình hình căng thẳng giữa Israel và Palestine càng xấu thêm.

Giới quan sát nhận định, tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và những động thái chuẩn bị di dời Đại sứ quán Mỹ về đây đã thổi bùng thêm căng thẳng giữa Israel và Palestine. Hành động này vô hình chung tạo ra nhiều khả năng châm ngòi cho cuộc chiến tranh ngoài mong muốn trong tương lai gần nếu các bên liên quan thiếu kiềm chế.

HN tổng hợp