Cảnh báo dịch sốt xuất huyết lan rộng

Ước tính, trong 50 năm qua, tỷ lệ mắc sốt xuất huyết đã tăng 30 lần. Hơn 3,9 tỉ người và hơn 100 quốc gia phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết. Điều đó cho thấy kiểm soát dịch sốt xuất huyết hiện nay là thách thức đối với nhiều quốc gia trên thế giới.

Dấu hiệu của sốt xuất huyết. Ảnh minh họa

Năm 2018, dịch sốt xuất huyết (SXH) đã được báo cáo từ Bangladesh, Campuchia, Ấn Độ, Myanmar, Malaysia, Pakistan, Philippines, Thái Lan và Yemen. Riêng Việt Nam, cứ đến thời điểm từ tháng 4 đến tháng 11, dịch SXH lại có nguy cơ bùng phát do điều kiện thời tiết thuận lợi cho muỗi mang vi-rút sinh sản. Trong năm 2017, số lượng người mắc bệnh SXH tại Việt Nam trong 8 tháng đầu năm tăng cao kỷ lục, bằng tổng số cas nhiễm bệnh trong năm 2016.

Tại Thái Lan trong tháng rồi, Thị trưởng thành phố Bangkok Aswin Kwanmuang đã phải ban bố lệnh báo động cho người dân trong toàn thành phố về dịch sốt xuất huyết sau khi nhận được báo cáo về gần 6.000 trường hợp nhiễm bệnh và 5 trường hợp tử vong tại thành phố này kể từ đầu năm đến nay. Để đối phó với dịch bệnh trên, chính quyền thành phố đã tăng cường các biện pháp nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan, trong đó có việc phun thuốc diệt ấu trùng của muỗi, đồng thời khuyến cáo người dân luôn giữ vệ sinh sạch sẽ cho nhà cửa và những khu vực gần nơi ở, không vứt rác bừa bãi, tránh để nước ứ đọng và giữ vệ sinh sạch sẽ cho hệ thống cống, rãnh.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nếu như trước năm 1970, chỉ có 9 nước đã trải qua dịch bệnh SXH nghiêm trọng, hiện nay căn bệnh này đang lưu hành tại hơn 100 quốc gia, tập trung nhiều ở châu Phi, châu Mỹ, Đông Địa Trung Hải, Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương, trong đó, châu Mỹ, Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Số trường hợp mắc bệnh SXH tại 3 khu vực này đã vượt quá 1,2 triệu lượt trong năm 2008 và hơn 3,2 triệu trong năm 2015, gần đây, số trường hợp mắc được báo cáo tiếp tục tăng.

Năm 2010, đã có sự đe dọa bùng phát bệnh SXH ở châu Âu khi một số trường hợp nhập cảnh vào các nước tại khu vực này bị mắc bệnh SXH. Năm 2012, một đợt bùng phát SXH trên đảo Madeira của Bồ Đào Nha dẫn đến hơn 2.000 trường hợp mắc bệnh.

Năm 2014, phát hiện sự gia tăng về số cas mắc SXH ở Trung Quốc, Quần đảo Cook, Fiji, Malaysia và Vanuatu. Vi-rút Dengue type 3 (DEN 3) đã ảnh hưởng đến các quốc đảo Thái Bình Dương sau hơn 10 năm im lặng. Ngay cả Nhật Bản, SXH cũng đã được báo cáo xuất hiện trở lại sau hơn 70 năm bị xóa sổ.

Năm 2015, tại Delhi, Ấn Độ, đã ghi nhận sự bùng phát SXH dữ dội nhất kể từ năm 2006 với hơn 15.000 trường hợp mắc. Tại đảo Hawaii, Mỹ, một ổ dịch với 181 trường hợp mắc đã được báo cáo trong năm 2015 và tiếp tục lây lan liên tục trong năm 2016. Các quốc đảo Thái Bình Dương như Fiji, Tonga và Polynesia cũng tiếp tục ghi nhận các trường hợp SXH mới mắc.

Năm 2016 là năm mà dịch SXH bùng phát trên toàn thế giới. Tại khu vực châu Mỹ, có hơn 2,38 triệu trường hợp mắc, trong đó, Brazil có hơn 1,5 triệu trường hợp, cao hơn gần 3 lần so với năm 2014. Được biết, đã có 1.032 cas SXH tử vong tại khu vực này. Ngoài ra, khu vực Tây Thái Bình Dương có hơn 375.000 trường hợp nghi ngờ mắc SXH trong năm 2016, trong đó, Philippines có 176.411 trường hợp và Malaysia 100.028 trường hợp. Quần đảo Solomon báo cáo có một ổ dịch với hơn 7.000 cas nghi ngờ SXH. Tại khu vực châu Phi, Burkina Faso báo cáo có một đợt bùng phát SXH cục bộ với 1.061 trường hợp mắc.

Năm 2017, châu Mỹ có mức giảm mắc SXH đáng kể từ hơn 2 triệu trường hợp trong năm 2016 giảm xuống còn 584.263 trong năm 2017, tương đương giảm 73%. Panama, Peru và Aruba là những nước duy nhất báo cáo có gia tăng cas mắc SXH trong năm 2017 nhưng số cas sốt xuất huyết nặng giảm 53%. Trong quý I/2018, các nước này tiếp tục giảm 27% so với cùng kỳ năm 2017. Nhưng đầu năm 2018, Paraguay và Argentina đã báo cáo bùng phát dịch SXH. Khu vực Tây Thái Bình Dương báo cáo đã bùng phát SXH ở một số quốc gia với sự lưu hành các mẫu huyết thanh DEN-1 và DEN-2.

NGUYỄN TẤN tổng hợp