Cháy rừng ở Australia, hậu quả lâu dài

Gần 10,3 triệu héc-ta rừng, hơn 1.400 ngôi nhà bị cháy, hàng chục người thiệt mạng và bị thương, hơn 500 triệu động vật bị chết... là những con số thống kê bước đầu của các vụ cháy rừng ở Australia bắt đầu từ tháng 7-2019 đến nay.

Lính cứu hỏa tiếp cận một đám cháy rừng ở New South Wales, Australia hôm 30-12-2019. Ảnh: AP

Thiệt hại nặng nề nhất xảy ra ở bang New South Wales, tiểu bang đông dân nhất cả nước, có gần 1.300 ngôi nhà đã bị phá hủy và hơn 440 ngôi nhà bị hư hại, 3,6 triệu héc-ta rừng bị đốt cháy. 10 triệu người phải hít thở bầu không khí dày đặc khói bụi độc hại. Rất nhiều người phải nhập viện vì khó thở. Chất lượng không khí đo được tại thành phố Sydney cao gấp 11 lần mức độ “nguy hiểm”.

Ngoài những thiệt hại trên, những đám cháy liên tục diễn ra ở quy mô lớn đã làm thay đổi hệ sinh thái, đất đai cằn cỗi, động vật hoang dã quý hiếm bị sụt giảm nghiêm trọng về số lượng… Hệ lụy của những tác hại trên phải có đến hàng chục hoặc hàng trăm năm sau mới có thể phục hồi.

Giới quan sát cho rằng, những vụ cháy rừng ở Australia có thể so sánh với những vụ cháy lớn trong lịch sử, như: vụ cháy rừng nhiệt đới Amazon năm 2019 đã thiêu rụi hơn 7 triệu héc-ta (theo số liệu công bố của Brazil); hay các vụ cháy liên hoàn ở California, Mỹ cũng chỉ hơn 100.000ha bị đốt cháy vào năm 2019, và khoảng 404.680ha vào năm 2018.

Còn nhớ cách nay 10 năm, vào năm 2009 đám cháy kinh hoàng vào ngày thứ bảy đã giết chết 173 người ở bang Victoria, khiến cho nó trở thành thảm họa cháy rừng kinh hoàng nhất chưa từng thấy trong lịch sử. Riêng đối với năm nay, các yếu tố tự nhiên đã trở nên khắc nghiệt bất thường, khiến cho các đám cháy bị thổi bùng lên và việc chữa cháy trở nên đặc biệt khó khăn.

Sở dĩ cháy xảy ra khá nhiều ở Australia, bởi vì mỗi năm quốc gia này có khoảng thời gian mùa hè, khí hậu khô, nóng khiến cho các đám cháy dễ dàng bùng phát và lan rộng.

Các đám cháy phần lớn xuất phát từ nguyên nhân tự nhiên, như giông sét trong các khu rừng đang bị hạn hán. Sét khô chính là nguyên nhân của một vài vụ cháy ở khu vực Đông Gippsland bang Vitoria mà chỉ trong 5 giờ sau đó các đám cháy đã lan ra thành một vùng rộng hơn 20km, theo báo cáo của cơ quan cứu hộ Victoria.

Con người cũng có thể là nguyên nhân gây ra cháy. Hồi tháng 11-2019, Cơ quan cứu hỏa bang New South Wales đã bắt giữ một tình nguyện viên 19 tuổi do nghi ngờ cố ý gây hỏa hoạn và cáo buộc anh ta 7 tội danh cố ý phóng hỏa trong vòng 6 tuần.

Hiện Australia đã điều thêm 3.000 binh sĩ ứng phó với thảm họa cháy rừng. Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết sẽ tăng cường lực lượng trên bộ, tăng cường máy bay trên bầu trời và tàu trên biển để dập tắt các đám cháy rừng ở nhiều khu vực trên cả nước. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Australia Marise Payne, đây là đợt triển khai lực lượng dự bị quy mô lớn đầu tiên trong lịch sử nước này.

Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết chính phủ đã phân bổ ít nhất 23 triệu AUD (16,2 triệu USD) và sẽ tiếp tục 2 tỉ đô la Australia (AUD) (tương đương với 1,39 tỉ USD) nữa trong các khoản chi khắc phục hậu quả thảm họa cho các gia đình và doanh nghiệp bị ảnh hưởng, và 6.000 AUD (4.200 USD) cho mỗi nhân viên cứu hỏa tình nguyện được kêu gọi chữa cháy trong hơn 10 ngày.

Mặc dù hiện nay các đám cháy đã được khống chế nhưng trời vẫn còn hanh khô nên dễ tái diễn cháy nếu không chủ động cảnh giác.

HN tổng hợp