Chiến sự ở Syria: Mớ hỗn độn khó gỡ

Giao tranh liên tục diễn ra giữa quân đội chính phủ với phiến quân và tàn quân của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng rồi tham chiến của liên quân do Mỹ dẫn đầu, hỗ trợ của lực lượng không quân Nga, liên quân Arab và Thổ Nhĩ Kỳ... đã làm cho quốc gia Trung Đông này rơi vào cuộc chiến hỗn độn không lối thoát.

Khói bốc lên sau các cuộc giao tranh ở Zamalka, Đông Ghouta, Syria. Nguồn: AFP/TTXVN

Ngày 19-3, Bộ Ngoại giao Syria đã kịch liệt lên án việc Thổ Nhĩ Kỳ nắm quyền kiểm soát vùng Afrin thuộc Syria, đồng thời yêu cầu Ankara “lập tức” rút các lực lượng của mình ra khỏi thành phố ở miền Tây Bắc nước này. Cùng thời gian này, Bộ Ngoại giao Syria đã gửi 2 bức thư tới Liên Hiệp Quốc, phản đối việc chiếm đóng Afrin, cho rằng đây là hành động “bất hợp pháp”.

Syria cho rằng, cách hành xử và các cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ đe dọa các công dân và sự thống nhất lãnh thổ của Syria, mà chính Ankara cũng đã làm kéo dài và phức tạp thêm cuộc chiến ở Syria. Đồng thời, Syria cũng cáo buộc chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ trên lãnh thổ Syria là hành động xâm lược và tiếp tay cho các nhóm khủng bố.

Trong khi đó, sau 2 tháng triển khai chiến dịch tấn công các lực lượng của Ankara cùng các nhóm phiến quân đồng minh hiện đã chiếm được thành phố Afrin từ Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) hôm 18-3 vừa qua. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố sẽ mở rộng chiến dịch quân sự mà Ankara đang triển khai ở Syria sang những khu vực khác do lực lượng người Kurd kiểm soát giáp biên giới Iraq. Điều này đồng nghĩa với việc Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục theo đuổi cuộc chiến bất chấp sự phản đối của Syria. Động thái trên cũng ngầm khiêu khích Nga vì Matxcơva đang hậu thuẫn cho quân đội Syria chống IS và phiến quân.

Trong một thông tin liên quan, mới đây các nhóm vũ trang bất hợp pháp đã bắn rocket từ Đông Ghouta vào Damascus và các vùng ngoại ô làm ít nhất 24 người đã thiệt mạng và 32 người khác bị thương, với ý định chiếm lại vùng đất đã bị mất. Động thái này đã làm cho chính quyền Syria lâm vào cảnh khó khăn hơn, bởi lẽ vừa phải lo đối phó với Thổ Nhĩ Kỳ ở thành phố Afrin, đồng thời phải lo chống đỡ IS và phiến quân đang tấn công vào Damascus.

Trước đó, Mỹ đã lên tiếng sẽ tấn công quân sự Syria nếu phát hiện chính quyền Syria có liên quan tới vụ tấn công bằng vũ khí hóa học vào dân thường. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cũng nhắc lại vụ không kích bằng tên lửa hành trình của Mỹ ngày 6-4-2017 nhằm vào một căn cứ quân sự của Syria sau cáo buộc có tấn công bằng vũ khí hóa học ở quốc gia Trung Đông này. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Tổng thống Mỹ có đầy đủ khả năng chính trị để đưa ra bất cứ quyết định nào mà ông cho là phù hợp. Mặc dù đưa ra cảnh báo đối với Chính phủ Syria, song bản thân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng thừa nhận, ông không có bằng chứng rõ ràng nào về tấn công vũ khí hóa học ở Syria dù có nghe được những thông tin từ giới truyền thông.

Về phần mình, Thứ trưởng Ngoại giao Syria Faisal Mekdad cũng đã khẳng định: “Chúng tôi hoàn toàn phủ nhận sự tồn tại của vũ khí hóa học, kể cả vũ khí hóa học clo ở Syria. Các nhóm khủng bố có vũ trang ở Đông Gouta lên kế hoạch tạo dựng một kịch bản về tấn công vũ khí hóa học và cáo buộc quân đội chính phủ thực hiện”.

Liên quan đến vấn đề này, các hãng thông tấn Nga dẫn lời một đại tá quân đội Syria cho biết quân đội quốc gia Syria mới đây đã phát hiện một xưởng chế tạo vũ khí hóa học của phiến quân tại Đông Ghouta, ngoại ô thủ đô Damacus. Theo đó, xưởng chế tạo vũ khí hóa học này rõ ràng nằm trong âm mưu của phiến quân nhằm đổ lỗi cho quân đội chính phủ về các vụ tấn công bằng vũ khí hóa học.

Cáo buộc Chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học diễn ra trong bối cảnh nội chiến ở quốc gia Trung Đông này đã bước sang năm thứ 8, song vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) cho biết, cuộc xung đột bùng phát tại Syria từ ngày 15-3-2011 đến nay đã cướp đi sinh mạng của 511.000 người, hơn 350.000 người đã được xác định danh tính, trong đó có hơn 106.000 dân thường. Trong đó có hơn 19.800 trẻ em bị thiệt mạng.

Giới phân tích nhận định, cuộc chiến ở Syria đang rơi vào mớ bòng bong khó gỡ. Syria đang có nguy cơ trở thành nơi để các cường quốc thử nghiệm vũ khí chiến tranh và quốc gia Trung Đông này cũng có thể là nguyên nhân gây ra chiến tranh giữa các nước lớn tham chiến nếu các bên liên quan thiếu kiềm chế.

HN tổng hợp