Có bầu cử lại Quốc hội Iraq ?

Cảnh báo gian lận, kêu gọi kiểm tra lại bằng tay phiếu bầu, cháy nhà kho chứa phiếu bầu cử... là những nguyên nhân dẫn đến nhiều khả năng Iraq phải tiến hành bầu cử lại Quốc hội.

Bộ Nội vụ Iraq cho biết, mới đây hỏa hoạn đã bùng lên tại nhà kho chứa phiếu bầu lớn nhất nước này, nơi lưu trữ các lá phiếu của quận al-Rusafa, phía Đông thủ đô Baghdad. Đám cháy đã thiêu hủy một số giấy tờ và thiết bị, song lực lượng cứu hỏa đang nỗ lực ngăn lửa lan sang khu vực đặt các hòm phiếu. Hiện chưa rõ nguyên nhân vụ hỏa hoạn nhưng Bộ trưởng Nội vụ Iraq Qassem al-Araji khẳng định, đây là hành động “cố ý”.

Khói bốc lên từ nhà kho chứa phiếu bầu. Ảnh: Reuters

Còn Chủ tịch Quốc hội Iraq Salim al-Jabouri cho rằng: “Hành động đốt các thùng phiếu chứa phiếu bầu trong nhà kho tại khu vực al-Rusafa, Baghdad, là một hành động cố ý, có kế hoạch nhằm mục đích che giấu hành vi gian lận và không trung thực trong bầu cử, lừa dối người dân Iraq, cũng như nhằm thay đổi nguyện vọng và sự lựa chọn của cử tri”. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi tiến hành bầu cử lại”, đồng thời hối thúc đưa những kẻ chủ mưu hành vi trên ra công lý. Theo kết quả cuộc bầu cử vừa qua, ông al-Jabouri đã bị mất ghế trong Quốc hội Iraq.

Theo đó, kết quả cuộc bỏ phiếu vừa qua, Liên minh al-Sa’iroon (Hướng tới Cải cách) của giáo sĩ Hồi giáo dòng Shiite Moqtada al-Sadr nhận được 54 ghế trên tổng số 329 ghế trong Quốc hội. Đứng thứ hai là Liên minh al-Fath (Chinh phục) của ông Hadi al-Ameri, thủ lĩnh lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi của người Hồi giáo Shiite từng đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố ở Iraq, giành 47 ghế. Liên minh của Thủ tướng Abadi chỉ nhận được 42 ghế. Dù liên minh của ông Moqtada al-Sadr nhận được nhiều ghế nhất nhưng chưa đủ đa số để thành lập chính phủ, do đó, phải đàm phán liên minh với các đảng khác để tập hợp được ít nhất 166 ghế trong Quốc hội. Tuy nhiên, kết quả này vẫn chưa được Tòa án Tối cao Iraq thông qua.

Từ những lý do trên nên Quốc hội Iraq đã thông qua khuyến nghị sẽ tiến hành bầu cử lại, đồng thời chỉ định 9 thẩm phán điều hành ủy ban bầu cử.

Trước đó, Quốc hội Iraq đang chuẩn bị kiểm lại bằng tay khoảng 10 triệu phiếu bầu sau khi có cáo buộc gian lận trong cuộc bầu cử Quốc hội ngày 12-5 vừa qua. Quyết định bất ngờ trên được đưa ra một ngày sau khi Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi trình Quốc hội một báo cáo của chính phủ cho rằng “có những vi phạm nguy hiểm” trong cuộc bầu cử, đồng thời khuyến nghị kiểm phiếu lại bằng tay một phần số phiếu của cuộc bầu cử nêu trên.

Điều đáng quan tâm là trong cuộc bầu cử vừa qua ở Iraq có chưa đến 50% trong số 25,5 triệu cử tri đủ tư cách đi bỏ phiếu. Đây là con số thấp kỷ lục của cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên tại Iraq sau khi chính quyền đánh bại lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS).

Mặt khác, cuộc bầu cử được cho là nhằm “chính thức hóa” vị trí của Thủ tướng Haider al-Abadi - người lên cầm quyền từ năm 2014 sau cuộc dàn xếp giữa Mỹ và Iran, vốn không được lòng người dân quốc gia Trung Đông này.

Giới phân tích cho rằng, sở dĩ người dân không thèm đi bỏ phiếu vì đã quá chán ngán giới chính trị gia tham nhũng và cũng hoảng sợ trước tình hình còn quá rối ren của đất nước. Giới trẻ Iraq cũng không màng đến chính trị vì nhìn thấy đất nước tan hoang sau nhiều năm chiến tranh và cuộc chiến chống khủng bố, bạo lực tiếp diễn hàng ngày. Do vậy, cho dù có bầu cử lại nhưng kết quả sẽ khó đạt được như mong muốn vì còn nhiều bất đồng giữa các phe phái liên quan.

HN tổng hợp