Có phải quan hệ Mỹ - Trung ấm dần lên ?

Nhiều người cho rằng, thời gian gần đây quan hệ Mỹ - Trung có dấu hiệu đã ấm dần lên. Thực chất có phải vậy ?

Ảnh: AP

Mới đây, Mỹ và Trung Quốc đã ấn định thời điểm tiến hành cuộc đàm phán cấp cao đầu tiên kể từ sau căng thẳng giữa hai bên liên quan đến đại dịch Covid-19. Theo truyền thông Mỹ và Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ gặp Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì tại Hawaii, Mỹ. Cuộc đàm phán cấp cao này sẽ tập trung vào công tác ứng phó với Covid-19, kiểm soát vũ khí, thương mại, Triều Tiên và nhiều vấn đề khác.

Về phía Trung Quốc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này cho biết, giới chức hai nước đang duy trì liên lạc thông qua các kênh ngoại giao nhưng không bình luận về các thông tin nói trên.

Nếu sự kiện trên diễn ra, đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp cấp cao nhất giữa quan chức hai bên kể từ tháng 1 vừa qua, khi Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và Tổng thống Mỹ Donald Trump hội đàm tại Nhà Trắng để ký thỏa thuận thương mại giai đoạn một, giúp tạm ngừng leo thang tranh cãi thương mại.

Trước đó, trong một diễn biến tích cực khác, Mỹ và Trung Quốc đã nhất trí cho phép các hãng hàng không của mỗi bên thực hiện 4 chuyến bay/tuần giữa hai nước. Động thái này được cho là tín hiệu tích cực đầu tiên mở màn cho quan hệ mới giữa hai quốc gia. Bởi lẽ, trước đó Mỹ từng đe dọa cấm mọi chuyến bay chở khách của các hãng hàng không Trung Quốc đến và đi từ nước này từ ngày 16-6 để đáp trả việc Bắc Kinh hạn chế các hãng hàng không Mỹ.

Bên cạnh việc đe dọa cấm các chuyến bay chở khách, Washington cũng nhắm tới số lượng các chuyến bay thuê trọn gói mà các hãng hàng không Trung Quốc muốn thực hiện tới quốc gia này.

Tháng trước, các hãng hàng không Mỹ như Delta Air Lines và United Airlines đã đề nghị được nối lại các chuyến bay chở khách hàng ngày tới Trung Quốc nhưng Bắc Kinh không đồng ý nên các hãng này buộc phải điều chỉnh kế hoạch.

Những động thái trên càng làm gia tăng căng thẳng vốn âm ỉ lâu nay giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới này.

Sau quyết định cho phép các hãng hàng không của mỗi bên thực hiện 4 chuyến bay/tuần giữa hai nước, Delta cho biết hãng sẽ thực hiện hai chuyến bay từ Seattle tới Thượng Hải vào tuần tới và bắt đầu từ tháng 7, hãng sẽ thực hiện 1 chuyến/tuần từ sân bay Seattle và Detroit, quá cảnh qua Seoul (Hàn Quốc). Trong khi đó, United Airlines cho biết sẽ khởi động lại dịch vụ bay tới Trung Quốc trong vài tuần tới.

Một nguồn tin nội bộ cho biết giới chức Trung Quốc đã nhất trí thay đổi một số yêu cầu với các hãng hàng không Mỹ, trong đó có yêu cầu kiểm tra thân nhiệt phải được thực hiện trước khi máy bay cất cánh để tới Trung Quốc, thay vì thực hiện trong hành trình bay như đã thảo luận trước đó.

Mâu thuẫn Mỹ - Trung có từ lâu nhưng đã nâng lên thành đối đầu từ sau cuộc chiến thương mại giữa hai nước bằng việc gia tăng thuế các mặt hàng nhập khẩu giữa Washington và Bắc Kinh. Tuy nhiên, “giọt nước tràn ly” làm căng thẳng gia tăng kể sau khi dịch Covid-19 bùng phát và hai bên đưa ra các cáo buộc lẫn nhau liên quan tới đại dịch làm chao đảo nền kinh tế thế giới này. Theo đó, Mỹ đổ lỗi cho Trung Quốc giấu giếm thông tin để dịch bệnh lây lan ra toàn cầu làm ảnh hưởng nhiều đến kinh tế, xã hội nhiều quốc gia trong đó có Mỹ. Còn Trung Quốc thì cáo buộc vi-rút gây ra dịch Covid-19 nhiều khả năng do quân đội Mỹ mang sang nước này.

Gần đây nhất, Mỹ lên án quyết liệt việc Trung Quốc cố tình độc chiếm Biển Đông bằng cách lấn chiếm, xây dựng cả sân bay trên các bãi đá ngầm thuộc chủ quyền của các quốc gia Đông Nam Á. Đồng thời Washington cũng điều nhiều tàu chiến ra vùng biển này với quyết tâm cản trở Trung Quốc ngang ngược lấn chiếm chủ quyền biển đảo của các quốc gia liên quan.

Từ thực tế trên cho thấy, cho dù Mỹ có một số động thái nối lại giao thương với Trung Quốc nhưng chưa thể nói quan hệ của họ trở lại bình thường. Giới phân tích cho rằng, đây cũng chỉ là nước cờ tạm hòa hoãn của Mỹ với Trung Quốc, nhằm tranh giành lợi thế trong cuộc đua vào Nhà Trắng nhiệm kỳ tới của đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump.

HN tổng hợp