Cuộc chiến tại Afghanistan sẽ sớm kết thúc ?

Cuối tuần qua, Mỹ và Taliban đã đạt thỏa thuận giảm bạo lực kéo dài 1 tuần, tạo tiền đề cho Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.

Thỏa thuận ngừng bắn có thể dẫn đến việc ký kết thỏa thuận hòa bình giữa Mỹ và Taliban dự kiến vào cuối tháng 2 này. Ảnh: AL-JAZEERA                  

Thỏa thuận đã được ký kết sau các cuộc đàm phán kéo dài ở thủ đô Doha, Qatar và được công bố sau cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper và Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, bên lề Hội nghị An ninh Munich.

Thỏa thuận giảm bạo lực mới được quy định các điều khoản “cụ thể” và có hiệu lực trên phạm vi cả nước, bao gồm cả lực lượng Chính phủ Afghanistan.

Thỏa thuận đình chiến đánh dấu một mốc quan trọng trong nỗ lực chấm dứt cuộc chiến kéo dài 18 năm tại Afghanistan và tạo điều kiện thuận lợi cho một thỏa thuận hòa bình nhiều khả năng được ký kết vào cuối tháng này giữa Mỹ - Taliban.

Thỏa thuận hòa bình mà Mỹ - Taliban từ lâu đã đàm phán tập trung vào việc Taliban yêu cầu Mỹ rút quân; đổi lại Taliban phải cam kết không để Afghanistan là mảnh đất của khủng bố, đồng thời thực hiện việc đối thoại hòa bình trực tiếp với Chính phủ quốc gia Tây Nam Á này.

Trước đó 1 ngày, cả Tổng thống Mỹ Trump và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pomeo đều khẳng định, Mỹ và Taliban đã đạt được sự “đột phá” trong một số vấn đề gai góc, và đang ở rất gần với một thỏa thuận hòa bình. Tổng thống Mỹ Trump cho biết, mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng trong 2 tuần nữa - điều này dường như là lời xác nhận cho một số nguồn tin trước đó tiết lộ, rằng thỏa thuận hòa bình Mỹ - Taliban có thể sẽ được ký kết vào cuối tháng này.

Đàm phán Mỹ - Taliban hôm 14-2 cũng là chủ đề thảo luận tại nhiều cuộc gặp bên lề Hội nghị An ninh tại Munich, Đức. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã nhân sự kiện này để thảo luận với các nước đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO, tham khảo ý kiến đồng minh về việc rút quân ra khỏi Afghanistan trong tương lai.

Còn Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg hối thúc Taliban phải giảm các vụ tấn công bạo lực. Theo ông, phiến quân này nên hiểu rằng họ sẽ không bao giờ chiến thắng trong cuộc chiến và đối thoại là cách duy nhất: “Tôi có cuộc gặp với Tổng thống Afghanistan hôm 15-2 để thảo luận những nỗ lực tìm kiếm một giải pháp hòa bình thông qua đối thoại tại Afghanistan. NATO hiện có khoảng 60.000 quân tại Afghanistan. Chúng tôi sẵn sàng điều chỉnh nếu Taliban thể hiện thành ý thực sự giảm bạo lực và hướng đến con đường tìm kiếm hòa bình. Cách tốt nhất NATO có thể ủng hộ con đường hòa bình đó là tiếp tục hỗ trợ quân đội và lực lượng an ninh Afghanistan”.

Cũng tại Munich, hôm 14-2, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã có cuộc gặp với Tổng thống Afghanistan Ghani để thảo luận về những tiến triển đang đạt được với Taliban. Dù chi tiết cuộc gặp không được tiết lộ với báo giới, song theo quan điểm của Mỹ, sau thỏa thuận hòa bình Mỹ - Taliban, Chính phủ Afghanistan sẽ là bên tham gia đối thoại trực tiếp với Taliban về một giải pháp toàn diện.

Theo một số nguồn tin, Thỏa thuận hòa bình Mỹ - Taliban bao gồm 4 vấn đề chính là: Taliban có trách nhiệm đảm bảo sẽ không để cho các nhóm khủng bố và thánh chiến như IS và Al-Qadae sử dụng Afghanistan làm nơi ẩn náu để tiến hành các vụ tấn công; các lực lượng Mỹ và NATO rút quân hoàn toàn khỏi Afghanistan; các bên tại Afghanistan phải đối thoại trực tiếp và một thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn phải đạt được giữa các bên.

Nhiều người hy vọng thỏa thuận sẽ là sự khởi đầu cho việc chấm dứt hoàn toàn cuộc chiến tại Afghanistan, giúp Mỹ và đồng minh bước chân ra khỏi vũng lầy chiến tranh. Tuy nhiên, một số ý kiến khác thì tỏ ra bi quan hơn, họ không tin tưởng vào những gì Taliban cam kết, họ lo sợ Taliban vào mùa xuân tới sẽ lại tiếp tục các cuộc tấn công nhằm lật đổ Chính phủ Afghanistan, thay vì cam kết đối thoại.

NGUYỄN TẤN tổng hợp