Cuộc đua vào ghế Thủ tướng Thái Lan: Thắng cử nhưng ông Pita vẫn gặp khó

Mặc dù thắng cử nhưng ông Pita đang gặp không ít khó khăn trong cuộc đua vào ghế Thủ tướng Thái Lan vì những lý do sau.

Lãnh đạo đảng Move Forward Pita Limjaroenrat (áo trắng) diễu hành ăn mừng giữa đám đông ủng hộ ở Bangkok sau khi giành nhiều ghế nhất tại Hạ viện hôm 15-5. Ảnh: AFP

Số liệu sơ bộ do Ủy ban Bầu cử Thái Lan (EC) tổng hợp sau cuộc tổng tuyển cử ngày 14-5 cho thấy đảng Move Forward của ông Pita Limjaroenrat, mới thành lập vào năm 2020 đang dẫn đầu với 152 ghế nghị sĩ tại Hạ viện, nhiều hơn đảng Pheu Thai, có liên hệ mật thiết với gia tộc chính trị Shinawatra 11 ghế. Xếp thứ ba trong cuộc tổng tuyển cử là đảng Bhumjaitai. Đảng United Thai Nation của Thủ tướng đương nhiệm Thái Lan Prayut Chan-ocha xếp thứ năm.

Nếu 2 đảng Move Forward và Pheu Thai bắt tay với nhau, họ sẽ có cơ hội rất lớn để thành lập liên minh cầm quyền. Về phía mình, ông Pita Limjaroenrat cho rằng sẵn sàng liên minh với Pheu Thai, song vẫn đặt mục tiêu trở thành thủ tướng.

Trong khi đó, Paetongtarn Shinawatra, con gái cựu Thủ tướng Thaksin và là một trong ba ứng viên thủ tướng của đảng Pheu Thai, cho rằng còn quá sớm để các bên thảo luận phương án bắt tay lập chính phủ liên minh. Paetongtarn Shinawatra nêu quan điểm: “Chúng tôi sẵn sàng đối thoại với Move Forward. Tuy nhiên, bà Paetongtarn Shinawatra cũng thừa nhận rằng đảng có nhiều phiếu nhất nên giữ quyền lãnh đạo đất nước.

Với kết quả trên cho thấy, về lý thuyết ông Pita dễ dàng được bầu vào ghế Thủ tướng Thái Lan. Tuy nhiên, thực tế cuộc đua vào ghế Thủ tướng Thái Lan không hề dễ.

Điều 85 của Hiến pháp Thái Lan quy định EC phải công bố kết quả bầu cử chính thức trong vòng 60 ngày kể từ ngày bầu cử (trước ngày 14-7). Theo đó, Quốc hội Thái Lan sẽ họp vào tháng 7, trong đó 500 nghị sĩ mới được bầu của Hạ viện sẽ cùng 250 thượng nghị sĩ do chính quyền quân sự chỉ định lựa chọn thủ tướng mới và thành lập chính phủ.

Mỗi đảng muốn đề cử ứng viên thủ tướng cần có tối thiểu 25 ghế tại Hạ viện. Thủ tướng mới của Thái Lan sẽ phải có ít nhất 376 phiếu ủng hộ tại lưỡng viện.

Tuy nhiên, 250 thượng nghị sĩ Thái Lan do chính quyền quân sự chỉ định nhiều khả năng sẽ bỏ phiếu cho ứng viên thân thiện với quân đội. Ngay cả khi Move Forward và Pheu Thai bắt tay nhau, họ chỉ mới đảm bảo được 292 phiếu cho ứng viên thủ tướng mà hai đảng cùng đề cử.

Điều này đồng nghĩa với những đảng có số phiếu khiêm tốn hơn như Bhumjaitai có thể giữ vai trò định đoạt cục diện chính trường Thái Lan trong vài tuần tới.

Để nắm chắc phần thắng, Move Forward sẽ phải thương thảo với Pheu Thai về khả năng thành lập liên minh cầm quyền, đồng thời hy vọng thuyết phục được một số thượng nghị sĩ thân quân đội quay sang ủng hộ mình.

Đảng Pheu Thai từng trải qua “kịch bản cay đắng” trong cuộc bầu cử năm 2019. Họ giành được số ghế cao nhất ở Hạ viện nhưng không thể thành lập được chính phủ cầm quyền. Ông Prayuth, cựu Tư lệnh lục quân Thái Lan tiến hành cuộc đảo chính năm 2014, cuối cùng vẫn được bầu làm thủ tướng nhờ đàm phán lập liên minh 19 đảng, dẫn đầu bởi đảng Palang Pracharath do quân đội chống lưng.

Trong một động thái liên quan, hai thượng nghị sĩ Thái Lan vừa tuyên bố không ủng hộ Pita Limjaroenrat, ứng viên thắng trong cuộc tổng tuyển cử, do thái độ của ông với chế độ quân chủ. Theo đó, trong giai đoạn tranh cử, đảng Move Forward và ông Pita đã thông báo ý định bãi bỏ Điều 112 trong bộ luật hình sự, quy định người phạm tội khi quân vì “phỉ báng, lăng mạ hoặc đe dọa vua, hoàng hậu, người thừa kế, hoặc quan nhiếp chính” sẽ bị phạt tù từ 3 tới 15 năm. Thượng nghị sĩ Jadet cho rằng động thái này “sẽ làm mất uy tín của thể chế quân chủ và là điều không chấp nhận được”.

Từ những yếu tố trên cho thấy, cuộc đua vào ghế Thủ tướng Thái Lan của ông Pita cũng còn lắm chông gai.

HN tổng hợp