Đàm phán Brexit gặp khó vì cả hai đều cứng rắn

Vì những quyền lợi riêng nên tiến trình đàm phán Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit đang gặp nhiều khó khăn.

Ảnh minh họa: AP

Mới đây, Nghị viện châu Âu đã thông qua bản kiến nghị kêu gọi lãnh đạo EU hoãn tiến hành giai đoạn tiếp theo của cuộc đàm phán về Brexit vì chưa đủ tiến triển để bắt đầu thảo luận tương lai mối quan hệ Anh-EU. Dự kiến Hội nghị thượng đỉnh EU sẽ diễn ra vào ngày 19-10 tới để tập trung bàn vấn đề này. Theo đó, các nghị sĩ châu Âu đã nhất trí thông qua bản kiến nghị với 557 phiếu ủng hộ, 92 phiếu chống và 29 phiếu trắng. Trong đó, 3 vấn đề then chốt gồm quyền công dân, vấn đề Ireland và Bắc Ireland, cũng như nghĩa vụ tài chính của Anh vẫn đang còn nhiều tranh cãi. Phát biểu trước Nghị viện châu Âu, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker cho rằng: “Các nhà đàm phán của Anh và EU đã đạt được tiến bộ về quyền lợi của các công dân, song vẫn cần đạt được nhất trí về vai trò không thể thiếu của Tòa án Tư pháp châu Âu trong việc đảm bảo các quyền này. Ngoài ra, các bên cũng cần thống nhất về các điều khoản của “hóa đơn ly hôn”. Đến thời điểm hiện tại, tôi cho rằng chúng ta chưa sẵn sàng để bước vào giai đoạn 2 của cuộc đàm phán”.

Trưởng đoàn đàm phán EU Michel Barnier, cho biết giữa EU và Anh còn tồn tại nhiều bất đồng, nhất là trên vấn đề thanh toán tài chính. Theo phía EU, chi phí mà Anh phải thanh toán ước tính khoảng từ 60-100 tỉ euro. EU chưa yêu cầu Anh đưa ra một con số cụ thể vào lúc này nhưng đòi hỏi phải đạt được thỏa thuận cơ bản về cách tính toán, nhưng trên thực tế vẫn còn xa để hai bên có thể đạt được yêu cầu này.

Những tuyên bố trên cho thấy, các quan chức EU vẫn giữ nguyên thái độ cứng rắn đối với đàm phán về Brexit, cho rằng cần đạt được thỏa thuận rõ ràng về việc nước Anh rời khỏi khối trước khi có thể cân nhắc thỏa thuận thương mại tương lai giữa hai bên sau Brexit.

Trước sức ép quá lớn đặt ra đối với London, Bộ trưởng Anh phụ trách Brexit David Davis phải thừa nhận, đây là một cuộc đàm phán phức tạp nhất từ trước đến nay, khi mà chỉ một sơ xuất thôi cũng khiến Anh thiệt hại tài chính lên đến hàng tỉ bảng. Ông David Davis cho biết, Anh sẵn sàng ra đi mà không cần một thỏa thuận về Brexit và EU sẽ không thể có được thứ họ muốn nếu vẫn tiếp tục duy trì yêu cầu quá vô lý đối với quốc gia này.

Cùng quan điểm trên, Thủ tướng Anh Theresa May khẳng định các cuộc đàm phán với EU về việc Brexit, cần tập trung vào mối quan hệ giữa hai bên trong tương lai dài hạn. Phát biểu trước Quốc hội Anh, bà May nhấn mạnh nước này cần tập trung thời gian đàm phán và trên hết là những vấn đề liên quan tới mối quan hệ trong tương lai dài hạn mà London sẽ thiết lập với EU, sau khi kết thúc giai đoạn tạm thời này. Ngoài ra, Thủ tướng Anh cũng nhấn mạnh London sẽ không hủy bỏ tiến trình pháp lý theo Điều 50 của Hiệp ước Lisbon, vốn kích hoạt giai đoạn đàm phán Brexit kéo dài 2 năm. Bà May cũng cho rằng bất cứ thỏa thuận nào với EU sẽ đạt được vào gần cuối giai đoạn đàm phán kéo dài hai năm, và chỉ khi đó người dân Anh mới có thể biết được những lợi ích cũng như cái giá phải trả của vấn đề Brexit.

Trước đó, bà May cũng đưa ra giải pháp cho các tình huống đàm phán Brexit có thể xảy ra. Trong đó, nổi bật là 2 đề xuất về các thỏa thuận thương mại và hải quan trong tương lai mà chính phủ vừa công bố. Bản đề xuất này đã đề cập tới các kịch bản khác nhau cho việc thực thi các cơ chế thuế, thuế giá trị gia tăng (VAT) và hải quan, sau Brexit, kể cả trong trường hợp nước Anh không đạt được thỏa thuận nào. Thủ tướng May cho biết tham vọng của Chính phủ Anh là đạt được một thỏa thuận hợp tác mới, sâu sắc và đặc biệt giữa một nước Anh độc lập và một EU mạnh mẽ và thành công. Để đạt được điều này, hai bên cần có sự dẫn dắt và linh hoạt, không chỉ của Anh mà còn của 27 nước thành viên EU. Bà May khẳng định Anh sẵn sàng cho giai đoạn đàm phán tiếp theo và “quả bóng hiện nằm trên sân của EU”.

Từ những diễn biến trên cho thấy, cả Anh và EU đều có những bất đồng trong đàm phán Brexit chưa thể giải quyết. Do vậy thỏa thuận Brexit dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 3-2019 khó có thể thành hiện thực.

HN tổng hợp