Đau lòng trước nạn đói ở châu Phi

Theo báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF), sự sống của gần 1,4 triệu trẻ em ở 4 nước châu Phi gồm Nigeria, Somalia, Nam Sudan và Yemen đang bị đe dọa nghiêm trọng do nạn đói hoành hành.

Hơn 40% số người nghèo trên thế giới vào năm 2030 là trẻ em châu Phi.

Tại Somalia, ít nhất 110 người, đa số là phụ nữ và trẻ em, chết do đói khát và bệnh tật chỉ trong ba ngày qua, trong bối cảnh hạn hán nghiêm trọng đang tàn phá quốc gia này. Con số trên do Thủ tướng Somalia Hassan Ali Khaire công bố ngày 4-3 (giờ địa phương), bốn ngày sau khi Tổng thống Mohamed Abdullahi Farmajo ban bố hạn hán là thảm họa quốc gia. Các nạn nhân là cư dân các khu vực nông thôn ở vùng Bay, Tây Nam Somalia, nơi bị hạn hán nghiêm trọng nhất. Hiện chưa rõ có bao nhiêu người ở những khu vực khác chết do ảnh hưởng của hạn hán.

Những năm gần đây mưa ít và sông ngòi khô cạn khiến Somalia rơi vào hạn hán ảnh hưởng đến hàng triệu người. Hơn 6,2 triệu người dân nước này hiện đang đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực và thiếu nước sạch. Đầu tuần này, điều phối viên nhân đạo của Liên Hiệp Quốc tại Somalia, ông Peter de Clercq, cảnh báo nạn hạn hán ở Somalia có thể dẫn tới nạn đói và đề nghị cộng đồng quốc tế lập tức giúp Somalia ứng phó hạn hán.

Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) cũng đã phát đi thông báo khẩn tới cộng đồng quốc tế: hơn 6 triệu người ở khu vực Sahel châu Phi đang có nguy cơ chết đói, trong đó có hơn 1 triệu trẻ em. “Tình hình ở Sahel hiện rất đáng báo động, và nếu không có động thái nào (từ cộng đồng quốc tế), hàng triệu người có thể chết vì đói”, Bộ trưởng An ninh lương thực Niger, ông Amadou Diallo nói. Nguyên nhân của “tình hình đáng báo động” này là mùa màng thất bát, hạn hán lan rộng và giá lương thực tăng. Ngoài ra, sự bất ổn chính trị ở miền Bắc Mali đã làm tình hình thêm trầm trọng, khiến gần 300.000 người bị mất chỗ ở, trong đó hơn 160.000 người đã phải chạy nạn tới Burkina Faso, Niger và Mauritania - tất cả đều đang chịu ảnh hưởng của sự bấp bênh về lương thực. Theo Thủ tướng Togo Gilbert Fossoun Houngbo, các nước thành viên ECOWAS đã ghi nhận sự sụt giảm 9% sản lượng ngũ cốc trong năm nay so với cùng kỳ năm ngoái.

Để đối phó khẩn cấp với cuộc khủng hoảng này, cộng đồng Tây Phi mới đây đã đưa ra gói cứu trợ 80 triệu USD, chỉ 1/10 so với nhu cầu. Một số tổ chức quốc tế cũng công bố các nỗ lực gây quỹ để giải quyết cuộc khủng hoảng. UNICEF đã kêu gọi cộng đồng quốc tế cần nhanh chóng đẩy mạnh các chương trình cứu trợ nhân đạo để cứu lấy mạng sống của hàng triệu người. Hiện tại, Yemen là quốc gia có số lượng trẻ suy dinh dưỡng nghiêm trọng cao nhất (462.000 trẻ), tiếp theo là Nigeria (450.000 trẻ), Nam Sudan (270.000 trẻ) và Somalia (185.000 trẻ). Giám đốc điều hành UNICEF, ông Anthony Lake khẳng định thời gian sống của số trẻ nói trên đang cạn dần. Tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng cùng đói kém đã hiện hữu khắp nơi. Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế nhanh chóng có biện pháp đối phó, tránh lặp lại thảm kịch ở vùng Sừng châu Phi năm 2011 cướp đi sinh mạng của 260.000 người, phần lớn là trẻ em.

Trong khi đó, báo cáo của Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cho biết nạn đói sẽ đe dọa sự sống của hơn 20 triệu người trong 6 tháng tới. Thời tiết khắc nghiệt, dịch bệnh và chiến tranh kéo dài đã khiến tình trạng nghèo đói ở khu vực châu Phi ngày càng nghiêm trọng hơn.

Theo nhận định, trẻ em châu Phi sẽ chiếm hơn 40% số người nghèo nhất thế giới vào năm 2030, gấp đôi con số hiện nay nếu như không có biện pháp cải thiện giáo dục và chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất. Vì vậy, thế giới cần phải khẩn trương hành động để có thể huy động được khoảng 265 tỉ USD mỗi năm - số tiền cần thiết để đạt được hai mục tiêu phát triển bền vững đầu tiên nhằm hướng tới chấm dứt nghèo đói vào năm 2030.

NGUYỄN TẤN tổng hợp