Điểm nóng chiến trường Syria

Sau khi quân đội Mỹ rút khỏi miền Bắc Syria, Syria đã điều động quân đội về phía Bắc để “đối đầu với lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đang thực hiện chiến dịch quân sự tại đây”.

Xung đột nổ ra tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria hôm 13-10. Ảnh: AP

Chính phủ Syria và Các lực lượng dân chủ Syria (SDF) do người Kurd đứng đầu đã đạt được thỏa thuận, theo đó quân đội Syria có thể triển khai dọc biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ để ngăn chặn các cuộc tấn công của quân đội nước láng giềng. Thỏa thuận này cũng “mở đường cho việc giải phóng những thành phố còn lại bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng như Afrin”.

Đây được cho là bước chuyển lớn trong lập trường của Lực lượng người Kurd tại phía Bắc Syria, được thực hiện chỉ vài giờ sau khi Mỹ ra lệnh rút toàn bộ binh sĩ Mỹ khỏi khu vực miền Bắc Syria, tránh một cuộc xung đột “không thể kiểm soát”.

Sự quay trở lại của Chính phủ Syria tại khu vực - nơi lực lượng người Kurd đã xây dựng chính quyền tự trị, được đánh giá là một chiến thắng cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad, nhằm mở rộng ảnh hưởng và quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ của Syria. Tổng thống Tayyip Erdogan tuyên bố chiến dịch sẽ được mở rộng so với kế hoạch ban đầu từ Kobani tại phía Tây đến Hasaka ở phía Đông, tiến sâu khoảng 30km trong lãnh thổ Syria.

Ban đầu, chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ chỉ là nhằm vào lực lượng người Kurd tại Syria để tạo ra vùng an toàn ở biên giới, nhưng giờ chiến dịch “Mùa xuân hòa bình” ở miền Bắc Syria đang lan rộng và có nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa quân đội Syria và các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ. Liên Hiệp Quốc ước tính tuần qua có hơn 100.000 người phải rời bỏ nhà cửa sau khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động chiến dịch này và số người phải sơ tán dự kiến tăng mạnh.

Một nguy cơ khác khi lực lượng người Kurd tại Syria đang kiểm soát khoảng 11.000 tù nhân là các chiến binh IS và thân nhân đang ở trong các trại giam. Chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tạo ra khả năng các tay súng IS trốn thoát khỏi các nhà tù. Như vậy, cuộc xung đột này leo thang có thể châm ngòi cho sự bùng nổ trở lại của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Trong tuần qua, nhiều nước thành viên NATO đã thông báo các biện pháp trừng phạt nhằm vào đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ, với việc Mỹ và các đồng minh châu Âu có thể thúc đẩy lệnh cấm bán vũ khí và kêu gọi truy tố về tội phạm chiến tranh. Pháp và Đức là hai quốc gia mới nhất thông báo dừng bán vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi các nước Liên minh châu Âu cũng có cuộc họp cấp Ngoại trưởng tại Luxembourg để thảo luận về biện pháp trừng phạt. Mỹ hiện cũng không có nhiều lựa chọn với khả năng sẽ đưa ra biện pháp trừng phạt kinh tế cứng rắn nhằm vào đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo các quan chức Mỹ, Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ áp đặt trừng phạt kinh tế nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ, sớm nhất là trong tuần này.

Mới đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã lên tiếng yêu cầu tất cả lực lượng nước ngoài rút quân khỏi Syria giữa lúc Thổ Nhĩ Kỳ đẩy mạnh chiến dịch quân sự ở Đông Bắc Syria. Chính quyền Nga đang thảo luận cởi mở về tính chất không phù hợp của sự hiện diện bất hợp pháp từ nước ngoài ở Syria với các đối tác Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ. Tổng thống Nga nhấn mạnh: “Sự toàn vẹn lãnh thổ phải được khôi phục hoàn toàn ở Syria. Tất cả quốc gia bên ngoài phải chấm dứt sự hiện diện quân sự tại đây. Nếu Chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad quyết định không cần sự hỗ trợ của lực lượng quân sự Nga, chúng tôi cũng sẽ rút quân”.

Chưa biết liệu khi nào quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đạt được mục tiêu của mình ở miền Bắc Syria và chấm dứt cuộc chiến. Nhưng rõ ràng, chiến dịch quân sự này thực sự đang là một nước cờ mạo hiểm của Ankara. Hình ảnh, uy tín của Thổ Nhĩ Kỳ đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Quốc gia này đang đối mặt với nguy cơ cô lập về ngoại giao và cả những lệnh trừng phạt của nhiều nước.

NGUYỄN TẤN tổng hợp