Điều gì sẽ xảy ra khi kết quả trưng cầu dân ý ở vùng ly khai Ukraine được công bố ?

Các cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập Nga đang tiếp tục diễn ra tại 2 nước cộng hòa tự xưng vùng Donbass và 2 tỉnh do Nga kiểm soát phần lớn ở miền Nam Ukraine.

Bản đồ 4 khu vực của Ukraine tổ chức trưng cầu dân ý sáp nhập Nga.

Kết thúc ngày 25-9 - ngày trưng cầu dân ý thứ 3, số người đi bỏ phiếu đạt đến ngưỡng yêu cầu 50% ở các nước Cộng hòa Nhân dân tự xưng Donetsk, Lugansk và vùng Zaporozhye. Vùng Kherson hiện đang tụt lại phía sau.

Tại Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) tự xưng, hơn 76% cư dân đủ điều kiện đã bỏ phiếu, theo số liệu chính thức.

Tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng, con số này là khoảng 77%.

Ở các vùng Kherson và Zaporozhye, phần lớn do lực lượng Nga kiểm soát, tỷ lệ cư dân bỏ phiếu thấp hơn. Tuy nhiên Zaporozhye đã đạt ngưỡng pháp lý bắt buộc, với khoảng 51,55% người dân đủ điều kiện đã bỏ phiếu. Tại Kherson, con số này thấp hơn với khoảng gần 49%.

Các điểm bỏ phiếu sẽ tiếp tục mở cửa trong 2 ngày 26 và 27-9. Dự kiến, kết quả sơ bộ sẽ được công bố vào ngày 28-9.

Sau cuộc trưng cầu dân ý, việc sáp nhập Cộng hòa Nhân dân tự xưng Donetsk (DPR) và Lugansk (LPR) cùng các tỉnh Kherson và Zaporozhye vào Nga có thể sẽ diễn ra vào 30-9. “Dựa trên kết quả sơ bộ của các cuộc trưng cầu dân ý và sự sẵn sàng của Nga trong việc công nhận kết quả, việc sáp nhập DPR, LPR, Kherson và Zaporozhye vào Nga có thể sẽ diễn ra sớm nhất vào ngày 30-9”, một thành viên Duma Quốc gia Nga cho biết.

Theo nghị sĩ này, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng có thể sẽ tham gia sự kiện ngày 30-9. “Tôi không biết Tổng thống Putin có tham gia không, nhưng nhiều khả năng ông ấy sẽ có mặt”.

Một số nhà phân tích cho rằng nếu 4 khu vực này chính thức sáp nhập vào Nga thì quỹ đạo của cuộc chiến chắc chắn sẽ thay đổi. Trong trường hợp đó, học thuyết về vũ khí hạt nhân của Nga sẽ được áp dụng tại các vùng lãnh thổ này.

Điều đó có nghĩa là nếu quân đội Ukraine tấn công các vùng lãnh thổ đó, Điện Kremlin sẽ coi đây là cuộc tấn công vào nước Nga và có cơ sở sử dụng vũ khí hạt nhân để tự vệ. Sự thay đổi này cũng có thể “ngăn cản phương Tây cung cấp các loại vũ khí tinh vi với số lượng lớn hơn cho Ukraine”, ông Thomas Graham, cựu quan chức cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia phụ trách các vấn đề về Nga trong chính quyền Bush nhận định.

DPR và LPR tự ly khai khỏi Kiev sau cuộc đảo chính năm 2014 và được Nga công nhận nền độc lập hồi tháng 2 vừa qua. Trong khi đó, Kherson và Zaporozhye vừa được quân đội Nga tiếp quản cách đây vài tháng, sau khi Nga khai màn chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Ukraine vẫn coi 2 nước cộng hòa tự xưng vùng Donbass cũng như Kherson và Zaporozhye là lãnh thổ nước này.

Kiev mạnh mẽ phản đối trưng cầu dân ý và khẳng định sẽ không công nhận kết quả bỏ phiếu. Quan chức Ukraine cảnh báo bất cứ công dân nào tham gia bỏ phiếu đều có thể sẽ bị truy tố.

Ukraine và đồng minh phương Tây đã gọi các cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập Nga là bất hợp pháp, và tuyên bố sẽ không công nhận kết quả.

Trả lời phỏng vấn hôm 25-9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo rằng nếu Nga hoàn thành các cuộc trưng cầu dân ý, thì trong mọi trường hợp, Kiev sẽ “không thể tiếp tục bất kỳ cuộc đàm phán ngoại giao nào với Matxcơva”.

LONG TẤN tổng hợp