Điều kiện để ngừng bắn ở Yemen ?

Lực lượng Houthi tại Yemen vừa đề xuất đồng ý tiến tới một lệnh ngừng bắn lâu dài nếu vấn đề tiền lương của công chức được giải quyết.

Tay súng Houthi cùng thiết bị quân sự được triển khai trên đường phố thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh: AFP

Kênh truyền hình Al Masirah do lực lượng Houthi kiểm soát dẫn lời người phát ngôn của lực lượng này, ông Mohammed Abdulsalam nhấn mạnh: “Chúng tôi đang làm việc để đạt được một giai đoạn rõ ràng ở Yemen. Chúng tôi có thể đạt được một lệnh ngừng bắn hoặc một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài”.

Ông Abdulsalam cho hay bất kỳ giải pháp nào cũng phải dựa trên việc chi trả lương cho công chức từ nguồn thu dầu khí, theo ngân sách năm 2014, thời điểm bắt đầu nổ ra cuộc nội chiến ở Yemen. Bên cạnh đó, lực lượng Houthi còn đưa thêm các điều kiện khác bao gồm việc mở lại sân bay Sanaa và các tuyến đường.

Các nỗ lực khởi động lại tiến trình đàm phán hòa bình giữa lực lượng Houthi và Chính phủ Yemen đã bị đình trệ trong những tháng gần đây, với vấn đề tiền lương của công chức là một khó khăn lớn.

Trong khi đó, thông điệp Năm mới của Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen, ông Rashad Al-Alimi nêu rõ các lực lượng vũ trang nước này sẽ khôi phục nhà nước và bảo vệ hệ thống cộng hòa ở Yemen.

Cụ thể, ông Rashad Al-Alimi cam kết sẽ giải phóng đất nước khỏi lực lượng Houthi, đồng thời tuyên bố sẽ chi trả tiền lương cho người lao động trong khu vực công và khôi phục các dịch vụ công hiện đang xuống cấp ở Yemen.

Ông Al-Alimi tin tưởng rằng, Hội đồng Tổng thống Yemen, với sự hỗ trợ của Liên quân Arab do Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) dẫn đầu, sẽ ưu tiên thúc đẩy sự hòa hợp và cộng tác giữa các lực lượng của Yemen để khôi phục nền hòa bình cho đất nước.

Hội đồng Tổng thống gồm 8 thành viên của Yemen lên nắm quyền vào tháng 4-2022 sau khi cựu Tổng thống Abed Rabbo Mansour Hadi từ chức.

Tuy nhiên, người dân Yemen cho rằng những đảm bảo trước đây của Chính phủ Yemen và Hội đồng Tổng thống đã không mang lại bất kỳ sự thay đổi nào trên thực địa ở các tỉnh được giải phóng. Họ phàn nàn về giá cả ngày càng gia tăng, đồng nội tệ ngày càng mất giá và tình trạng thiếu điện ngày càng tồi tệ hơn. Người lao động trong khu vực công cho hay tiền lương của họ đã không tăng kể từ năm 2011 và đã mất 200% giá trị do đồng riyal của Yemen mất giá thảm hại và lạm phát leo thang.

Tám năm trước đây, cuộc nội chiến tại Yemen bắt đầu khi lực lượng Houthi chiếm giữ thủ đô Sanaa và phần lớn miền Bắc Yemen, buộc Chính phủ Yemen phải lưu vong. Đầu năm 2015, Liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu đã can thiệp theo yêu cầu của Chính phủ Yemen được quốc tế công nhận.

Theo báo cáo mới nhất của Liên Hiệp Quốc (LHQ), chiến tranh và xung đột tại Yemen đã cướp đi sinh mạng của hơn 377.000 người, gây ra tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng và tàn phá nhiều cơ sở hạ tầng quan trọng ở quốc gia Trung Đông này. LHQ cho biết hơn 4 triệu người đã phải đi sơ tán để lánh nạn, trong khi 15,6 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực. Trong số này, có hơn 11.000 trẻ em thiệt mạng hoặc bị tàn tật trong cuộc xung đột ở Yemen.

Theo Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), số thương vong thực trong cuộc xung đột này có thể cao hơn nhiều. Đây cũng là yếu tố khiến quốc gia này rơi vào tình cảnh khủng hoảng ngày càng nghiêm trọng hơn.

Trong ngày đầu tiên của năm mới 2023, giao tranh đã lắng dịu tại Taiz, Hodeidah, Marib và các tỉnh khác của Yemen. Sự yên tĩnh diễn ra gần hai ngày sau các cuộc giao tranh ác liệt giữa lực lượng chính phủ và các tay súng Houthi ở tỉnh Dhale, miền Nam Yemen, khiến nhiều người thuộc cả hai phe thiệt mạng hoặc bị thương.

Thực tế hiện nay, nhiều triển vọng sẽ mở ra cánh cửa ngừng bắn lâu dài cho Yemen. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng khó có thể lập lại hòa bình cho Yemen trong thời gian ngắn.

HN tổng hợp