G7 tiếp tục bất đồng

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định rời họp thượng đỉnh G7 sớm hơn nhiều tiếng đồng hồ vào cuối tuần rồi, sau màn đấu khẩu với lãnh đạo các nước đồng minh trên mạng xã hội Twitter.

Các lãnh đạo G7 trước khi bước vào hội đàm chính thức hôm 8-6. Ảnh: AFP

Các nguyên thủ thuộc nhóm G7 (tập hợp các nước có nền công nghiệp phát triển nhất thế giới, gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Italia, Nhật và Canada)  nhóm họp lần này tại Charlevoix, Quebec, Canada.

Tổng thống Trump yêu cầu đại diện của Mỹ không ký tuyên bố chung đưa ra bởi các nhà lãnh đạo G7 sau “phát ngôn sai lệch” của Thủ tướng Canada. Sau khi rời hội nghị tại Quebec để tới Singapore cho thượng đỉnh với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, ngày 9-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter, chỉ trích nhận định của Thủ tướng Canada Trudeau tại cuộc họp báo.

Chính sách thương mại gây tranh cãi của Tổng thống Trump là tâm điểm của sự chỉ trích. Thủ tướng nước chủ nhà Justin Trudeau gọi các biện pháp thuế quan mà Tổng thống Trump đặt ra là “phi pháp”. “Thủ tướng Canada Justin Trudeau hành động quá mềm yếu trong cuộc gặp G7 để rồi họp báo sau khi tôi rời đi, nói rằng “Thuế quan của Mỹ mang tính xúc phạm” và ông ta “sẽ không bị bắt nạt”. Thật sự không trung thực và yếu ớt. Thuế quan của chúng tôi là để đáp trả lại mức thuế nhập khẩu 270% của ông ấy đối với sản phẩm sữa!”, ông Trump viết trên Twitter, đồng thời cho biết sẽ xem xét áp thuế đối với ôtô nhập khẩu vào Mỹ.

Tại cuộc họp báo sau Hội nghị G7, Thủ tướng Trudeau thừa nhận hai nhà lãnh đạo có sự khác biệt lớn. “Những gì chúng tôi làm cuối tuần này là gặp nhau, xắn tay áo và tìm ra tiếng nói chung. Tuy nhiên, rõ ràng Tổng thống Trump sẽ tiếp tục nói những gì ông ấy muốn”, ông Trudeau nói. Thủ tướng Canada một lần nữa tố quyết định áp thuế nhôm, thép nhập khẩu của Trump viện cớ lo ngại an ninh quốc gia là một sự “xúc phạm” đối với những cựu chiến binh Canada từng chiến đấu cùng đồng minh của Mỹ. Ông cho biết đã nói với tổng thống Mỹ rằng “dù rất tiếc nhưng chúng tôi sẽ hướng đến các biện pháp đáp trả vào ngày 1-7 với sự rõ ràng và cứng rắn, để áp thuế tương đương với những loại thuế quan bất công mà Mỹ áp lên chúng tôi”.

Đúng như dự đoán từ trước, ông Trump và 6 nhà lãnh đạo còn lại của các nước G7 đã tranh cãi căng thẳng về hàng rào thương mại Mỹ đặt ra đối với những quốc gia khác, không ngoại trừ đồng minh.

Về căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đồng minh, Trump cảnh báo mọi nỗ lực đáp trả thuế nhập khẩu nhôm, thép mà ông đưa ra hồi tháng 3 sẽ là “sai lầm”. Ông nhấn mạnh mong muốn hướng đến các thủ tục thương mại “công bằng và có lợi cho đôi bên” tại cuộc Hội nghị G7. Tổng thống Trump cũng cho biết Mỹ sắp đạt được thỏa thuận về Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) với Canada và Mexico. Theo ông, kết quả cuối cùng sẽ là một hiệp định NAFTA hiệu quả hơn cho tất cả các bên hoặc Mỹ sẽ đưa ra thỏa thuận riêng với Canada và Mexico.

Nhà Trắng không công bố nguyên nhân ông Trump bỏ ngang Hội nghị G7, không tham gia một số phiên họp về biến đổi khí hậu, bảo vệ đại dương và phát triển năng lượng tái tạo. Thay mặt tổng thống dự phần sự kiện còn lại đến chiều ngày 9-6 (theo giờ địa phương) là Phó trợ lý về kinh tế đối ngoại Everett Eissenstat.

Ông Trump cũng đã gây bất đồng khi đề nghị đưa Nga gia nhập trở lại vào G7 sau khi nước này bị loại khỏi vì sáp nhập Crimea. Cả Anh, Pháp và Đức đều phản đối đề xuất này.

G7 năm nay vì thế chứng kiến cảnh cơm không lành canh không ngọt xung quanh bất đồng chính sách giữa Mỹ và 6 nước còn lại. Tờ New York Times cho rằng hội nghị lần này thực chất chỉ là Hội nghị “G6+1”.

NGUYỄN TẤN tổng hợp