Ghế của bà Theresa May lung lay ?

Thủ tướng Anh Theresa May đang phải đối mặt với nhiều thách thức khi Hạ viện nước này thảo luận về dự luật Brexit, tức Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), vào hôm nay (14-11), trong bối cảnh những biến động chính trị thời gian qua khiến khả năng lãnh đạo và ảnh hưởng chính trị của bà bị lung lay.

Bà May sẽ phải thúc đẩy để dự luật Anh rời khỏi EU, được coi là một văn kiện quan trọng nhất trong tiến trình đàm phán Brexit, được thông qua tại Hạ viện trước sự phản đối của nhiều nghị sĩ ngay trong Đảng Bảo thủ có quan điểm ủng hộ ở lại châu Âu. Hiện bà đang phải vất vả duy trì uy tín trong chính Đảng Bảo thủ cầm quyền của mình, kể từ sau cuộc bầu cử sớm vào ngày 8-6 vừa qua với việc đảng của bà mất thế đa số trong Quốc hội. Các nghị sĩ trong Đảng cũng đối mặt với chia rẽ liên quan đến dự luật Brexit với việc ấn định chính thức thời điểm Anh rời khỏi EU vào 11 giờ đêm ngày 29-3-2019. Những nghị sĩ có tư tưởng thân EU ngay lập tức phản đối, cho rằng điều khoản bổ sung của Chính phủ vào Dự luật EU sẽ “trói tay” nước Anh và có thể cản trở việc đạt được một thỏa thuận có lợi trong trường hợp cần có thêm thời gian để đàm phán. Thủ tướng Anh cảnh báo sẽ không chấp nhận những ý đồ nhằm “ngừng lại hoặc trì hoãn” Brexit bằng cách ngăn chặn dự luật nói trên được thông qua tại Quốc hội.

Không dừng lại ở đó, tới nay đã có 40 nghị sĩ Đảng Bảo thủ sẵn sàng ký bức thư bày tỏ bất tín nhiệm Thủ tướng May, tức là chỉ cần 8 nghị sĩ nữa ký tên, tương lai của bà May sẽ được định đoạt trong một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Hạ viện. Bên cạnh đó, đã xuất hiện thông tin về một “bản ghi chú” do hai bộ trưởng ủng hộ Brexit, là Ngoại trưởng Boris Johnson và Bộ trưởng Môi trường Michael Gove, bí mật trình lên Thủ tướng May, với nội dung vạch ra lộ trình chuyển tiếp và nhắc nhở bà May “củng cố lại quyết tâm” về việc Anh rời khỏi EU.

Thủ tướng Anh Theresa May. Nguồn: AFP/TTXVN

Trong 10 ngày qua, chính phủ của Thủ tướng Theresa May đã trải qua khủng hoảng khi Bộ trưởng Quốc phòng Michael Fallon và Bộ trưởng Hợp tác quốc tế Priti Patel từ chức, trong khi Phó Thủ tướng Damian Green bị điều tra vì những cáo buộc “có hành vi không đúng mực”. Ngoại trưởng Boris Johnson cũng phải đối mặt với sức ép từ chức liên quan vụ một công dân Anh gốc Iran đang chịu án tù tại Tehran.

Với những chia rẽ trong nội bộ nước Anh, giới quan sát cho rằng, đột phá trong các cuộc đàm phán Brexit sẽ là một lợi thế để giúp bà vượt qua khủng hoảng hiện nay. Hiện có nhiều mong đợi rằng Thủ tướng Anh có thể đạt được những bước tiến trong các cuộc đàm phán Brexit, sau đó đưa ra các đề xuất ngân sách và có thể là tiếp tục cải cách Nội các. Điều này có thể giúp bà tiếp tục tại nhiệm và vượt qua khủng hoảng. Tuy nhiên, có nhiều bước cản khiến Thủ tướng khó đạt được những mục tiêu này.

Với việc Đảng Bảo thủ không chiếm đa số trong Quốc hội, chính phủ sẽ khó khăn trong việc thông qua các luật Brexit. Trong khi đó, vòng đàm phán Brexit mới nhất trong tuần qua cũng không mang lại kết quả cụ thể nào, buộc các nhà đàm phán châu Âu phải ra tối hậu thư yêu cầu Anh trong 2 tuần phải đưa ra những nhượng bộ về thỏa thuận “ly hôn” nếu muốn tiến tới giai đoạn tiếp theo của cuộc đàm phán trong tháng 12 tới. Với những vấn đề mà Thủ tướng Anh đang phải đối mặt, sẽ không quá khó hiểu khi các nhà lãnh đạo châu Âu tuyên bố đang chuẩn bị cho sự sụp đổ của Chính phủ Anh trong một vài tháng tới.

Mặc dù vậy, giới quan sát nhận định, hiện vẫn chưa là thời điểm để các bên muốn Thủ tướng Theresa May phải rời bỏ chức vụ. Những người muốn nhanh chóng rời khỏi EU lo ngại, toàn bộ quá trình Brexit sẽ bị trệch hướng nếu bà Theresa May bị phế truất. Trong khi đó, những người bỏ phiếu ủng hộ ở lại EU cũng tin tưởng rằng, một cuộc bỏ phiếu thay đổi lãnh đạo đảng cũng gần như chắc chắn sẽ thuộc về một ứng cử viên muốn Anh nhanh chóng ra khỏi EU.

Hiện cũng chưa có một thỏa thuận trong đảng về người sẽ kế nhiệm Thủ tướng Theresa May, trong khi những ứng cử viên tương lai cũng không quá “vội vàng” đảm nhiệm một chính phủ chưa ổn định với một quá trình Brexit đầy khó khăn.

LONG TẤN tổng hợp