Gia tăng căng thẳng giữa Israel và châu Âu

Căng thẳng giữa Israel và nhiều nước châu Âu đang gia tăng sau vụ các binh sĩ Israel nổ súng gần một phái đoàn ngoại giao ở Bờ Tây.

Phái đoàn ngoại giao đến thăm trại tị nạn Jenin và tiến hành kiểm tra ở khu Bờ Tây. Ảnh: Anadolu/Getty

Phái đoàn ngoại giao nước ngoài - bao gồm nhiều đại sứ và trưởng cơ quan đại diện ngoại giao - đã đến thăm thành phố Jenin tại khu Bờ Tây vào ngày 21-5, để chứng kiến sự tàn phá do các cuộc đột kích quân sự của Israel gây ra. Quân đội Israel cho biết phái đoàn đã đi chệch khỏi tuyến đường được phê duyệt và tiến vào vùng cấm. Điều này buộc các binh lính phải bắn cảnh cáo để giữ khoảng cách. Không có thương tích hoặc thiệt hại nào được báo cáo.

Pháp, Đức, Bỉ, Italia, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Canada, và Uruguay đã triệu các Đại sứ Israel tại nước sở tại, đồng thời kêu gọi Tel Aviv làm rõ vấn đề ngay lập tức.

Trước cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày một gia tăng ở Gaza, Liên minh châu Âu (EU) cho biết họ sẽ xem xét lại thỏa thuận hợp tác thương mại với Israel về lệnh phong tỏa này. Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas tuyên bố phần lớn các Ngoại trưởng từ 27 quốc gia thành viên của khối đã ủng hộ việc rà soát Thỏa thuận Liên kết giữa EU và Israel - khuôn khổ điều chỉnh quan hệ thương mại và hợp tác chính trị giữa hai bên.

Ngoài ra, EU cũng đã chuẩn bị các biện pháp trừng phạt những người định cư Israel có hành vi bạo lực tại những vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.

Bà Kaja Kallas - Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu về chính sách đối ngoại và an ninh - phát biểu: “Tình hình ở Gaza đang rất thảm khốc. Cần phải có áp lực để thay đổi tình hình. Rõ ràng từ cuộc thảo luận hôm nay, đa số ủng hộ việc xem xét lại Điều 2 trong thỏa thuận liên kết của chúng tôi với Israel. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiến hành xem xét lại điều này. Và trong thời gian chờ đợi, Israel phải gỡ bỏ lệnh chặn viện trợ nhân đạo”.

Việc xem xét lại Thỏa thuận Liên kết EU - Israel không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng. Nếu được kích hoạt, đây sẽ là một trong những phản ứng mạnh mẽ nhất mà Brussels sử dụng để gây sức ép với Israel. Một sự sụp đổ quan hệ toàn diện Israel - EU là khó xảy ra, nhưng sự rạn vỡ niềm tin đã bắt đầu lộ rõ.

Chiến dịch quân sự mà Israel mới phát động tại Dải Gaza đang khiến mối quan hệ với nhiều nước trở nên căng thẳng. Những nỗ lực gây sức ép và gia tăng áp lực mà các nước châu Âu đưa ra mới đây liệu có đủ để buộc Tel Aviv từ bỏ chiến dịch quân sự tăng cường và mở đường cho viện trợ nối lại hoàn toàn tại Dải Gaza?

Nếu nhìn vào những gì đang diễn ra trên thực địa, khó có thể tin rằng Israel sẽ chùn bước. Trong khi khủng hoảng nhân đạo ở Gaza chưa lắng dịu, nỗ lực ngoại giao nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin Israel - Hamas lại rơi vào bế tắc. Chính phủ Israel vào ngày 21-5 đã thông báo rút đoàn đàm phán cấp cao khỏi Doha (Qatar) để tham vấn dù vẫn giữ lại nhóm kỹ thuật.

NGUYỄN TẤN tổng hợp