Gia tăng căng thẳng Triều Tiên - Hàn Quốc

Đợt căng thẳng bị đẩy cao đúng vào dịp kỷ niệm 20 năm cuộc gặp thượng đỉnh Seoul - Bình Nhưỡng và tuyên bố chung liên Triều cho thấy một viễn cảnh hòa bình, phi hạt nhân hóa tiếp tục cần phải chờ lâu hơn nữa.

Văn phòng liên lạc liên Triều đặt tại Khu công nghiệp Kaesong bị nổ tung. Ảnh: AP

Chỉ 1 tuần sau khi cắt đường dây nóng với Hàn Quốc, Triều Tiên một lần nữa gây bất ngờ cho nổ tung văn phòng liên lạc liên Triều đặt tại Kaesong, sau đó tái triển khai quân ở khu giải giáp.

Văn phòng liên lạc chung liên Triều đặt tại Khu công nghiệp Kaesong được thành lập sau tuyên bố Panmunjom năm 2018 và được coi như là biểu tượng về hòa giải quan hệ hai miền. Văn phòng dừng hoạt động từ tháng 1 năm nay do dịch Covid-19. Việc cho nổ văn phòng này được đánh giá không khác gì động thái làm nổ tung các nỗ lực và những thành tựu hòa giải đã có. 

Ngoài ra, Triều Tiên tuyên bố hiện đang chuẩn bị tiến hành chiến dịch rải 12 triệu tờ rơi thông qua 3.000 quả bóng bay phát tán vào sâu bên trong Hàn Quốc. Đây là hành động nhằm trả đũa Hàn Quốc sau khi Triều Tiên cáo buộc nước láng giềng không ngăn cản những nhóm người đào tẩu Triều Tiên rải truyền đơn chống phá nước này ở khu vực biên giới.

Trước đây, hai bên cũng đã tiến hành nhiều đợt rải truyền đơn chống phá lẫn nhau, phát loa lớn tuyên truyền qua biên giới, trong hàng chục năm. Tuy nhiên, sau cuộc gặp thượng đỉnh tháng 4-2018, và qua tuyên bố Bàn Môn Điếm, hai nước đã nhất trí dừng “mọi hành động thù địch”, trong đó có hoạt động rải truyền đơn.

Bộ Thống nhất Hàn Quốc ngay lập tức kêu gọi Triều Tiên ngừng kế hoạch rải truyền đơn, cho biết kế hoạch là vi phạm thỏa thuận hai bên, không giúp giải quyết được những vấn đề giữa hai bên hiện nay mà còn “đổ dầu vào căng thẳng”. Hàn Quốc cũng khẳng định sẽ xử lý nghiêm các nhóm dân sự rải truyền đơn xuống lãnh thổ Triều Tiên, đồng thời tăng cường kiểm soát các thị trấn sát biên giới liên Triều để ngăn hành vi này. Chính phủ Hàn Quốc cũng đang tìm cách ban hành luật cấm rải truyền đơn và yêu cầu truy tố hình sự 2 nhóm người đào tẩu tham gia hoạt động này. Tuy nhiên Bình Nhưỡng cho rằng việc làm của Hàn Quốc là quá muộn và chỉ mang tính chất bào chữa.

Những ngày qua, Triều Tiên tiếp tục cử một nhóm nhỏ binh lính quân sự đến đồn biên phòng tại Khu phi quân sự (DMZ). Bắt đầu từ ngày 17-6, các binh sĩ Triều Tiên đã được phái đến các đồn bốt trong vùng đệm. Hiện Triều Tiên có khoảng 150 đồn bốt như vậy và một vài trong số đó bị bỏ trống hay dỡ bỏ theo hiệp ước giảm căng thẳng quân sự ký năm 2018.

Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên hiện tăng cao hơn bao giờ hết kể từ Hội nghị thượng đỉnh liên Triều vào tháng 4-2018 với việc Triều Tiên cắt đứt hoàn toàn các đường dây liên lạc và dùng thuốc nổ phá hủy Văn phòng liên lạc liên Triều, đe dọa sử dụng hành động quân sự, tái triển khai binh sĩ vào các khu vực giới tuyến. Triều Tiên cũng tuyên bố đang ngày càng xa rời trong mối quan hệ với Mỹ, khẳng định không có tiến triển nào trong mối quan hệ kể từ cái bắt tay lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un ở Singapore cách đây 2 năm.

Dư luận quốc tế tỏ ra khá thận trọng trong những phản ứng ban đầu đối với căng thẳng quan hệ liên Triều, có lẽ là muốn đợi chờ và thăm dò thêm về mức độ quyết liệt của Triều Tiên trong lần căng thẳng này và thái độ của các bên liên quan trực tiếp.

NGUYỄN TẤN tổng hợp