Giải pháp “hồi sinh” thỏa thuận Brexit ?

Mặc dù bị Hạ viện bác bỏ nhưng mới đây Thủ tướng Anh Theresa May đã khởi động một nỗ lực mới nhằm “hồi sinh” thỏa thuận Brexit.

Thủ tướng Anh Theresa May. Ảnh: AFP/TTXVN

Thủ tướng Anh Theresa May cho biết bà sẽ tiến hành tham vấn các nghị sĩ từ tất cả các đảng, các nghiệp đoàn thương mại, các nhóm doanh nhân và các tổ chức xã hội dân sự để vận động và tìm một thỏa hiệp lớn nhất có thể cho quan hệ Anh - Liên minh châu Âu (EU) trong tương lai. Bà May nhấn mạnh, bà đã chú ý đến các lo ngại của các nghị sĩ về điều khoản “rào chắn” giữa Anh và EU sau Brexit. Theo đó, thỏa thuận mới đảm bảo rằng sẽ không có việc kiểm tra hải quan dọc biên giới giữa Cộng hòa Ireland (một thành viên EU) với Bắc Ireland thuộc Vương quốc Anh sau khi Anh rời EU.

Nếu đạt được sự đồng thuận với các đồng nghiệp trong tuần này về vấn đề biên giới trên và nhận được sự ủng hộ lớn nhất của Hạ viện Anh, bà May sẽ trở lại Brussels để thảo luận với EU về các sửa đổi đối với thỏa thuận. Nữ Thủ tướng Anh nêu rõ, các nghị sĩ có thể sửa đổi kế hoạch của bà, khi văn bản này được trình lên Quốc hội ngày 29-1 tới, đúng hai tháng trước thời điểm Anh rời EU. Trên cơ sở đó, Chính phủ Anh sẽ điều chỉnh thỏa thuận đạt được với EU gần đây theo hướng có thể chấp nhận được đối với các nghị sĩ Anh.

Hiện nhóm các nghị sĩ ủng hộ “Brexit mềm” (tức là duy trì các quan hệ kinh tế thân mật với EU) đang có kế hoạch sử dụng quyền sửa đổi dự thảo trên để tránh kịch bản Brexit không đạt thỏa thuận, và buộc Thủ tướng May giảm bớt sự cứng rắn trong quan điểm cho rằng rời EU tức là phải rời thị trường chung và liên thuế quan.

Theo bà May, chính phủ đã quyết định không áp dụng khoản phí 65 bảng Anh (84 USD) mà công dân EU tại Anh sẽ phải trả nếu muốn tiếp tục ở lại vương quốc này sau Brexit. Như vậy, 3 triệu công dân EU sẽ không phải đóng khoản phí này. Đây chính là một “điều kiện quan trọng” để Nghị viện châu Âu (EP) xem xét những điều chỉnh thỏa thuận của Anh.

Trong một động thái liên quan, trước đó EU nhấn mạnh sẽ không tái đàm phán thỏa thuận Brexit mà các lãnh đạo đã nhất trí với bà May hồi cuối năm 2018 sau nhiều cuộc đàm phán cam go. Nghị sĩ Đức Udo Bullmann, đứng đầu nhóm nghị sĩ Xã hội tại Nghị viện châu Âu (EP), cho rằng: “Bà May sẽ chỉ mất thời gian khi tìm cách sửa đổi hay làm rõ hơn về thỏa thuận rào chắn”. Điều khoản “rào chắn” quy định Anh sẽ ở lại liên minh thuế quan với EU nhằm tránh việc kiểm tra hải quan ở biên giới với Ireland, đồng nghĩa với việc biện pháp tạm thời này sẽ kéo dài đến khi tìm ra một giải pháp vĩnh viễn.

Tuy nhiên, các nghị sĩ ủng hộ Brexit lo ngại Anh có thể bị mắc kẹt trong liên minh thuế quan và vĩnh viễn bị các quy định thương mại của EU điều khiển.

Còn Ngoại trưởng Ba Lan Jacek Czaputowicz ngày 21-1 đề xuất giải quyết vấn đề này bằng cách ấn định thời hạn 5 năm cho việc áp dụng điều khoản “rào chắn”. Tuy nhiên, ý tưởng này không nhận được sự ủng hộ rộng rãi.

Trong khi đó, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vừa ra tuyên bố kêu gọi cần lập tức chấm dứt tình trạng thiếu chắc chắn xung quanh vấn đề Brexit, vì tình trạng này đặt ra mối đe dọa đối với nền kinh tế Anh cũng như toàn cầu.

Điều này đã làm các quốc gia còn lại trong EU bắt đầu rục rịch các biện pháp ứng phó với kịch bản Brexit không có thỏa thuận. Trong đó đáng chú ý là các quốc gia này phải chi hàng triệu USD, tuyển hàng nghìn công nhân và ban hành các quy định khẩn cấp, cùng nhiều vấn liên quan... để đối phó Brexit không có thỏa thuận.

Giới quan sát cho rằng, mặc dù Thủ tướng Anh Theresa May có chút lạc quan khi đề cập đến giải pháp mềm bằng việc vận động của Chính phủ Anh với các đảng phái đối lập để điều chỉnh thỏa thuận Brexit nhưng xem ra kết quả đạt được quá mong manh nếu không muốn nói khó thành hiện thực khi còn nhiều bất đồng ở Quốc hội nước này.

HN tổng hợp