Hàn Quốc rối từ vụ bê bối rò rỉ tài liệu

Ngày 29-10, hàng ngàn người dân Hàn Quốc đã đổ ra đường phố ở thủ đô Seoul yêu cầu Tổng thống Park Geun-hye từ chức sau khi có những cáo buộc rằng bà đã để một người bạn thân can thiệp vào các vấn đề quốc gia quan trọng. 

Người biểu tình đứng chật cứng con đường ở thủ đô Seoul, tối 29-10-2016. Ảnh: Reuters

Cảnh sát ước tính khoảng 9.000 người tham gia cuộc biểu tình phản đối chính phủ lớn nhất này tại Seoul trong nhiều tháng qua, trong khi các nhà tổ chức cho rằng con số này là 20.000 người. Các cuộc biểu tình tương tự đã diễn ra tại một số tỉnh, thành phố, trong đó có thành phố lớn thứ hai Busan. Những người biểu tình giận dữ nói bà Park phản bội lòng tin nhân dân và điều hành chính phủ không hiệu quả, theo Reuters.

Cuộc biểu tình rầm rộ diễn ra sau khi truyền thông Hàn Quốc phanh phui vụ bê bối, theo đó bà Park cho phép người bạn lâu năm Choi Sun-sil, không giữ bất kỳ chức vụ gì trong chính phủ, can dự vào hoạt động hoạch định chính sách của chính phủ. Vụ việc bị phanh phui trong phóng sự điều tra do Đài truyền hình Hàn Quốc JTBC thực hiện. 44 tài liệu của chính phủ đã được tìm thấy trong máy tính của bà Choi, bao gồm bản nháp bài phát biểu về chính sách với Triều Tiên của bà Park hồi năm 2014, thông tin về các cuộc gặp bí mật giữa đại diện quân đội Triều Tiên và Hàn Quốc. Các cộng sự của Choi đã được yêu cầu vứt bỏ chiếc máy tính này, trước khi nhóm phóng viên của JTBC tìm thấy nó.

Tổng thống Park Geun-hye đã phải công khai xin lỗi người dân trong bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình hôm 25-10 và thừa nhận đã chuyển nhiều tài liệu bí mật cho người bạn lâu năm Choi Sun-sil để xin tư vấn về chính sách. Lời thú nhận khiến bà nhận hàng loạt chỉ trích từ đảng đối lập và công luận Hàn Quốc. Trong một động thái mới nhất, bà cũng đã yêu cầu 10 trợ lý cấp cao của mình từ chức trước thềm một đợt cải tổ nhân sự tại Phủ Tổng thống và trước thềm cuộc bầu cử tiếp theo vào năm 2017.

Ngoài việc đòi Tổng thống Park phải từ chức, người biểu tình còn muốn truy tố hình sự các cố vấn và những người khác đã giúp bà Choi tiếp cận những tài liệu mật của Chính phủ Hàn Quốc. Trong một diễn biến khác, cũng trong ngày 29-10, các công tố viên Hàn Quốc đột kích vào nhà và văn phòng các cố vấn cấp cao của Tổng thống Park. Họ tiến hành cuộc điều tra để xác định xem các cố vấn này có vi phạm luật pháp, cho phép bà Choi tiếp cận các bản dự thảo bài phát biểu của Tổng thống Park và giúp bà Choi thành lập hai quỹ. Các công tố viên Hàn Quốc đã thu giữ máy tính để bàn, giấy tờ cùng một số thiết bị cầm tay từ nhà và văn phòng của các trợ lý và cố vấn cấp cao cho Tổng thống Park. Các công tố viên cũng lục soát một số văn phòng bên trong Nhà Xanh, tức Phủ Tổng thống Hàn Quốc,  Yonhap cung cấp thông tin.

Bà Choi cũng đang bị điều tra với cáo buộc lợi dụng mối quan hệ với Tổng thống để ép các tập đoàn lớn phải đóng góp với số tiền đến 44 triệu USD vào hai quỹ do Choi đứng đầu. Điều khiến người dân Hàn Quốc bức xúc nhất là Tổng thống Park cho phép bà Choi thao túng các bài phát biểu, trao tài liệu mật cho Choi để bà này tư vấn về việc lựa chọn các chính sách quan trọng của chính phủ.

Bà Choi (60 tuổi) đã rời khỏi Hàn Quốc đến Đức hồi đầu tháng 9-2016. Bà là con gái của ông Choi Tae-min, từng là một mục sư và đồng hành với bà Park trong những phong trào giáo dục và các tổ chức thiện nguyện, cho đến khi ông qua đời vào năm 1994. Trả lời phỏng vấn báo giới khi đang ở Đức, bà Choi thừa nhận đã đọc và chỉnh sửa bài phát biểu của Tổng thống Park trong những năm đầu tiên của nhiệm kỳ, nhưng bác bỏ cáo buộc cho rằng bà can dự vào hoạt động điều hành đất nước.

Vụ bê bối làm giảm sút niềm tin của người dân Hàn Quốc dành cho bà Park. Kết quả một cuộc khảo sát dân ý mới đây cho thấy trên 40% người dân Hàn Quốc cho rằng Tổng thống Park phải từ chức hoặc bị truy tố. Bà Park đang trong năm thứ 4 của nhiệm kỳ Tổng thống kéo dài 5 năm, và mỗi vị Tổng thống Hàn Quốc chỉ được phục vụ một nhiệm kỳ. Các đảng đối lập yêu cầu tiến hành một cuộc điều tra toàn diện, nhưng không nhắc đến khả năng Tổng thống Park bị truy tố.

NGUYỄN TẤN tổng hợp