Hội nghị Cấp cao đặc biệt Asean - Hoa Kỳ quan tâm vấn đề an ninh ở khu vực

Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ vừa mới kết thúc và đã ra Tuyên bố chung. Tại hội nghị này, các nhà lãnh đạo đã thảo luận nhiều vấn đề, trong đó đặc biệt quan tâm đến vấn đề an ninh ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Quang cảnh phiên họp về bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ảnh: TTXVN

Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ được tổ chức tại khu nghỉ dưỡng  Sunnyland, bang Califonia. Cuộc gặp diễn ra đúng địa điểm mà Tổng thống Mỹ Barack Obama từng tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Sự kiện này được thiết kế nhằm thể hiện cam kết của Mỹ với tư cách là đối trọng của Trung Quốc, là đối tác thương mại nhiệt thành của các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Hội nghị lần này tập trung vào ba nội dung chính: Thứ nhất là phiên họp hẹp về các vấn đề kinh tế, thứ hai là phiên làm việc buổi tối và cuối cùng là phiên họp hẹp thứ hai về các vấn đề an ninh và chính trị. Về kinh tế, hội nghị lần này tập trung đến mối quan hệ hợp tác kinh tế Mỹ - ASEAN và tìm kiếm các cách thức thúc đẩy đầu tư và thương mại hơn nữa với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa mới được ký kết. Về vấn đề an ninh và chính trị, các nhà lãnh đạo quan tâm thảo luận về tình hình căng thẳng gần đây ở Biển Đông, bán đảo Triều Tiên, vụ khủng bố tại Jakarta (Indonesia), vấn đề an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu… Tổng thống Mỹ Barack Obama đã phát đi một thông điệp cứng rắn với Trung Quốc rằng, các tranh chấp ở khu vực Biển Đông phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Phó Cố vấn an ninh Nhà Trắng Ben Rhodes nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục nhấn mạnh nguyên tắc giải quyết nhất quán các vấn đề này theo thông lệ quốc tế, chứ không phải là theo kiểu nước lớn bắt nạt nước bé”. Tại hội nghị, Tổng thống Barack Obama đã kêu gọi ngừng bồi lấn, xây đảo nhân tạo trái phép và quân sự hóa Biển Đông. Ông cũng nhấn mạnh: “Tự do hàng hải phải được tôn trọng và thương mại hợp pháp không thể bị cản trở. Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động ở bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, và chúng tôi ủng hộ quyền tương tự của tất cả các nước”. Mỹ và ASEAN kêu gọi cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp, tôn trọng các quy trình pháp lý và ngoại giao, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, cam kết bảo đảm hòa bình, ổn định trong khu vực, đảm bảo an ninh hàng hải, bao gồm quyền tự do hàng hải và hàng không phù hợp với Công ước Luật Biển năm 1982 của Liên Hiệp Quốc (UNCLOS). Phát biểu tại các phiên thảo luận, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ những quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp vừa qua tại Biển Đông, đặc biệt là những hành động làm thay đổi nguyên trạng, tăng cường quân sự hóa, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở khu vực. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, các quốc gia cần ưu tiên xây dựng lòng tin chiến lược, tăng cường đối thoại và hợp tác, đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật Biển năm 1982; phát huy vai trò của các thể chế đa phương và ủng hộ vai trò chủ đạo của ASEAN trong việc duy trì môi trường hòa bình và an ninh ở khu vực.

Sau hai ngày làm việc, Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ đã ra Tuyên bố chung gồm 17 nội dung, trong đó cam kết tôn trọng chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng và độc lập về chính trị giữa tất cả các quốc gia phù hợp với nguyên tắc và quy định của Hiến chương Liên Hiệp Quốc, Hiến chương ASEAN và luật pháp quốc tế; cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực phù hợp với các nguyên tắc chung đã được thừa nhận của luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS); cam kết chung thúc đẩy hợp tác để giải quyết những thách thức chung trong lĩnh vực hàng hải; nhấn mạnh tầm quan trọng của thịnh vượng chung, phát triển và tăng trưởng bền vững…

Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ lần này là lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ và cũng là hội nghị cấp cao đầu tiên diễn ra sau khi Cộng đồng ASEAN được hình thành vào cuối năm 2015. Hội nghị đã có tiếng nói chung trong việc giải quyết các tranh chấp trên biển, đặc biệt là Biển Đông, phải thông qua con đường hòa bình, tránh sử dụng vũ lực.

TRUNG HƯNG tổng hợp