Iceland sơ tán dân, lo núi lửa “thức giấc”

Iceland đã ban bố tình trạng khẩn cấp và bắt đầu sơ tán dân sau hàng ngàn trận động đất diễn ra trên đảo này, cho thấy khả năng núi lửa phun trào ngày càng tăng.

Ảnh: AP

Cơ quan Khí tượng Iceland (Met Office Iceland - IMO) đã báo cáo hơn 3.200 trận động đất trong thời gian gần đây. Các trận động đất gần đây nhất xảy ra gần Grindavík, ở đầu phía Tây Nam, nơi các nhà khoa học cho biết một con đê magma đã hình thành. (Đê magma hình thành khi magma chảy vào một vết nứt, sau đó đông đặc lại thành một mảng xâm nhập, cắt ngang các lớp đá hoặc xuyên qua một khối đá liền kề).

Các chuyên gia báo động khi chứng kiến dung nham từ độ sâu 5.000m đã dâng lên ở mức chỉ cách mặt đất khoảng 800m trong vòng vài ngày. Chuyển động này đã gây nên hàng trăm cơn địa chấn, báo hiệu về nguy cơ núi lửa tại đây sắp “thức giấc”.

Giáo sư địa chất Pall Einarrson của Đại học Iceland cho biết hoạt động địa chấn bắt đầu từ vùng phía bắc Grindavik, nơi hiện diện một mạng lưới các miệng núi lửa khoảng 2.000 năm tuổi. Hành lang dung nham có chiều dài khoảng 10km và đang lan rộng.

Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iceland Bjarni Benediktsson, mặc dù chưa có dấu hiệu magma nóng chảy tới bề mặt đất thị trấn Grindavík, 3.669 cư dân đã được sơ tán để đề phòng nguy cơ vào tối 10-11 (theo giờ địa phương).

Thị trấn Grindavik nằm gần nhà máy điện địa nhiệt, nơi cung cấp điện cho khoảng 30.000 dân trên bán đảo Reykjanes. Thị trấn gồm khoảng 4.000 dân cũng ở gần khu nghỉ dưỡng Blue Lagoon, điểm đến phổ biến của du khách và hiện phải đóng cửa trước nguy cơ núi lửa.

Viễn cảnh nhiều khả năng xảy ra là dung nham trào khỏi một vết nứt trên mặt đất gần Grindavik. “Một vết nứt chiều dài khoảng 15km đang hiện diện và bất kỳ điểm nào trên vết nứt cũng có thể xảy ra tình trạng phun trào”, theo ông Reynisson. Tuy nhiên, quan chức này cũng không loại trừ một đợt phun trào trên thềm biển, mà nếu xảy ra sẽ tạo nên một đám mây bụi khổng lồ bên trên bán đảo Reykjanes.

Những cơn địa chấn và mặt đất phồng lên do dung nham xâm nhập đã gây hư hại nhiều đường sá và các khu nhà ở Grindavik cũng như vùng phụ cận. Trước tình hình trên, chính phủ Iceland, đất nước với 33 hệ thống núi lửa đang hoạt động, đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp và ra lệnh cưỡng chế di tản đối với thị trấn Grindavik. Các khu lều tạm và những trung tâm hỗ trợ đã được mở cửa tại một số thị trấn kế bên. Thế nhưng, đa số cư dân ở Grindavik chọn ở với người thân hoặc bạn bè.

Nhà nghiên cứu núi lửa Thorvaldur Thordarson nói với RÚV: “Tôi nghĩ không còn lâu nữa (núi lửa) sẽ phun trào, chỉ trong vài giờ hoặc vài ngày”. “Khả năng phun trào đã tăng lên đáng kể. Chúng tôi không thể núi lửa sẽ không phun trào nữa”.

NGUYỄN TẤN tổng hợp