Iran cảnh báo, đàm phán hạt nhân sẽ thất bại

Mặc dù thể hiện thiện chí nhưng Iran cảnh báo đàm phán hạt nhân giữa nước này với Mỹ sẽ thất bại với nhiều lý do.

Tên lửa di động đất đối không tầm xa Bavar-373 tự sản xuất trong nước của Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN

Thứ trưởng Ngoại giao Iran Majid Takht-Ravanchi cảnh báo, các cuộc đàm phán hạt nhân sẽ thất bại nếu Mỹ khăng khăng yêu cầu nước này giảm hoạt động làm giàu urani xuống mức bằng không.

Ông Takht-Ravanchi nêu rõ: “Lập trường của chúng tôi về vấn đề làm giàu urani rất rõ ràng và chúng tôi đã nhiều lần tuyên bố rằng đây là thành tựu quốc gia mà chúng tôi sẽ không từ bỏ”. Theo đó, Iran nhiều lần khẳng định, chương trình năng lượng hạt nhân của nước này hoàn toàn vì mục đích hòa bình.

Trước đó, ngày 18-5, Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff đã nhắc lại lập trường của Washington là bất kỳ thỏa thuận mới nào giữa Mỹ và Iran phải bao gồm một thỏa thuận về việc không làm giàu urani - một hoạt động có thể dẫn đến phát triển bom hạt nhân.

Chính quan điểm hoàn toàn trái ngược nhau của Mỹ và Iran khiến đàm phán khó tạo được sự đồng thuận dù quốc tế rất kỳ vọng cứu vãn thỏa thuận hạt nhân này.

Trong một động thái liên quan, Iran đang làm mọi cách để xây dựng lòng tin với châu Âu trong khi các quốc gia này đang cân nhắc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc (LHQ) theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iran Abbas Araghchi nhấn mạnh nếu châu Âu thể hiện thiện chí và cách tiếp cận độc lập, Iran sẵn sàng mở ra chương mới trong quan hệ song phương. Ngoại trưởng Iran cho rằng, việc tập trung vào khác biệt thay vì điểm chung đã hạn chế cơ hội hợp tác của hai bên trong những năm qua.

Mới đây, ông Araghchi có cuộc đàm phán mới giữa nước này với nhóm E3 (gồm Đức, Pháp và Anh) tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Araghchi tuyên bố, Iran sẵn sàng đối thoại với các nước châu Âu, bên cạnh tiến trình đàm phán hạt nhân gián tiếp đang diễn ra với Mỹ.

Tháng 9-2024, Iran và nhóm E3 đã khởi động những cuộc đàm phán bên lề phiên họp thường niên của Đại hội đồng LHQ tại New York, Mỹ về một số vấn đề - bao gồm chương trình hạt nhân của Tehran và việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt. Kể từ đó, hai bên đã tổ chức 4 vòng đàm phán, với vòng gần đây nhất diễn ra tại Geneve (Thụy Sĩ) hồi cuối tháng 3. Tất cả những vòng đàm phán trên đều không đạt được kết quả khả quan nào do chưa đạt được sự đồng thuận của Mỹ.

Thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và Nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) được ký hồi năm 2015, với nội dung cốt lõi là Tehran từ bỏ chương trình hạt nhân đổi lại Mỹ và LHQ sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt và hỗ trợ để Iran phát triển kinh tế. Tuy nhiên, sau đó, năm 2018, Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận này với cáo buộc Tehran không tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận. Mỹ cũng đã áp đặt lệnh trừng phạt nhằm vào Iran khiến Tehran phải đáp trả bằng những biện pháp tương ứng. Từ đó đến nay, mặc dù các quốc gia còn lại nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân này nhưng vẫn không đạt được kết quả đáng kể nào.

Gần đây, Mỹ và Iran với vai trò trung gian của Oman đã tiến hành 4 vòng đàm phán nhằm giải quyết bất đồng xung quanh chương trình hạt nhân của Tehran. Nhiều khả năng vòng đàm phán thứ 5 sẽ tổ chức vào cuối tuần sau. Tuy nhiên, thông tin này chưa được bất kỳ bên nào xác thực.

Trong khi Mỹ tiếp tục cáo buộc Iran đã đang và sẽ phát triển chương trình hạt nhân trong đó có vũ khí hạt nhân thì Iran luôn phủ định việc này. Tuy nhiên, mới đây Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian khẳng định, nước này sẽ không bao giờ từ bỏ chương trình hạt nhân hòa bình, bất chấp áp lực từ Mỹ. Ông Pezeshkian nhấn mạnh, nước này không bao giờ có chủ trương phát triển vũ khí hạt nhân. Điều này đã được Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei nhiều lần khẳng định.

Với quan điểm trái ngược nhau, đàm phán hạt nhân giữa Iran và Mỹ có nhiều nguy cơ thất bại hơn là thành công.

HN tổng hợp